EPIRI - PERKATESIA E TIJ SHQIPTARE

[ALBPelasgian]

http://books.google.com/books?id=OkEBAA ... 302&edge=0

Sa shof une, origjinali permend Deti Jon e jo Adriatik; apo nuk vrej si duhet...

Pershendetje te veçanta gtcc1,

Ju keni rrokë nje problem te vjeter, i cili mjerisht nuk verehet nga shumica. Perkthimet e teksteve greko-romake nga studiuesit perendimor shpeshhere jane te mangeta, paushalle dhe jo te sakta. Taman kishte te drejte ai profesori nga Greqia, N. Dimou i cili thoshte se ne lashtesine e njohim vetem aq sa intelektualet evropiane deshen: sepse per nje kohe te gjate, monopolin e ndryshimeve dhe perkthimeve te teksteve greko-romake e ka pasur kisha, prandaj s'eshte zor te perfytyrosh per (pa) saktesine e tyre.

Ne lidhje me citatin e apostrofuar, eshte mese e vertete se Apiani ne origjinal askund nuk e ze ne goje emrin 'Adriatik'. Ai sikunder shume te tjere e perdore emrin Jon, per te shenjuar ujerat qe lagin Epirin. Duhet permendur gjithashtu se konceptet 'Jon' dhe 'Adriatik' nuk jane te qarta gjithnje; ato shpeshhere jane perzier ose perdorur nderkembyeshem njeri me tjetrin. Ne nje postim me te vjeter pata pikasur edhe une nje hile ne lidhje me perkthimin e disa pjeseve te Apianit ne anglisht. Ja nje prej tyre:

Perkthimi i gabuar ne anglisht:

[§7] Agron was king of that part of Illyria which borders the Adriatic Sea, over which sea Pyrrhus, king of Epirus, and his successors held sway

Origjinali ne 'greqisht':

I.[7] Ἄγρων ἦν βασιλεὺς Ἰλλυριῶν μέρους ἀμφὶ τὸν κόλπον τῆς θαλάσσης τὸν Ἰόνιον, ὃν δὴ καὶ Πύρρος ὁ τῆς Ἠπείρου βασιλεὺς κατεῖχε καὶ οἱ τὰ Πύρρου διαδεξάμενοι.

Perkthimi i sakte:

Agroni ka qenë mbret i atij vendi të ilirëve që është buzë gjirit të detit Jon dhe që e zotëronte Pirrua, mbret i Epirit, dhe trashëgimtarët e tij.

Nderkaq, ne lidhje me pershkrimin etnogjeografik te Ilirise, nga Apiani, perkthimi do te qendronte me afer se vertetes nese do te formulohej kesisoj:

Its breadth is from Macedonia and the mountains of Thrace to Pannonia and the Ionian sea and the foot-hills of the Alps.

P.S: gtcc1 shiko inbox-in tend, se te kam derguar nje mesazh ku te kam pyetur per dicka!

[gtcc1]

http://books.google.com/books?id=OkEBAA ... 302&edge=0

Sa shof une, origjinali permend Deti Jon e jo Adriatik; apo nuk vrej si duhet...

Pershendetje te veçanta gtcc1,

Ju keni rrokë nje problem te vjeter, i cili mjerisht nuk verehet nga shumica. Perkthimet e teksteve greko-romake nga studiuesit perendimor shpeshhere jane te mangeta, paushalle dhe jo te sakta. Taman kishte te drejte ai profesori nga Greqia, N. Dimou i cili thoshte se ne lashtesine e njohim vetem aq sa intelektualet evropiane deshen: sepse per nje kohe te gjate, monopolin e ndryshimeve dhe perkthimeve te teksteve greko-romake e ka pasur kisha, prandaj s'eshte zor te perfytyrosh per (pa) saktesine e tyre.

Ne lidhje me citatin e apostrofuar, eshte mese e vertete se Apiani ne origjinal askund nuk e ze ne goje emrin 'Adriatik'. Ai sikunder shume te tjere e perdore emrin Jon, per te shenjuar ujerat qe lagin Epirin. Duhet permendur gjithashtu se konceptet 'Jon' dhe 'Adriatik' nuk jane te qarta gjithnje; ato shpeshhere jane perzier ose perdorur nderkembyeshem njeri me tjetrin. Ne nje postim me te vjeter pata pikasur edhe une nje hile ne lidhje me perkthimin e disa pjeseve te Apianit ne anglisht. Ja nje prej tyre:

Perkthimi i gabuar ne anglisht:

[§7] Agron was king of that part of Illyria which borders the Adriatic Sea, over which sea Pyrrhus, king of Epirus, and his successors held sway

Origjinali ne 'greqisht':

I.[7] Ἄγρων ἦν βασιλεὺς Ἰλλυριῶν μέρους ἀμφὶ τὸν κόλπον τῆς θαλάσσης τὸν Ἰόνιον, ὃν δὴ καὶ Πύρρος ὁ τῆς Ἠπείρου βασιλεὺς κατεῖχε καὶ οἱ τὰ Πύρρου διαδεξάμενοι.

Perkthimi i sakte:

Agroni ka qenë mbret i atij vendi të ilirëve që është buzë gjirit të detit Jon dhe që e zotëronte Pirrua, mbret i Epirit, dhe trashëgimtarët e tij.

Nderkaq, ne lidhje me pershkrimin etnogjeografik te Ilirise, nga Apiani, perkthimi do te qendronte me afer se vertetes nese do te formulohej kesisoj:

Its breadth is from Macedonia and the mountains of Thrace to Pannonia and the Ionian sea and the foot-hills of the Alps.

P.S: gtcc1 shiko inbox-in tend, se te kam derguar nje mesazh ku te kam pyetur per dicka!

Alb,
Citimi i larte, ku Apiani pershkruan kufijte ilire dhe perfshin ne keto edhe tokat ne mes te maqedonasve dhe thrakve…deri ne Jon, si edhe citimi,
se helenet I quajne secilin fis ilire me emrin e tij te vecante, por viset e te gjithve ketyre I quajme me emrin e perbashket “ilire”.
Keto citime nuk lene fije dyshimi, se 600 vjet pas Herodotit dhe Thukididit iliret e jugut kishin ruajte identitetin e tyre. 600 pasuas me suguri nuk ishin aq kercenues per identitin ilire dhe kjo spjegon pse ne mesjeten e vone Epiri identifikohet si shqiptar. Eshte e habitshme se disa historian mohojne karakterin ilire/shqiptar te Epirit te Vjeter.

[ALBPelasgian]

Alb,
Citimi i larte, ku Apiani pershkruan kufijte ilire dhe perfshin ne keto edhe tokat ne mes te maqedonasve dhe thrakve…deri ne Jon, si edhe citimi,se helenet I quajne secilin fis ilire me emrin e tij te vecante, por viset e te gjithve ketyre I quajme me emrin e perbashket “ilire”.
Keto citime nuk lene fije dyshimi, se 600 vjet pas Herodotit dhe Thukididit iliret e jugut kishin ruajte identitetin e tyre. 600 pasuas me suguri nuk ishin aq kercenues per identitin ilire dhe kjo spjegon pse ne mesjeten e vone Epiri identifikohet si shqiptar. Eshte e habitshme se disa historian mohojne karakterin ilire/shqiptar te Epirit te Vjeter.

Nese ia bejme nje shfletim te gjitha burimeve te shkruara te proveniences greke dhe asaj romake, verejme se epirotet gjithehere pershkruheshin si pellazge, ilire, e madje edhe si thrakas (Artistofani per kaonet). Ne kete teme jane sjellur me qindra citate autoresh te vjeter qe e theksojne nje gje te tille. Fatmiresisht, keto tekste jane te shfrytezueshme dhe online, keshtu qe cdo dashamir i historise ka mundesine qe t'i lexoje ne teresi ato dhe te zbuloje kende te tjera qe pohojne ato qe themi ne per Epirin.

P.S: Nese mundesh ta kontrollosh inbox-in, se ta kam derguar nje mesazh privat!

[Zeus10]

Edhe ne kohen kur shteti grek ishte krijuar dhe forcuar, ndersa shteti shqiptar jo, akademiket perendimore ne enciklopedite e tyre dhe konkretisht David Brewster me vitin 1832 ne: "The Edinburgh encyclopædia" Volume 8 faqe 774 pasi pershkruan Epirin historik:



e mbyll me fjaline tashme te njohur per ne : qe Epiri quhet sot Albani:



ne nje kohe qe Albania nuk ishte krijuar akoma si shtet, por ate hapesire planeti e popullonte nje race e fuqishme dhe e lashte, qe i kishte dhene emrin tokes dhe pa pasur akoma nje shtet, ndryshe nga kombet e tjere, qe e morren emrin nga toka.

[Zeus10]

Jane te panumerta rastet kur te huajte i identifikojne shqiptaret ne menyre te nderkembyeshme si epirote, por duhet pasur parasysh, qe dhe ne ato raste kur flitet per "greke", duhet bere dallimi i tyre nga bizantinet greke(kryesisht tregetare, klerike dhe nepunes), si psh rasti i meposhtem ku kolonite e migranteve moreas ne Italy, emertohen "greke", vetem per shkaqe gjeografike:
The Penny Encyclopædia of the Society for the Diffusion of Useful Knowledge . Volume 1
Society for the Diffusion of Useful Knowledge (Great Britain) - 1833

[Arban Blandi]

Thomae Medii, patricii veneti. Fabella Epirota, 1483..

Tommaso Mezzo: The Epirote.. I think this was my favourite play in this volume, or maybe it ties for first place with Philogenia and Epiphebus. It has at least a few funny passages and a genuinely happy ending. Clitipho and Antiphila are in love, but they dare not marry as she has no dowry. Their plans are further threatened by a confusion between Clitipho and a friend of his, who happens to have the same name! This second Clitipho has been seeing a prostitute, and due to a confusion of names the first Clitipho got momentarily blamed for it. However, the truth comes out, and furthermore Antiphila's uncle (the Epirote, i.e. he's from Epirus) returns home after many years abroad; he turns out to be fairly well off, so he provides a dowry for Antiphila, who can now finally marry Clitipho. There's also a supblot involving an old woman, Pamphila, who is also in love with Clitipho; there's a scene, either funny or sad depending on how you look at it, in which she pathetically attempts to cover her wrinkles under heroic quantities of makeup. At the end she gets married to Antiphila's uncle. There are also a couple of amusing scenes largely unrelated to the rest of the plot; in one we observe a quack doctor in action, and in one a group of musicians cunningly manage to avoid having to pay for their dinner at an inn. All in all, this was quite an enjoyable read; of the five plays in this volume, this one is the closest to what I imagine a comedy should look like.

The uncle from Epirus says a curious sentence on p. 409: “Dramburi te clofto goglie”. The translator's note on p. 450 says that according to Ludwig Braun, the editor of a German edition of this play, the sentence is “Albanian for ‘Please shut your mouth!’ Braun points out the parallel with Plautus' Poenulus, where the character Hanno speaks his native Punic in several places.” This certainly makes sense..

[col]Kish t'sh klenë e udhës me dijtë se ku e pat gjegjunë Tommaso de Mezzo shprehjen shqipe para pesqint vitesh andej parri në Venedik, ndoshta nga komunitetet shqiptare atje (> Scuola degli Albanesi, etj.)..|[/col]

[ALBPelasgian]

The uncle from Epirus says a curious sentence on p. 409: “Dramburi te clofto goglie”.

Arban, kjo eshte nje nga prurjet me te jashtezakonshme qe eshte sjelle ne kete teme! Mbi te gjitha eshte nje ekzamplar origjinal i te folmes epirotike ne shek. XV, e vetmja gjuhe vernakulare qe i mbijetoi koherave te trazuara ne Epir. Diftongjet "kl" (klisha > kisha) dhe "gl" (gluha > gjuha), sipas shtjellimeve shterruese te sipermarra nga Çabej, perbejne nje tipar arkaik i cili dalengadale u tretë, duke mbijetuar vetem ne shqipen "periferike" (gjithandej arberesheve ne "Greqi" dhe Itali).

Prandaj, vlera e kesaj gjetjeje eshte e pamatshme. Ah sa do te doja te shihja reagimin e Brendan Osswald'it i cili ne menyren me patetike te mundshme perpiqej te argumentonte sesi shqiptaret u dynden ne Epir, ne saje te shtytjeve nga sllavet apo nga oportunizmi historik. Madje per t'u bere qesharak shtonte se "gjuha greke" flitej kudo neper Epir. S'kemi c'te themi tjeter perpos qe te perserisim "sharjen" e mesiperme per ta: «Dramburi te clofto goglie!»

Prova qe kane siguruar arberoret e ketij forumi hedh ne ere pretendimet e tij paushalle...
Te lumte o arberor!

[Zeus10]

Ne ndodhemi perballe dy realiteteve. Nga njera ane, kemi propaganden megallomane greke, qe e shpall Epirin, ne menyre te njeanshme, arrogante dhe pa pasur asnje prove, si nje rajon grek dhe te banuar historikisht nga greket. Nga ana tjeter, kemi burimet e pavarura, spontane, jashteshqiptare qe ne menyre te vazhdueshme e identifikojne Epirin si Shqiperi dhe banoret e tij, si shqiptare:

Clavis historiae Thuanae By Jacques Dupuy, Jacques Auguste de Thou
1696




Ke duhet te besojme, deshirat shoviniste apo faktin?

[Arbëri]

Pirro e Olimpia, nëna e Aleksandrit, ishin shqiptar

Titulli: Turkey, old and new; historical, geographical and statistical
Autori: Sutherland Menzies
Botues: W.H. Allen & co., 1880

Emri i lashtë i zakonshëm për shqiptarët, ishte Epirotë. Epiri ka prodhuar pjesën e vet të njerëzve famshëm – mes tyre, Pirron, birin e Akilit, ky një fqinj Thesalian; Olimpian, nënën e Aleksandërit të Madh...



The general ancient name of the Albanians was Epirotes. Epirus has produced its share of celebrities — among them Pyrrhus, the son of Achilles, himself a neighbouring Thessalian; Olympia, the mother of Alexander the Great..

[CERMENIKASI]

"Les Albanais,appelés Arnautes par les Turcs,descendent des anciens Epirotes...."

Përkëthim:
"Shqiptarët,të cilëve Turqit u thonë Arnaut,janë pasardhësit të Epirotëve të lashtë..."

Burim Quatre années en Orient et en Italie,ou Constantinople,Jérusalem et Rome 1848,1849,1850,1851.
At Charles Berton

[ALBPelasgian]

"Les Albanais,appelés Arnautes par les Turcs,descendent des anciens Epirotes...."

Përkëthim:
"Shqiptarët,të cilëve Turqit u thonë Arnaut,janë pasardhësit të Epirotëve të lashtë..."

Burim Quatre années en Orient et en Italie,ou Constantinople,Jérusalem et Rome 1848,1849,1850,1851.
At Charles Berton

CERMENIKASI, po ve edhe pjesen tjeter po kaq te vlefshme:

7° Les Albanais, appelés Arnautes par les Turcs, descendent des anciens Epirotes ; leur langue dérive de la même source que la langue grecque. Ils se sont illustrés dans la guerre sous Alexandre-le-Grand, sous Pyrrhus (inesiècle avant Jésus-Christ), sous Scanderbeg (xve siècle de notre ère). Depuis le xvie siècle, ils sont soumis à la Porte. Leur nombre est d'environ 1,500,000 âmes, sans compter quelques Slaves mêlés parmi eux. Ils se divisent en musulmans , grecs schismatiques et catholiques ; ces derniers sont gouvernés par la famille princière des Dado et s'appellent Mirdites.

Por edhe per 'vellezerit' tane gjakprishur thote nder te tjerash qe:

Les Grecs. Il n'est pas besoin de donner sur eux des renseignements détaillés, grâce à la part, trop large peut-être, qu'ils occupent dans nos souvenirs classiques. Les Turcs les appellent Roum, et eux-mêmes, dans leur langue moderne, s'appellent /Jwp«o(. Cette langue, altérée par un mélange de mots turcs, s'épure tous les jours et se rapproche du grec ancien. Dans les villes, les Grecs se livrent au commerce, et hors des villes, à l'agriculture. Leur nombre s'élève à peu près à 900,000 dans la Turquie d'Europe, et à 1,100,000 dans les îles et la Turquie d'Asie. Si l'on ajoute à ce nombre la population du royaume hellénique, on obtient à peine un total de trois millions d'individus, parlant la langue grecque. Si leur nombre a été souvent porté plus haut, c'est que l'on confondait les Grecs de langage avec les Grecs de religion.

Quatre années en Orient et en Italie, ou Constantinople, Jérusalem et Rome ... By Charles Berton

[Arbëri]

Pirro gjate fushates ne Itali - mbi koke nje qeleshe tradicionale shqiptare.

[Mallakastrioti]

Pausania na sjell nje deshmi inetresante lidhur toponimit "CIMERA" apo "CIMERIA" (Lat. CHIMERIUM) dhe me citimin prej pausania (bashkangjitur ne kete harte), del nje fakt tjeter ne drite. Pausania nuk shkruan lidhur Himares, pasi Himara ka qene sigurisht nje qender e rendesishme, por Pausania permend toponimin Cameria, pasi Pausania shkruan qe ky vend gjendet ne Thesproti midis Akerontit dhe Thyamit. Himara ne ane te kundert gjendet ne Kaoni.Pra kjo verteton qe toponimi CAMERI eshte perdorur qe ne kohen e Pausanias!





(Αργολίδα Argolída, [arɣoˈliða]; Ἀργολίς Argolís in ancient "Greek

..ose me sakt: "AR-KU-LIND-ASGJE"



Argolida, apo pjesa e Peleponezit ku banonin Argivet, sipas Puasanias (udhetarit dhe pershkruesit te keshtuquajtur grek qe shkroi "Pershkrimi i Greqise), pra sipas tij kjo fjale apo toponim do te thote "fushe jo pjellore, e pa frutshme". Argivet ishin Pellazg dhe para grek, sikurse kjo fjale mendohet te jete para greke. Ne se pausania ka te drejte ne perkthimin qe i ka bere , ne kemi po aq te drejte ti japim nje shpjegim po aq racional si pausania, pasi aty mbartet fjala shqipe "AR=FUSHE" dhe kjo fjale eshte e perbere.
Ne se sipas historigrafise zyrtare kemi kete shpjegim:

"Αργολίδα Argolída, [arɣoˈliða]; Ἀργολίς Argolís in ancient "Greek..."

Ne shqip eshte jo vetem e shpjegueshme, por edhe diçka qe do perputhej me pershkrimin e Pausania-s.

..ose me sakt: "AR-KU-LIND-A/SGJE" <---->Αρ-γο-λίδ-α <--->Ar-go-líd-a.

---

Pjesa e shkeputur prej Pausanias, libri VIII, kap. VII

[CERMENIKASI]

Burimi: annales des voyages, de la géographie et de l'histoire 1807-1814
GALLICA.bnf.fr

Përkthim i paragrafit të dytë të kësaj faqe i cili më duket si ma interesant:

"Kështu pra,nëse Maqedonët,Ilirët dhe Epirotët flitshin të njajtën gjuhëpor jo si e Grekëve;
nëse,të ngjashëm në mes tyne,ata ishin ndryshe nga Grekët,a mund të dyshohet që Shqiptarët (Albanais) modern janë
vendas në viset ku banojnë, dhe që ata janë pasardhësit e vërtetë të këtyne kombëve të lashtë dhe trima"

[Zeus10]

Jo vetem Epiri ka vetem nje kuptim gjate gjithe Mesjetes, termin Albani, por dhe kjo e fundit dhe banoret e saj albanezet, japin nje perfundim ne drejtimin e kundert te perkthimit, perkatesisht: Epir dhe epirote:

Dittionario Dalla Lingua Latina Nella Volgare
Ambrogio Calepino
1553


Pra per Latinet, qofte dhe ata te gjuhes vulgare:
Epir=Albania
Albanese=Epirota
Albania=Region of Greece
Kjo e fundit eshte nje fakt shume interesant, sepse ose e perjashton Greqine nga te qenurit vendi i grekeve, pra e ben ate thjesht nje term gjeografik, ose tregon qe emri grek, nuk eshte nje term etnik, qekurse dhe Albanezet, banore te vetem te nje rajoni te Greqise, mund te konsiderohen greke, derisa banojne ne "Greqine" ne nje territor te konsiderueshem.