Ilirësía në themel të qytetërimit "greko-romak"

[rrëqebull]

[quote2="Thënie për shqiptarët"]NDIKIMI I KULTURËS ILIRE TE ROMA

Bardaicus, një sandale ose opingë ushtarake, e emërtuar kështu sipas një fis ilir.

Titulli: Greek and Roman Dress from A to Z
Autori: Liza Cleland, Glenys Davies, Lloyd Llewellyn-Jones
Botues: Routledge, 2007



Thënie për shqiptarët[/quote2]

E ka marrë emrin nga fisi i Bardhajve, pra bardhaikë.

[rrëqebull]

Mbaresa "latine" -us është kryekëput ilire dhe përkon me foljen është, në trajtën dialektore ush(t).

Folja është si prapashtesim (mbi)emëror, në të gjitha trajtat e saj të mundshme, është një tipar i ilirishto-Shqipes.

Disa shëmbuj:

balósh = ôsht me balë [ndërtjerash edhe emri i kalit të Lekës!]

punonjës/punues/punús = ësht/usht dikush që punon

llupásh = âsht dikush që llup [rrënjë ilirishto-Shqipe që i ka kaluar latinishtes për të thirrur ujkun: lupus < *llupúsh]

[rrëqebull]

[quote2="ALBPelasgian"]Meqe jemi te ndikimi i ilireve ne qyteterimin romak, atehere s'duhet te lihen anash as dy prej inovacioneve te flotes qe i pervetesuan romaket nga lundrimi superior i ilireve ne Adriatik.

Vete Taciti e pranon qe liburna, lloj anije, eshte huazuar nga iliret:

Tacitus reports (Germania 9) an Isis cult of the Suebi (East Germans) of foreign origin in which a liburna (Illyrian fast-sailing vessel) was a symbol of the goddess.

Edhe nje tjeter autor romak veren te njejten:

Lycinus relates in the second-century dialogue Love Affairs (§6), traditionally attributed to Lucian of Samosata: "I had a speedy vessel readied, the kind of bireme used above all by the Liburnians of the Ionian Gulf."

Nje tjeter lloj anije te cilen romaket e pervetesuan nga iliret ishte edhe lembos:

Conway-Whatmough-Jonson...suggest that the word lembos may be Illyrian in origin, and H. Krahe ofers some linguistic evidence in support.

Rovers developed other suitable piratical vessels, including the lembos of the Illyrian or Liburnian pirates. It was alight, swift, highly maneuverable vessel, and was soon adopted by the Macedonian navy. The Illyrians later developed the liburnian, a similar swift, light vessel eventually adopted by the Roman navy. Tacitus in the use of these vessels were sometimes unconventional, especially when opposed to coventional warships. The Illyrian rovers, for example, defeated an Achaean relief force off Corcyra by lashing their vessels together in groups of four and presenting them broadside to the attacking ships.

[/quote2]

[rrëqebull]

[quote2="ALBPelasgian"]

The "llabane" is the only element of Illyrian clothing, which we find mentioned by the authors of Antiquity. The Roman authors, J. Capi- tolin, T. Pollio and Martial speak of a "cucullus Bardaicus", a hood ascribed to the Illyrian tribe Bardai.

Andromaqi Gjergji, Albanian Costumes Through the Centuries: Origin, Types, Evolution, Academy of Sciences of Albania, Insitute of Folclore Culture, 2004, p. 239

“Llabania” është elementi i vetëm prej veshjeve ilire, të cilin e gjejmë të përmendur nga autorët e antikitetit. Autorët romakë J. Capitolin, T. Pollio and Martial, flasin për "çuçullus Bardaicus", një kapuç që i atribuohet fisit ilir Bardai.

[/quote2]

[rrëqebull]

Në vijim po sjell një riplotësim të këtij shkrimi dhe disa bashkëfjalosje në lidhje me të, për të shtjelluar më tej çështjen e Ilirësísë në themel të qytetërimti "greko-romak".

[rrëqebull]

Si për gjithçka tjetër që ka të bëjë me rrënjët zanafillore, dhe qenësínë autentike të palcës lentimtare e zhvillimore të qytetërimit evropian, edhe në fushën tekniko-shkencore, themelet janë vendosur nga katragjyshat tanë ilirë që më tepër se tre mijë vjet më parë, shumë kohë përpara 1000-shit p.e.sonë — siç lë të kuptohet edhe grafiku.

Që nga shtazë-zbutnimi (i qenëve, i kuajve, i demave, i maceve, i dhive..) e kultivimi [1] e deri tek shkrimi, ndërtimi e lundrimi — të cilat janë veprimtari të ndryshme të lidhura me matjen [2] — që të gjitha janë menduar, shpikur e nistuar nga ne.

Në grafik [3], periudha romake tregohet se fillon aty nga viti 1.
Ndonëse ky mund të duket një thjeshtësim i pasaktë [për ata që nuk kanë mësuar të mendojnë lirshëm dhe besnikërishëm ndaj vërtetësisë, pa u ndikuar nga dogmat me të cilat janë "arsimuar" nëpër shkolla e nëpër forume apo çerdhe propagandash të huaja kundra-shqiptare (që do të thotë vetiu edhe: kundra-evropiane)], në të kundërt, pasqyron më së miri faktin se, ai që nga shumëksuh quhet pamenduaras 'qytetërim romak', të paktën që nga themelimi i Romës [Alba e N'altë; Altin-Latin] e deri tek shekujt e III-II p.e.s., ishte veçse qytetërim ilir [4].

Nga shekulli i III e i II p.e.s. e këndej, fillon të zhvillohet jashtë mase ajo prirje zgjerimore që do të shpjerë tek perandoria e mirëfilltë romake e cila në një farë mënyre mund të gjurmohet mu me anë të shfaqjes së profesionit të gramatikanëve, të cilët me kalimin e kohës do t'i japin perandorisë atë gjuhë të njësuar që sot quajmë latinishte, e cila është e përbërë nga rrënjë fjalësh ilirishtoShqipe, por e 'shtuar', e përpunuar dhe e rregullatuar në mënyrë gati matematikore [5], dhe e cila do të shërbejë si mjet kumtues mbidialektor/mbigjuhësor, për të komunikuar nga njëri cep në cepin tjetër të perandorisë.

Grafiku është më se i qartë dhe «flet vet» në lidhje me humbjen e pallogaritshme qytetërim-helmuese që i shkaktoi Mesdheut dhe gjithë Evropës pushtimi ideologjik, mendësor, kulturor e politk abrahamik, prandaj, vërejtja e vetme që duhet shtuar është ajo rreth fjalës fe e cila, bashkë me fjalët fetar, be, besim e besimtar, është një fjalë aq e bukur dhe kulturëplotë Shqipe sa që duhet bërë gjithçka për të mos e ndotur më duke e shpërdoruar në lidhje me ideologjitë arsye-vrasëse abrahamike nacional-perandorake e zgjerimor-pushtuese të lindjes së mesme, apo me cilëndo tjetër ideologji të huaj dhe kundra-kombëtare [sepse edhe bolshevizmi është religjion].

Fe, por edhe kuptimi më i thellë i fjalës besim, duhen përdorur vetëm në lidhje me Shqiptarësínë, me Kulturën Tonë, ashtu siç na mëson, për shembull, fjala fejesë, e cila ruan plotësisht kuptimin e përkryer burimor dhe mbrothësisht shqiptarësor të fjalës fe.

⊰⊱ ⊰⊱ ⊰⊱

[1] Siç tregon edhe vet fjala, nga ilirishtoShqipja: kulë ende e ruajtur si fjalë dialektore e foljes ngulë, pra në kuptimin 'mbjellë' i cili pasandaj ka përfshirë gjithë veprimtarinë bujqësore.

[2] Tjetër fjalë ilirishtoShqipe e cila përbën fjalën matematikë.

[3] Tjetër fjalë me rrënjë ilirishtoShqipe: gërfisht, gërvisht, grafcoj, etn. janë fjalë tingullçinuese, të cilat çinojnë zhurmën që bëhet kur shkruhet me mjete të lashta, në gur a në dru, duke gërvishtur sipërfaqen me një gur tjetër a me një majucë metalike. Në mënyrë të njënjëshme ka lindur edhe fjala gërmë e cila vjen nga folja Shqipe ‘gërmoj’, që tregon teknikën e të shkruarit në gur, duke e gërmuar e skalitur me sende të forta. Fjala Shqipe gërmë është rrënjë e fjalës gramatikë.

[4] Siç thotë edhe Uadham Pikoku, për mbretëriçkat (“petty kingdoms”) e Siujdhesës Ilirike, ato ishin veçse ndasi përbrenda një race të njëjtë. Dhe këtu duhen përfshirë edhe mbretëriçkat e Italisë: «A little later Alexander, the King of the Molossi, in South Albania, made an expedition into Italy, and so brought Rome into contact with the opposite shores of the Adriatic. All these petty kingdoms were evidently merely subdivisions of the same race, and were closely connected with one another.»
Pra, zanafilltas, mendësia zgjerimore albano-altine, mund të shihet si një shtysë përbashkimi midis fiseve të së një gjaku zeusjan e herkulian. Shkarja e shkatërrimi multiracor e multi-kulturor i mëpasshëm, për të cilin mbanë përgjegjësi edhe kristianizmi (që duhet parë veçse si proto-bolshevizëm, ndonëse nga elita perandorake u shfrytëzua fillimisht edhe si "ngjitës" për ta mbajtur së bashku një perandori gjithnjë e më të madhe dhe të pa-mbikqyrëshme), janë çështje më vete.

[5] Prandaj në vija empirike, kush njeh matematikën, e ka shumë të thjeshtë të mësojë latinishten, sepse struktura e latinishtes, pas gjithë përpunimeve që i janë bërë nëpër shekuj, është gati arithmetike. Pokështu, të njëjtat vërejtje vlejnë edhe për greqishten, e cila filloi të përpunohej nga gramatikanët aleksandrinë aty nga shekulli i III p.e.s., duke u zhvilluar mbi një lëndë gjuhësore ilirishtoShqipe e cila, duke zhveshur lëvozhgat artifiqore të “greqishtes”, ende mund të gjurmohet dhe dallohet fare mirë.
Thënë kjo, ata që vazhdojnë ende të gënjehen e të përhapin broçkullën “Shqipja ka përqindje të lartë huazimesh nga latinishtja”, janë gjithnjë e më qesharakë.

[rrëqebull]

rreqebull, si i lidh autori fete abrahamike ne raport te drejtperdrejte invers me zhvillimin e Ilirise ne vecanti? Se nuk pashe aty te thote qe keto fe e penguan, te themi Romen, ose Greqine te zhvillohet, por vetem Ilirine.
Falemderit.

Të zhdrejtë mos ke dash të thuash: «i zhdrejtë: i tillë që rritja e njërës anë ose e njërit faktor sjell zvogëlimin e anës tjetër ose të faktorit tjetër dhe anasjelltas».

Ilirësía nuk kufizohet gjeografikisht vetëm në Ilirik [ku bënë pjesë edhe Greqia, e cila është veçse (sinonim) siemën me Epërushin:
Gre-kí = 'vënd i ngritur/grehur, i epër, malor'! (nga rrënja kuptimore ngreh/greh/*krek që gjejmë për shëmbull tek fjalët ngrehosur/krekosur)]

prandaj abrahamizmi ka qënë shaktërrimtar për ilirësínë kudo ku kjo ka qënë e përhapur qoftë në Romë, Athinë apo Aleksandrí (sepse edhe vet romakësía/grekësía janë veçse bijime të ilirësísë).

grafiku mesa shoh ka gabim, sepse periudha ilire nuk mbaron ne vitin 1, por ne vitin 168 para eres sone kur ra mbreti i fundit ilir Genti.

Vëmëndje: periudha ilire nuk ka mbaruar kurrë, por grafiku paraqet ilirësínë veçse nga pikëpamja e përparimit tekniko-shkencor. Pra paraqet faktin që ky zhvillim i nisur prej nesh, në fazën e greko-romakësísë (që është skaj kulturor dhe jo etnik), bëri përpjetë derisa gjithçka u gremis me qytetërim-helmimin që shkaktoi përhapja e abrahamizmit nëpër Evropë.

edhe percaktimi eshte deri diku i gabuar, mund te quhej si periudhe teresisht ilire deri tek aleksandri i madh(sepse e dime qe iliret bene kalimin nga periudha e bronxit ne ate te hekurit, pra ishin qyteterimi me i zhvilluar).
me aleksandrin e madh barbar fillon periudha helenistike...keshtu qe kete periudhe mund ta quajme si iliro-helene.
dhe pastaj vjen periudha romake e cila korespondon me ngritjen e shpejte(zgjerimin) e perandorise romake. pushtohet gjithe iliriku gjithashtu.
dhe ketu ne periudhen romake dhe zhvillimin e saj luajne nje rol teper te vecante perandoret ilire te romes(diocle etj etj).

Helenësía dhe romakësía janë bijime dhe përpunime kulturore të ilirësísë, madje do mund të thuhej: përshtatje perandorake të saj.

Kështu që mund të ketë kuptim të flitet për 'periudhë helenistike' veçse në ngjyrimin perandorizëm ilir [siç natyrisht ishte i gjithë zhvillimi politiko-ushtarak që prodhoj fushatën aziatike të Lekës], por assesi në kuptimin e "kulturës së etnisë helene".
Nuk ka patur kurrë etni 'helene' apo 'romake', por me këto mbiemra mund të thirren veçse degëzimet kulturore të ilirësísë, të cilat me kalimin e kohës natyrisht u shkëputën gjithnjë e më shumë nga vatra burimore etnoracore ilire, duke u përqafuar nga racat e çdo cepi të perandorisë, e madje edhe nga kolonizatorët jo-ilirë që në kohëra të ndryshme u vendosën në Greqi apo Itali e Anadoll (që të tria vëndbanime autoktonike iliroshqiptare).

Pra, nëse grafiku do të kishte qënë etnoracor dhe jo i lidhur me njohuritë shkencore, duke patur parasysh perandorët, gjeneralët, ushtarët, senatorët, mendimdashësat e dijetarët "greko-latin" me origjinë ilire dhe racialisht të tillë, as do kishte patur fare mbëhi për ndarje në periudhë ilire dhe romake.
Poende, edhe luftërat iliro-romake duhen parë si luftëra 'shqiptaro-arbëreshe'; siç thuhet edhe në shkrimin e mëlartshëm:
«mendësia zgjerimore [romake=] albano-altine, mund të shihet si një shtysë përbashkimi midis fiseve të një gjaku» iliroshqiptar.

europa ra ne erresire me konstandinin e madh(ilir dhe ky) me legalizimin e krishterimit(fe abrahamike) ne perandori. edhe ketu ka gabim ne grafik sepse konstandini ishte perandor diku nga viti 306 i eres tone e me tej.
demin qe i ka bere europes konstandini me krishterimin qe vijoj me pas (filluan dark ages)nuk ka mundur tja beje asnje lloj diktatori, as hitleri. ky i fundit beri dem vetem disa vjet asgje me teper(dhe pse beri masakra te papara, sduhet harruar qe nen hitlerin kishte perparim tekonologjik te papare, edhe pas hitlerit shkencetaret naziste luajten rol te pazevendesueshem ne tekonlogjine amerikane), nazizmi mbaroi si ideologji.

Pjesa me të kaltër e gjen sqarimin tek përgjigja pararendëse.
Për sa i përket përgjegjësisë së Konstandinit në lidhje me përligjjen e kristian-bolshevizmit kundra-ilirian e kundra-evropian, dhe me gjithçka që ke shtuar nga pas, ka — jo vetëm jashtëzakonisht shumë për të thënë, por sidomos — jashtëzakonisht shumë për të kërkuar, zbuluar e kuptuar ende.

Cili eshte perkufizimi yt i "Iliresise"? Disa mund te fusin edhe civilizimin ne Mars, ne Amerike, Europe etj. pasi fete abrahamike vazhdojne te operojne.

Me sa shohte po përzieni paraqitjen e zhvillimit tekniko-shkencor të grafikut, me shtjellimin shumëpërfshirës të shkrimit shoqërus.
Natyrisht që ilirësía ka qënë dhe është palca ngjizëse, thelbi kujdesor dhe ajthi kujtesor i evropianësísë nga ana tekno-kulturore, por është e tillë gjithëpërfshirësisht vetëm nëpërmjet Shqiptarësísë. Dhe njëkohësisht, duhet patur parasysh që shkrimi i mësipërm është sidomos rreth rrënjëve, jo rreth gjithë degnajës apo gjethnajës sepse natyrisht që, sot, evropianësí nuk do të thotë vetëm iliroshqiptarësí.

{Për ta sqaruar edhe me një shëmbull gjuhësor.
Njëra ndër fjalët më teknike të mundshme është fjala: makinacion.

Kjo fjalë nuk është gjë tjetër veçse ripërpunimi i huazuar i ripërpunimit të një fjale ilirishtoShqipe: môkën/mâkën.

Por fakti që pothuajse e gjithë bota përdor fjalën makinacion, nuk e bënë gjithë botën iliroshqiptare, sepse, ta zëmë, fjala "machination" është fjalë anglishte dhe jo Shqipe. Në të njëjtën kohë, pa ilirishtoShqipen môkën/mâkën, fjala "machination" nuk do të ekzistonte.}

Mendon(i) qe fete abrahamike jane antipod i zhvillimit te civilizimeve ne pergjithesi apo disa civilizimeve? Pershembull ai Turk, Rusia [blloku komunist, Europian eth.], perparuan pa problem.

Është çështje besnikërie ndaj vetvetes. Ju përmëndni turqët e rusët, por në fakt, kushdo që i lejon vetvetes vetëmashtrime deri në atë pikë sa që të përvetësojë një kulturë të huaj duke e shndërruar në armë të përfaqësimit dhe përfuqizimit të vetvetes (pra, duke mos humbur nga vetvetja më tepër seç mund të mbajë në kujtesë! çka, rrezikshmërisht ndonëse jo detyrimisht, nënkupton edhe një tjetërsim të plotë afatgjatë, sado të ngadalshëm), mund të mos ndjejë kërcënim prej saj sado e huaj dhe jo-burimore qoftë. [Kjo zakonisht ndodh në vënde ku popullata është veçse e dalë nga përzierja e vazhdushme e shoqërive multi-racore të njëpasnjëshme, dhe ku ndjenja e burimores është e pamundshme. Të flasësh për "qytetërim turk" apo "rus" të një popullate pa ndenjën e burimores dhe vazhdimësisë, është e pakuptimtë për çanësim (për definicion). Dhe fakti që "rusët" apo "turqët" e themelojnë përkufizimin e "qytetërimit" të vet tek abrahamësía (tek religjioni/kultura/mendësía/rendi/ligji abrahamik) e pasqyron plotësisht këtë pakuptimësí( ose më saktë: këtë pathelbësí)].

Por në rastin tonë, të «kafshuar nga të gjitha kokat e kuçedrës njëkohësisht, me tërheqje shqyerëse nga të gjitha kahjet», vetëmashtrimi se mund të ketë ndonjë të mirë nga përçarja e asaj që ka lindur si mishërim i bashkësisë, e që mund të jetojë veçse duke qëndruar dhe për të qëndruar bashkë, është vetëkuptushmërisht një krim ndaj vetvetes nga i cili nuk mund të përftohet a përfitohet kurrë dhe kurrqysh asgjë e mirë për Kombin.

[rrëqebull]

Kjo puna e Valentinit, duam a s'duam, lidhet dhe me ne shqiptarët. Valentini, sipas disa burimeve u akuzua për vepra të turpshme e sipas disa të tjerave për ofendim ndaj festivalit pagan të Ujkonjës. Ky festival, kushtuar pjellorisë, ishte më i rëndësishmi në Romë sepse lidhej drejtpërdrejtë me origjinën mitologjike të qytetit.
Gjithsesi kleriku i krishterë nxirret përpara Perandorit, si shkallë e fundit e gjykimit. Perandori fillimisht ja fal jetën, por më pas Valentini përpiqet ta konvertojë Perandorin në krishtërim. Aty mbaron historia e priftit, i cili për këtë ofendim që i bëri kreut të shtetit dënohet me vdekje.
Perandor ishte Klaudi II, i quajtur dhe Gotiku për shkak të fitore të bujshme mbi gotët. Klaudi II ishte ilir.
Kjo histori ka dy anë, e para dhe më e njohura është që krishtërimi është përpjekur të tjetërsojë festimet pagane (edhe me dhunë pas vitit 380), kjo me qëllim fillimisht përhapjen me të lehtë dhe më tej çrrënjosjen. Kjo nuk do as shumë komente sepse Racingeri e pranoi që 25 dhjetori është tjetërsim i festimeve pagane që ne shqiptarët i quajmë "festivali i buzmit".
Ana tjetër lidhet me shabllonet që përdorin historianët dhe besimtarët shqiptarë: "në Iliri kemi krishtërim apostolik", "shqiptarët e përqafuan krishtërimin që në shekullin e parë të erës sonë" etj etj.
E vërteta është që fenomeni i të ashtuquajturit persekutim të krishterëve (them ashtuquajtur sepse studime të reja nxjerrin që është thjesht një tjetër mit i përpunuar nga kisha), lidhen ngushtë me perandorët ilir të Romës. Rasti i Klaudit II është domethënës. Ky perandor qëndron në vargun e "perandorëve ilir", pra të asaj periudhe ku Perandoria ishte në kaos të plotë dhe "imperium-in" e morën gjeneralët e legjioneve më të mëdha dhe të fuqishme (këta perandorë patën meritën që i mbrojtën kufijtë, Klaudi mbi të gjithë, dhe që rivendosën rendin e brendshëm). Pra forca e Klaudit II, si për të marrë pushtetin ashtu dhe për ta ushtruar, ishin legjionet e tij, ato që komandonte personalisht. Gjeneralët ilir rekrutonin dhe mbanin legjionet vetëm me ushtarë ilir, kjo si për çështje besnikërie si për çështje vlerash ushtarake.
Në thelb mund të themi që nëse krishtërimi do të kishte një përhapje të gjerë ndër ilirët, gjeneralët apo perandorët ilir, që mbështesnin pushtetin pikërisht te ky popull, nuk do të shkelnin mbi ndjenjat e ushtarëve duke rrezikuar kështu të humbitnin elementin bazë të kësaj ushtrie, besnikërinë ndaj prijësit.
Pra në shekullin III dhe IV, duke cilësuar ushtarët si një fotografi përfaqësuese të gjendjes së përgjithshme të Ilirisë (madje një fotografi e saktë e bash asaj shtrese sociale te e cila kjo fe, në pjesët e tjera të Perandorisë, u përhap më shpejtë), mund të themi që krishtërimi ishte pak ose aspak i pranuar.

Sol Invictus