Vllahët

[Zeus10]

Kjo temë ju kushtohet atyre njerezve, shume te ngjashem me shqiptaret ne çdo aspekt etnik, por qe historia i derrmoi padrejtesisht, duke ju mohuar token, bazen prej te ciles ata mund te shprehnin kulturen e tyre te sterlashte. Vllehet jane ndoshta pasardhesit e atij populli, qe ne lashtesi perbente nje nga popujt kryesore te Europes, me nje kulture te shkelqyer, me tradita te persosura. Tani te shperndare dhe perndjekur per tu asimiluar sidomos ne greke, ngjajne me nje hije te zbehte te kultures se dikurshme.
Ata jane si ne, shqiptare, vete emri i tyre e thote kete, shume prej tyre i kane dhene kesaj toke shpirtin, ata meritojne respektin tone dhe ne si shqiptare kemi detyrimin te ruajme traditat, kulturen e tyre dhe mbi te gjitha ti ndihmojme te ruajne gjuhen, qe megjithese eshte e ndryshme nga e jona sot, eshte variant i nje gjuhe te lashte te panderhyre.

[Arbëri]

Lingusti i vjetër Johann Erich Thunmann (1746-1778) gjen 1170 fjalë të njëjta me gjuhen shqipe-vllehe :

On the History and Language of the Albanians and Vlachs
The Swedish theologian and historian Johann Erich Thunmann (1746-1778) was born in Thoresund (Södermanland, Sweden) and studied in Uppsala (Sweden) and Greifswald (Germany). In 1772, http://www.albanianhistory.net/texts16-18/AH1774.html

Sipas këtyre dy linguitsave të Austrisë , gjuha rumune rrjedh nga shqipja .
Linguist : Stefan Schumacher
Dr.-Karl-Lueger-Ring
Schumacher und Matzinger vertreten die These, dass das Albanische eine zentrale Rolle im Balkansprachbund spielt. Sie wollen zeigen, was am Albanischen typisch für die Balkansprachen ist. "Dass der bestimmte Artikel im Rumänischen, Bulgarischen und Mazedonischen nachgestellt wird, ist vermutlich vom Albanischen ausgegangen, wo der nachgestellte bestimmte Artikel seit der Antike vorhanden war", sagt Stefan Schumacher. "Vermutlich" deswegen, weil Albanisch erst im 16. Jahrhundert verschriftlicht wurde. Frühere Sprachstufen können zum Teil rekonstruiert werden.
http://www.dieuniversitaet-online.at...rachen/10.html

[alfeko sukaraku]

Kjo temë ju kushtohet atyre njerezve, shume te ngjashem me shqiptaret ne çdo aspekt etnik, por qe historia i derrmoi padrejtesisht, duke ju mohuar token, bazen prej te ciles ata mund te shprehnin kulturen e tyre te sterlashte. Vllehet jane ndoshta pasardhesit e atij populli, qe ne lashtesi perbente nje nga popujt kryesore te Europes, me nje kulture te shkelqyer, me tradita te persosura. Tani te shperndare dhe perndjekur per tu asimiluar sidomos ne greke, ngjajne me nje hije te zbehte te kultures se dikurshme.
Ata jane si ne, shqiptare, vete emri i tyre e thote kete, shume prej tyre i kane dhene kesaj toke shpirtin, ata meritojne respektin tone dhe ne si shqiptare kemi detyrimin te ruajme traditat, kulturen e tyre dhe mbi te gjitha ti ndihmojme te ruajne gjuhen, qe megjithese eshte e ndryshme nga e jona sot, eshte variant i nje gjuhe te lashte te panderhyre.

urime

teme shume e goditur patriotike....nga biseda private me nje historiane te njohur kame degjuar te njejtin mendim me ju ,per gjajshmerin e gjuhes shqipe me rumanishten , vetem se nuk eshte drejpercaktuar sakte se cila eshte gjuha meme...jo per tyja edhe per mua ,pasi ne e kemi treguar se e njohim mjafte mire,por per g meyrin e ndjeksit e tij ne tirane.

[alfeko sukaraku]

[/color]


http://www.albanianhistory.net/texts16-18/AH1774.html


http://www.dieuniversitaet-online.at...rachen/10.html

faleminderit Arberi,kjo eshte e verteta.

[Arbëri]

Aroman janë Vllehët

[arise6327]

Ne fakt me sa di une fjala nuk eshte Vllahe , por Vllehe . Edhe rrjedh nga Gotishtja , qe do te thote "latin" . Ashtu sic kam pare me syte e mi qe keta njerez nuk ngjajne aspak me shqiptaret pershkak te lekures se tyre te mbyllur . Por sidomos di qe emri i lashte i rumuneve ka qene vllehe . Per mua vllehet jane per rumunet ashtu sic arberoret jane per shqiptaret . Edhe ne kete rast me duket se po i proklamojme vllehet me kot , ashtu sic greket proklamojne arberoret . Vllehet nuk jetojne ne veri te Shkumbinit te pakten ne trevat shqiptare . Edhe eshte e cuditshme sesi mund te jene shqiptare te latinizuar duke qene ne juget te vijes se Jirecekut , pra nen influencen helene . Me sa mbaj mend nga historia , vllehet jane banoret vendas te Transilvanise qe u pastrua etnikisht nga magjaret , edhe vllehet u ftuan nga perandoret bizantine te viheshin ne Thesali , qe kjo e fundit vete ishte pastruar etnikisht nga hordhite sllave . Pra kishte mbetur pa popullsi , edhe vllehet u vune aty . Me pas rreth shekullit te XV , pas pushtimin osman , vllehet u perhapen edhe ne Epir edhe Maqedoni nepermjet Thesalise ku ishin vene shekuj me pare .

[Kolivilor]

Vllehët duhet të jenë me tri prejardhje:
1. Nga Italia, kolonët që solli Roma në Epir
2. Nga Rumania
3. Vendës, të romanizuar.

[arise6327]

Vllehët duhet të jenë me tri prejardhje:
1. Nga Italia, kolonët që solli Roma në Epir
2. Nga Rumania
3. Vendës, të romanizuar.

Jo per te hapur debat me kot , por :

1-Kolonet romak , pra qe ruanin gjuhen latine shtriheshin ne veri te shkumbinit , se me ne jug pershtatnin greqishten . Por duhet edhe te permendet se nuk ka vllehe ne veri te shkumbinit te pakten ne trevat tona . Edhe nje gje tjeter shume e rendesishme , romaket e ballkanit perendimor kishin nje tjeter gjuhe nga ata te Ballkanit lindor , vllehet flasin gjuhen romaneske qe flitej ne ballkanin lindor . Pra nuk kane asnje lidhje me kolonet romak .

2-Nga Rumania duhet te kene ardhur te gjithe . Por natyralisht kane adoptuar edhe nga kultura fqinje .

3-Sa per vendes te latinizuar i jam pergjigjur edhe me lart . a) Do duhet te shtriheshin ne veri te shkumbinit , edhe jo ne jug . b) Do duhet te flisnin varietetin perendimor te gjuheve romaneske ne ballkan , ndersa vllehet flasin varietet lindor .

[Kolivilor]

Jo per te hapur debat me kot , por :

1-Kolonet romak , pra qe ruanin gjuhen latine shtriheshin ne veri te shkumbinit , se me ne jug pershtatnin greqishten . Por duhet edhe te permendet se nuk ka vllehe ne veri te shkumbinit te pakten ne trevat tona . Edhe nje gje tjeter shume e rendesishme , romaket e ballkanit perendimor kishin nje tjeter gjuhe nga ata te Ballkanit lindor , vllehet flasin gjuhen romaneske qe flitej ne ballkanin lindor . Pra nuk kane asnje lidhje me kolonet romak .

2-Nga Rumania duhet te kene ardhur te gjithe . Por natyralisht kane adoptuar edhe nga kultura fqinje .

3-Sa per vendes te latinizuar i jam pergjigjur edhe me lart . a) Do duhet te shtriheshin ne veri te shkumbinit , edhe jo ne jug . b) Do duhet te flisnin varietetin perendimor te gjuheve romaneske ne ballkan , ndersa vllehet flasin varietet lindor .

Se ça gjuhe kanë përshtatur s'ka lidhje. Dihet nga burime historike që Roma shkatërroi 70 qytete epirote, dhe mori skllevër 150.000 epirotë, dhe në vendin e tyre solli kolonë italikë.

Vllehët e sotëm janë përzierje e gjithë këtyre, nga Rumania mund të kenë ardhur shumica, por jo të gjithë.

Vendësit e latinizuar kanë folur një variant gjysmëlindor-gjysmëperëndimor, një formë të ndërmjetme e cila formon një continuum mes rumanishtes në lindje dhe retoromanishtes e italishtes në perëndim.

Mirëpo në territorin e Shqipërisë kjo masë latinësh duhet të ketë qenë asimiluar nga ardhësit e karpateve.

[arise6327]

Jo per te hapur debat me kot , por :

1-Kolonet romak , pra qe ruanin gjuhen latine shtriheshin ne veri te shkumbinit , se me ne jug pershtatnin greqishten . Por duhet edhe te permendet se nuk ka vllehe ne veri te shkumbinit te pakten ne trevat tona . Edhe nje gje tjeter shume e rendesishme , romaket e ballkanit perendimor kishin nje tjeter gjuhe nga ata te Ballkanit lindor , vllehet flasin gjuhen romaneske qe flitej ne ballkanin lindor . Pra nuk kane asnje lidhje me kolonet romak .

2-Nga Rumania duhet te kene ardhur te gjithe . Por natyralisht kane adoptuar edhe nga kultura fqinje .

3-Sa per vendes te latinizuar i jam pergjigjur edhe me lart . a) Do duhet te shtriheshin ne veri te shkumbinit , edhe jo ne jug . b) Do duhet te flisnin varietetin perendimor te gjuheve romaneske ne ballkan , ndersa vllehet flasin varietet lindor .

Se ça gjuhe kanë përshtatur s'ka lidhje. Dihet nga burime historike që Roma shkatërroi 70 qytete epirote, dhe mori skllevër 150.000 epirotë, dhe në vendin e tyre solli kolonë italikë.

Vllehët e sotëm janë përzierje e gjithë këtyre, nga Rumania mund të kenë ardhur shumica, por jo të gjithë.

Vendësit e latinizuar kanë folur një variant gjysmëlindor-gjysmëperëndimor, një formë të ndërmjetme e cila formon një continuum mes rumanishtes në lindje dhe retoromanishtes e italishtes në perëndim.

Mirëpo në territorin e Shqipërisë kjo masë latinësh duhet të ketë qenë asimiluar nga ardhësit e karpateve.

Dakort atehere ! Ke ndonje fakte te vetem qe ka patur ndonje latinisht foles ne trevat tona para ardhjes se vlleheve nga Rumania ?

Sidomos duhet te kujtojme gjithmon qe ne nuk ngjajme fare me vllehet . Ata nuk jane si ne , gjithmon me bjen ne sy ngjyra e lekures se tyre .

[Kolivilor]

Sidomos duhet te kujtojme gjithmon qe ne nuk ngjajme fare me vllehet . Ata nuk jane si ne , gjithmon me bjen ne sy ngjyra e lekures se tyre .

Nëse kanë ardhur lëkurëzinj nga Rumania dhe janë përzier me këta vendësit, prapë lëkurëzinj mbeten ndonëse jo me atë gradacionin e fortë. Unë nuk kam parë vlleh ndonjëherë, e them këtë duke u bazuar në ato që thu ti.

Dakort atehere ! Ke ndonje fakte te vetem qe ka patur ndonje latinisht foles ne trevat tona para ardhjes se vlleheve nga Rumania ?

Po e ke tek një përshkrim i një anonimi mbi Europën nga viti 1304.

Anonymi Descripto Europae Orientalis

Ata (arbëreshët) kanë një qytet të quajtur Duracium (Durrës) i cili u takon Latinëve, dhe nga i cili ata furnizohen me tekstile dhe gjëra tjera të nevojshme.

Pra Durrësi ka pasur popullësi ilire të latinizuar.

Si dhe vendosja e kolonëve romakë:

2. Qyteterimi Romak u ndje i fuqishem ne treven e Fierit qe nga vendosja e pushtimit nga Roma e deri ne periudhen e dyndjeve sllave. Ky proçes i njohur me emrin Romanizimiu u be nepermjet shkrimit latin, fese, ndertimeve, kultures romake. Mbeshtetje e romanizmit u bene kolonite romake. Ne Apoloni dhe Bylis u vendosen banore latine me familjet e tyre. Mbishkrimet latine e deshmojne kete fakt. Akoma dhe sot ndeshim ne kete zone toponime me origjine latine si Frakulla(Fiacola-flake) Laçaj (kenete), Mallakastra(kampe te keqinj), mbishkrimet e Bylisit, etj.
http://united-albania.blogspot.com/2008 ... chive.html

[Zeus10]

Ata (arbëreshët) kanë një qytet të quajtur Duracium (Durrës) i cili u takon Latinëve, dhe nga i cili ata furnizohen me tekstile dhe gjëra tjera të nevojshme.

Pra Durrësi ka pasur popullësi ilire të latinizuar

Kjo do te thote qe sundimtaret jane latine, dhe jo popullsia eshte latine, ose ilire e latinizuar. Shqiptaret e kane ruajtur gjuhen e tyre dhe kur kane pasur sundues jo nga stoku i tyre.

[alfeko sukaraku]

Ata (arbëreshët) kanë një qytet të quajtur Duracium (Durrës) i cili u takon Latinëve, dhe nga i cili ata furnizohen me tekstile dhe gjëra tjera të nevojshme.

Pra Durrësi ka pasur popullësi ilire të latinizuar

Kjo do te thote qe sundimtaret jane latine, dhe jo popullsia eshte latine, ose ilire e latinizuar. Shqiptaret e kane ruajtur gjuhen e tyre dhe kur kane pasur sundues jo nga stoku i tyre.

vetem ne perralla munde te besohet se "erdhen 200 kolonist edhe ndertuan qytetin"...me kujton ata 200 petritat e enverit ky muhabet.
Apollonia ka nje shtrirje prej 38 hektar toke keshtu qe 200 petritat nuk munde te na thone se "qytete ishin greke apo romake.

Apollodori e quan apollonin qytet qe nga shek 12 p e s,kohe qe nuk kishte as fare greke e as fare latine, biles "ketu shfaqen greket" si lutetaret e Akilit qe vinin nga Fthia.

eshte e vertet influenca greko romake ne bregdetin shqiptare ashtu si zakonisht ne qytetet bregdetare te cilata ata i pushtonin edhe vendosnin aty kolone edhe ushtareqe ti ruanin si ura ndermjetse ne ekspeditat e tyre gjakatare.

Polibi kur flet per Teuten na kujton se "ajo i shpalli lufte anedetjes", por nuk na jep as arsye edhe as luften , vecse na kujton se kur Demeter Pari -komandant i Agronit- e dorzoj me tradheti ushtrin ilire tek romaket...ne vijim polibi thote se "me Demeter Farin ne krye romaket u nisen te clirojn Apollonin edhe Durrsin"..kjo do te thote se Teuta e goditi influencen grekoromake ne qytetet bregdetare ndaj edhe u sulmua edhe u fitua me tradheti.

[arise6327]

vetem ne perralla munde te besohet se "erdhen 200 kolonist edhe ndertuan qytetin"...me kujton ata 200 petritat e enverit ky muhabet.
Apollonia ka nje shtrirje prej 38 hektar toke keshtu qe 200 petritat nuk munde te na thone se "qytete ishin greke apo romake.

Apollodori e quan apollonin qytet qe nga shek 12 p e s,kohe qe nuk kishte as fare greke e as fare latine, biles "ketu shfaqen greket" si lutetaret e Akilit qe vinin nga Fthia.

eshte e vertet influenca greko romake ne bregdetin shqiptare ashtu si zakonisht ne qytetet bregdetare te cilata ata i pushtonin edhe vendosnin aty kolone edhe ushtareqe ti ruanin si ura ndermjetse ne ekspeditat e tyre gjakatare.

Polibi kur flet per Teuten na kujton se "ajo i shpalli lufte anedetjes", por nuk na jep as arsye edhe as luften , vecse na kujton se kur Demeter Pari -komandant i Agronit- e dorzoj me tradheti ushtrin ilire tek romaket...ne vijim polibi thote se "me Demeter Farin ne krye romaket u nisen te clirojn Apollonin edhe Durrsin"..kjo do te thote se Teuta e goditi influencen grekoromake ne qytetet bregdetare ndaj edhe u sulmua edhe u fitua me tradheti.

Erdhen me mijera kolonist kur e themeluan qytetin , ne nder te nje zoti qe iliret nuk e njihnin fare , Apolloni .

Qyteti ishte helen , edhe aty flitej helenishtja .

Dua referencen e Apollodorit per shek.XII p.e.s. ?

Pastaj nuk e kuptova postimin , cfare lidhje ka me vllehet ?

[Kolivilor]

vetem ne perralla munde te besohet se "erdhen 200 kolonist edhe ndertuan qytetin"...me kujton ata 200 petritat e enverit ky muhabet.

Mos hap debate të panevojshme. Askund nuk thuhet se erdhën 200 kolonistë e krijuan qytetin.

Shkrimi thotë se Durrësi u takon Latinëve, po me sa duket, ka kuptimin që aty banojnë shqiptarët, por sundon ndonjë shtet italik. Shkrimi është i viti 1304.

Pra a ka pasur popullësi latino-folëse, para se të vinin vllehët nga Romania?