Etimologjia e fjales.

[rrëqebull]

Root / lemma: dā : dǝ- and dāi- : dǝi- : dī̆-
English meaning: to share, divide
[...]
the root form *dǝi- is attested in södillyr. PN Dae-tor.
Indo-European Etymological Dictionary - Indogermanisches Etymologisches Woerterbuch (JPokorny)

Kjo rrënja është sak shqipja me dâ, dâj (ndaj) dhe foljësimi i numërorit di/dy (ndaj mëdysh)

maybe illyr. Epidamnos (Eppi-'*horse' + *dap-no '*sacrifice'), also alb. geg. dam (*dap-no) `damage': lat. damnum.

Indo-European Etymological Dictionary - Indogermanisches Etymologisches Woerterbuch (JPokorny)

Eppi= kal, nga me hip, hipi

HIP jokal. 2. Zë vend mbi një kafshë ose në një mjet udhëtimi për të shkuar diku;
I hipi kalit (mushkës), etj.

Kështu studiuesi austriak, Karl Traimer, shprehet: “Vetë emri hipus, që quhet kali, lidhet me foljen “hip”, d.m.th. të kalërosh.”

damnos = dâm (në këtë rast flijim)

Pra Epidamnos= flijim i kalit:

Festus records a sacrifice made every eight years by the Illyrians, who throw four horses into the sea

Ndërsa Agron Luka e shpjegon si Epër Demi:

Simbologjia mitologjike e dy ishujve adriatikas që referon Aristoteli; “njeri në pamjen e Dedalit e tjetri si të Ikarit”, pak a shumë na kujton atë të barbarit Epidamn, me “Kokën e Demit”, për pamjen e relievit gjeografik të Durrësit. (Kam shkruar për “Epër Demin”, qysh më 1967 e më vonë…)

[rrëqebull]

Agron Luka:

Duhet të kujtojmë se kjo traditë e lashtë e mjaltit na del edhe në mitologjinë pellazgo-ilire, ku Melisa/Amelisa/Ambelsia (gr. Μέλισσα = bleta; etimologjia shqip mbledhësja e ambëlsisë e nektarit), e bija e barbarit Epidamn, ishte një nimfë që ngelet shtatzënë nga Poseidoni dhe lind Dyrrahionin, Hyun e dy rraheve-porteve). Unë supozoj se helenët ishin munduar t’ia vidhnin e përvetësonin edhe vetë nimfën e bletëve, nëpërmes disa modifikimeve linguistike e disa varianteve mitologjike. Ilirët taulantë, për nderimin e kësaj stërgjysheje të bletëve, përveç përdorimit si emërtim mitologjik e si antroponim, ia kishin ngjitur emrin edhe një kepi detar, Kepi Melissa/Melisonios, Caput Meliarum-Kepi Melie, në jug të Durrësit.

[bardus]

Agron Luka:

Duhet të kujtojmë se kjo traditë e lashtë e mjaltit na del edhe në mitologjinë pellazgo-ilire, ku Melisa/Amelisa/Ambelsia (gr. Μέλισσα = bleta; etimologjia shqip mbledhësja e ambëlsisë e nektarit), e bija e barbarit Epidamn, ishte një nimfë që ngelet shtatzënë nga Poseidoni dhe lind Dyrrahionin, Hyun e dy rraheve-porteve). Unë supozoj se helenët ishin munduar t’ia vidhnin e përvetësonin edhe vetë nimfën e bletëve, nëpërmes disa modifikimeve linguistike e disa varianteve mitologjike. Ilirët taulantë, për nderimin e kësaj stërgjysheje të bletëve, përveç përdorimit si emërtim mitologjik e si antroponim, ia kishin ngjitur emrin edhe një kepi detar, Kepi Melissa/Melisonios, Caput Meliarum-Kepi Melie, në jug të Durrësit.

Fjala latine melletum vjen nga shqip blete,edhe helenet lashte nga shqipja e moren, melissa, e konfirmuar edhe nga Jokli. Helenet paten edhe nje anthemourgos 'anza murme'.kete anz` Majeri e nxori nga turqishtja si zakonisht .(Majeri armik i gjuhes shqipe)
Interpretimi qe me pelqen me shume eshte ai i Baricit nga rrenja *ak-qe rindertoi nje trajte *ak`n,por une mendoj se ishte *ank`h me k-nk,tipike ilire,ne old Prusian anzis "hook" grep,gremc,lith. ansas "hook" ne te vertete kjo fjale do te thote kunj,dicka me maje *ak-.
Prej ketu po sjell nga mitologjia e Egjyptit fjalen AKH,nje lloj celesi qe perendite e Egjyptit e mbanin ne dore,si nje celes qe perdorej per dicka, por se per cfare askush se di,dhe kuptimi i vertete i AKH eshte ÇELËS "me maje,kunj,anza", se cfare hapnin me ate mos me pyesni.

[Zeus10]

ἀπαίδευτος=uneducated=i/e paditur

[Orakulli]

Jo Meyeri, por edhe shume linguiste te shumevonshem, sidomos ata te fushes se treguar tashme si te deshtuar , etimologjise nuk mund te shpjegojne do thelbin e atyre njesive , sidomos huazimet. Ata flasin per ate teme njesoj si mund te flisnte nje i padituneous per teorine e anshtajnit. Gjuha, ka brenda saj fakte te tjera qe tregojne qe *blete" vjen prej shqipes, dhe madje eshte vedimtare ne kategorizimine nje grupi te tere semantik brenda saj.

Problemi eshte qe disa gjuhetare , bile bande "gjuhetaresh", sidomos ata te krahut Majer_Orel, nisen nga drejtime krejt te papranueshme per gjuhesine ne brendesi si shkence.

[bardus]

ἀπαίδευτος=uneducated=i/e paditur

Kjo ἀπαίδευτος duhet te jete (p) ἀ_παίδευτος vjen nga παιδεύω ,train and teach, educate,

Parafjalen shqipe PA nuk e kam hasur ne asnje rast tek helenja ose latinet,Pokorny e ka gjetur tek akkadianet pa ,without "pa"..


Ja dhe nje fjale tjeter nga helenet e lashte.

τιτώ,day ,τι_τώ , οῦς, ἡ, A. = ἡμέρα, day, "ditë".

[Mallakastrioti]

Sipas Heroktodit ne Librin II (Egjipti) f. 2-3, Friget apo Briget,Bukes i therrisnin "BEKOS" .Kjo fjale e lashte perdorur pikerisht prej Frigeve (Brigeve), nje popull i rendesishem ne lashtesi, shume me te lashte edhe se vet Egjiptianet, sipas çka shkruan Heroktodi, jo vetem e gjejme gati te njejte ne shqip (BEK=BUK) por edhe ne se do analizojme çka na sjellin gjuhetare te ndryshem lidhur rrenjes Proto-Indoeuropiane (imazhi i bashkangjitur me tekstin e Heroktodit), te cilet kerkojne ta lidhin me gjuhe te tjera si Armenishtja apo "Greqishtja e lashte" pikerisht me kete te fundit "POGO= to roast (eng), mos te harrojme qe shqipja ruan pikerisht edhe kete fjale, pra fjalen "PJEK". Mendoj se gjuhetaret jo vetem duhet te mbeshteten tek shqipja lidhur rrenjeve te fjaleve PIE, por do jete pikerisht çelesi kryesor per zberthimin e ketyre fjaleve.
---

[Orakulli]

Kuptimi semnatike baze i tyre eshte tek -drite-dite-n'drite- te cilat me vone kane marre drejtimet, ose bereborbancat si: mesoj, e dukoj, ne gjuhe te tjera,.. e te tjera.
Po nuk u kuptua baza e mendimit -asnji gje nuk eshte kuptuar- vijme rotull pa-sens.

[rrëqebull]

Sipas Heroktodit ne Librin II (Egjipti) f. 2-3, Friget apo Briget,Bukes i therrisnin "BEKOS" .Kjo fjale e lashte perdorur pikerisht prej Frigeve (Brigeve), nje popull i rendesishem ne lashtesi, shume me te lashte edhe se vet Egjiptianet, sipas çka shkruan Heroktodi, jo vetem e gjejme gati te njejte ne shqip (BEK=BUK) por edhe ne se do analizojme çka na sjellin gjuhetare te ndryshem lidhur rrenjes Proto-Indoeuropiane (imazhi i bashkangjitur me tekstin e Heroktodit), te cilet kerkojne ta lidhin me gjuhe te tjera si Armenishtja apo "Greqishtja e lashte" pikerisht me kete te fundit "POGO= to roast (eng), mos te harrojme qe shqipja ruan pikerisht edhe kete fjale, pra fjalen "PJEK". Mendoj se gjuhetaret jo vetem duhet te mbeshteten tek shqipja lidhur rrenjeve te fjaleve PIE, por do jete pikerisht çelesi kryesor per zberthimin e ketyre fjaleve.
---

Nga brigjishtja kemi edhe këto përkime me shiqpen:

phryg. εζις `hedgehog'
alb. esh `hedgehog'
Quote:
ESH m. krahin.
1. zool. Iriq. U mblodh si esh.
2. fig. mospërf. Ai që i ngjan dikujt tjetër në pamje, në punë, në veprime etj.
Mori eshin e vet. Ka gjetur eshi eshin janë të dy njësoj; ka gjetur rrasa vegshin


phryg. PN Μανταλος
English meaning: to step, tread over, press
MANDALL m.
Copë dërrase që vihet në krye të derës ose anës saj për ta mbyllur nga brenda; copë e tillë prej dërrase a prej metali që shërben për të mbajtur të mbyllur kapakët e musëndrës, të dollapit etj. I vuri mandallin derës.
* Derë pa mandall shtëpi a vend tjetër ku mund të hyjë kush të dojë.

[Zeus10]

ἀπαίδευτος=uneducated=i/e paditur

Kjo ἀπαίδευτος duhet te jete (p) ἀ_παίδευτος vjen nga παιδεύω ,train and teach, educate,

Parafjalen shqipe PA nuk e kam hasur ne asnje rast tek helenja ose latinet,Pokorny e ka gjetur tek akkadianet pa ,without "pa"..

Une mendoj se jane te dyja format, psh si ne fjalen me poshte:



1. άκηρατος = pa qira
2. παρθενα = pa thena~ pa thyera= pa prishura

[Zeus10]

Th(i)na eshte pjesorja e foljes θυω, θυσω, εθυσα me rrenje θυ=thy-ej, qe ka marre nje kuptim te perafert, vras, shkaterroj sakrifikoj.

[Mallakastrioti]

Faleminderit Rreqebull.
Isha duke kerkuar etimologjine e emrit "Βρύγοι/ Βρίγες" dhe si shume here na del i pa njohur sipas zyrtares (perveç rastit se H. Müller i cili e lidh me gjermanishten Berg (mal) dhe sllavishten breg (koder, mal).
Mendimi im eshte se ketu kemi te bejme me teper me fjalen shqipe "BRI" <---> Βρύ=Βρί.

BRI m.
1. Secila nga dy pjesët kockore të zgjatura e me majë, që dalin mbi ballë te disa kafshë dhe që mund të jenë të drejta, të kthyera, të përdredhura ose të degëzuara; lënda nga e cila përbëhen këto pjesë. Bri i përdredhur (i thyer). Brirët e dashit
(e dhisë, e kaut, e drerit). Lopë (dele) me brirë. etj...

Karakteristike e Brigeve ka qene pikerisht kapelja apo edhe helmeta qe mbanin ne koke e cila pikerisht kishte formen e nje briri:

[Strokulli]

Parafjalen shqipe PA nuk e kam hasur ne asnje rast tek helenja ose latinet,Pokorny e ka gjetur tek akkadianet pa ,without "pa"..

Une mendoj se jane te dyja format, psh si ne fjalen me poshte:
1. άκηρατος = pa qira
2. παρθενα = pa thena~ pa thyera= pa prishura

Un mëndonj se te παρθενα ''virginal'' ashtë si arbanishtja e-bardhë (me ndajshtesën -ën, sikur përap, i përapën), {e-bardhën}* » e-parthën, për se e bardha në lëmë të së arbaneshës gljuhë ka lidhje me vajzënìnë, të bardhat janë nuset e malit të bukurat zana dhe të jetra.. ά_κηρατ_ος ''untouched'' mëndonj se -κηρατ(ος mund të ndërlidhet me folje me kâ/gâ (ngasnj) - për të karë (për të garë) kish të ishte kah Arbëri i poshtër.. E në se shohnjmë me banë » për të barë, për të bërë, aherë për të karë (garë) mund të bahet për të kërë (gërë) dhe mund të jem afër asaj κηρα-τ (si përapashtesa -t, i hapët?) e-kërët (e gërët = e-karët, e ngarët?), në mos pastë κηρατ- lidhje me ndonjë të tingulluore kërr (si me krruo?), s'e dimë..

[Strokulli]

Faleminderit Rreqebull. Isha duke kerkuar etimologjine e emrit "Βρύγοι/ Βρίγες" dhe si shume here na del i pa njohur sipas zyrtares (perveç rastit se H. Müller i cili e lidh me gjermanishten Berg (mal) dhe sllavishten breg (koder, mal).
Mendimi im eshte se ketu kemi te bejme me teper me fjalen shqipe "BRI" <---> Βρύ=Βρί.

BRI m.
1. Secila nga dy pjesët kockore të zgjatura e me majë, që dalin mbi ballë te disa kafshë dhe që mund të jenë të drejta, të kthyera, të përdredhura ose të degëzuara; lënda nga e cila përbëhen këto pjesë. Bri i përdredhur (i thyer). Brirët e dashit
(e dhisë, e kaut, e drerit). Lopë (dele) me brirë. etj...

Karakteristike e Brigeve ka qene pikerisht kapelja apo edhe helmeta qe mbanin ne koke e cila pikerisht kishte formen e nje briri:

Për muo vras : vragë = plas : plagë, o jo? Sikur -kë te shqiptarkë, shularkë, viaskë, ajkë.. (?..) Pra, kem një përapashtesë -kë («» -gë).. Në lidhje me bri, bri : bri-kë* («» bri-gë)*, si me thashun gja gjë që ka trajtën e njëi briu?..

[Mallakastrioti]

Faleminderit Rreqebull. Isha duke kerkuar etimologjine e emrit "Βρύγοι/ Βρίγες" dhe si shume here na del i pa njohur sipas zyrtares (perveç rastit se H. Müller i cili e lidh me gjermanishten Berg (mal) dhe sllavishten breg (koder, mal).
Mendimi im eshte se ketu kemi te bejme me teper me fjalen shqipe "BRI" <---> Βρύ=Βρί.

BRI m.
1. Secila nga dy pjesët kockore të zgjatura e me majë, që dalin mbi ballë te disa kafshë dhe që mund të jenë të drejta, të kthyera, të përdredhura ose të degëzuara; lënda nga e cila përbëhen këto pjesë. Bri i përdredhur (i thyer). Brirët e dashit
(e dhisë, e kaut, e drerit). Lopë (dele) me brirë. etj...

Karakteristike e Brigeve ka qene pikerisht kapelja apo edhe helmeta qe mbanin ne koke e cila pikerisht kishte formen e nje briri:

Për muo vras : vragë = plas : plagë, o jo? Pra, kem një përapashtesë -kë («» -gë).. në lidhje me bri, bri : bri-kë* («» bri-gë), si me thashun gja gjë që ka trajtën e njëi briu?..

Ndoshta Strokulli, prapashtesa "kë" ka te beje pikerisht me Krye-koke, dhe ndoshta ka humbur shqiptimin si mund te kete qene vertet (BRI-KRYS?)