Kolivilor wrote:
E dimë edhe nga veprat e Mihail Gramenos se si ai i quante kaçakët sllavë të atyre viseve, pra bullgarë.
E vërtetë! Jo vetëm kjo por mbaj mend kur bisedoja me të vjetërit në Kërçovë, ata vazhdimisht sllavët i quanin bullgarë, herë-herë edhe shkije. Termi 'maqedonas' prej të vjetërve për të shënuar sllavo-bullgarin nuk njihet. Ndërkaq, vetëm elitat e krimbura politike shqiptare pa fijen e turpit i quajnë bullgarët si Maqedonas. Kështu veproi Berisha, kështu edhe Skender Hyseni, kur e pranoi Maqedoninë me emrin e saj kushtetues.
[quote=''Kolivilor''] Maqedonia si duket është Shqipëria veriore, e barasvlershme me Arbërinë e hershme (nga Drini në Shkumbin).
Kurse Epiri është gjithëpërfshirës për çdo kënd të tokave shqiptare, meqenëse që në kohërat e Romës, ishin krijuar dy province me këtë emër, Epiri i vjetër (Toskëria) dhe Epiri i ri (Gegëria), kjo e fundit tek Barleti quhet si Maqedoni.
Megjthatë tek Barleti, në Maqedoni përtfshihen edhe disa qytete kufitare si Ohri, Manastiri etj, por është interesant që aty ku sot fillon Maqedonia, në atë kohë ka përfunduar.
Isokrati, kur flet për kohën e zgjerimeve tokësore të atit të Lekës, Filipit, Maqedonia u zgjerua në një pjesë të vogël të tokave bregdetare ilire rreth Adriatikut. Pra, termi Maqedoni është përdorur për të shënuar edhe Shqipërinë e sotme qendrore, ose më saktë qysh e përmendet ju nga Drini deri në Shkumbin. Ja përshkrimi i Strabonit:

Ose më detajisht në hartë:

Të njejtin përshkrim gjeografik të Maqedonisë jep edhe P.Oroshi.
Përse ajo çka është sot Shqipëri qendrore (Drin-Shkumbin) është quajtur kohë pas kohe herë si Iliri, herë si Maqedoni dhe herë si Epiri i Ri? Hahni, me mendjen e tij gjeniale thotë se kjo ka ndodhë pikërisht nga homogjeniteti etnik-kulturore mes këtyre tri njësive: Iliri-Maqedoni-Epir.
[quote=''Kolivilor''] Disa citate nga libri i Barletit se me çfarë kuptimi përdorej emërtimi Maqedonia.
Nga këta pra kanë dalë arbërit, një pjesë e të cilëvet sot kanë zënë vend në Pelopones, një pjesë në Maqedhoni apo në Arbëri, dhe në Epir.
Epirin e ndan nga Dalmacia dhe Iliria, siç kanë dashur disa, lumi i Drinit, pak më i vogël se Eridani. Ky lumë zë fill nga krahinat e Maqedhonisë të zonës veriore, dhe duke rrjedhur me rrymë të shpejtë pranë qytetit të Lisos, derdhet në detin Adriatik.
A mos vallë, që të hesht për armët, vetë pozita e vendit dhe territori i Maqedhonisë, prej natyre shumë i mbrojtur, mbi të cilin s'ka asgjë më të aftë, më të përshtetur për të prapsur çdo dhunë, nuk do t'ju ruajë juve nga gjithë sulmet?
Që të gjithë e quajtën mjaft të zotin (Skënderbeun - shën. im), për këtë pushtet, duke e brohoritur e simpatizuar fort, sepse edhe vetëm nga emri i tij si nga ndonjë rrufe, çdo kënd i Maqedhonisë, mund të mbrohej kundër çdo sulmi të armikut.
...ta shikosh pothuajse tërë Maqedhoninë të zbrazur dhe ju vullnetarë të vraponi si ushtarë nga çdo anë tek unë dhe kush e kush më parë, të kërkoni që të gjithë armë e luftë, sikur asnjërit të mos i dhimbsej atdheu, njerëzit e vet?
Etërit dhe gjyshërit tuaj, - më lejoni ta them - s'e patën menduar, por ju vërjani vetes për qëllim që me këtë bashkim ta rikrijoni gjëndjen e dikurshme të Maqedhonisë, nënës së kryetrimavet, e ta shpëtoni, me ndihmën e perëndivet, për gjithëmonë nga ky turp Epirin.
(nga letra që i dërgon Skenderbeut, Vladislavi mbret i maxharëve dhe polakëve):
Me ty në krye jo vetëm gjithë bregu i tokës epirote do të jetë i sigurtë këtej e tutje, por, përveç kësaj, edhe gjithë popullësitë, që i janë rrëmbyer prej kohësh trupit të mbretërisë së Maqedhonisë nga hajdutët e urryer otomanë, do të kthehen, përsëri në formën e vjetër të pushtetit dhe të sundimit të tyre.
[/quote]
Falemnderit Kolivilor për këtë përmbledhje të shkëlqyeshme. Ajo çka është me të vërtetë kredoja jonë para botës për ta rivendikuar trashëgiminë post-maqedone dhe post-epirote është periudha e Humanizmit dhe Renesansës, sepse pikërisht Europa, gjegjësisht ajka e saj e ndritur na njohu si Maqedonas e Epirot. Ku ka një vend tjetër në Ballkan që të jetë ruajtur kaq mirë kujtimi për Lekën e Madh përpos Shqipërisë?
PseudoMaqedonasit dhe PseudoGrekërit kanë mësuar për Lekën e Madh pas viteve 90', ose vizioni i tyre mbi Lekën e Madh është trysni shkolash, propagandash. Mirë thotë Qemal Veliaj:
Gjate analizes qe Karakasidi i ben kujteses historike popullore te banoreve te marre ne shqyrtim, ne lidhje me trashegimine maqedone te lashtesise dhe evokimin e simboleve e personazheve te shquar te saj, del e qarte se madheshtia e Maqedonise dhe Aleksandri i Madh jane nje lende teper e turbullt dhe pa shtrat ne vetedijen e tyre. Ata ngaterrojne kohet historike, perziejne elementin aziatik (turk, asiras, pers) me elementin ballkanik, nderfusin sentimentin nenvetedijesor ne lenden propagandistike qe i ka trysnuar, dhe krijojne nje mishmash kujtesor per trashegimine.
Pra, tek ata Aleksandri dhe Maqedonia e lashte nuk thone asgje. Ne te kundert me vetedijen popullore nder shqiptare, ku koncepti eshte mjaft i paster dhe shembelltyra e Lekes se Madh vjen ne nje vizion te qarte dhe te pandotur me elemente te tjere absurde. Ai vjen natyrshem si nje evokim i brendshem shpirteror e vetedijesor dhe pa asnje lloj ndikimi arsimor, edukativ apo propagandistik. Madje, duhet thene se keta elemente te fundit qe nderfuten prej institucioneve kane qene kryesisht perkunder kesaj vetedijeje trashegimore.
Aleksandri i Madh i Maqedonise tek shqiptaret eshte nje figure mjaft e qarte, ndersa tek banoret e sotem te viseve aleksandrine, te cilet jane dhe lende shqyrtimore e Karakasidit duket se eshte nje konvencion i mesuar permendsh dhe i diktuar keqas nga faktore te tjere jashte kujteses trashegimore.
Paradoksalisht, gje qe edhe Karakasidi pergjate punimit te saj e pasqyron, per nje trashegimi maqedone dhe aleksandrine grinden disa pale etnike dhe disa shtete qe s'kane te bejne aspak me to. Te flitet per nje trashegimi te Maqedonise se lashte nga sllavet apo sllavofolesit e atyre trevave perben nje absurd qe nuk kerkon argumenta te tjere, pasi mjafton vetem fakti i mirenjohur historik se dyndjet nistore sllave datojne rreth dhjete shekuj mbas Aleksandrit dhe Perandorise Maqedne te lashtesise.
Këngë për Lekën e Madh janë kënduar nga rapsodët në Shkodër gjër në shek.XIX.