Etimologjia e fjales.

[rrëqebull]

Faleminderit Rreqebull.
Isha duke kerkuar etimologjine e emrit "Βρύγοι/ Βρίγες" dhe si shume here na del i pa njohur sipas zyrtares (perveç rastit se H. Müller i cili e lidh me gjermanishten Berg (mal) dhe sllavishten breg (koder, mal).
Mendimi im eshte se ketu kemi te bejme me teper me fjalen shqipe "BRI" <---> Βρύ=Βρί.

BRI m.
1. Secila nga dy pjesët kockore të zgjatura e me majë, që dalin mbi ballë te disa kafshë dhe që mund të jenë të drejta, të kthyera, të përdredhura ose të degëzuara; lënda nga e cila përbëhen këto pjesë. Bri i përdredhur (i thyer). Brirët e dashit
(e dhisë, e kaut, e drerit). Lopë (dele) me brirë. etj...

Karakteristike e Brigeve ka qene pikerisht kapelja apo edhe helmeta qe mbanin ne koke e cila pikerisht kishte formen e nje briri:

Asgjë.
Nuk mendoj se e kemi marrë nga gjermaniket apo sllavet.
Tek ne bregu/brigjet ka të bëjë kryesisht me pjesët shkëmbore që hidhen në det, liqen apo lum. Pra në qoftë se emri i fisit është nga breg/brigje (kemi edhe Breukët/Bregët), domethën që ata ishin lundrusa, mërgimtarë. Saqë dim që kanë arritur edhe në Vened, edhe në Anadolli, pra mund të jenë 'ata që ecin brigjeve'

Gjithsesi duhet me pas parasysh gjithnjë v-bh-b-p-ph-f

[bardus]

Spartanet sikur per te na treguar se kush ishin dhe nga kane ardhur, kane lene edhe nje fjale tjeter qe s`ka shume nevoje (n`deu_oje,jo sllave) per sqarim.

ephoroi "high officials at Sparta". Cf. Attic ἔφορος ephoros "overseer, guardian",

ἔφοροι (Attic ἔφοροι ἄρχοντες archontes)

duket qarte se kemi te bejme me fjalen shqipe EPROR, nga eper,(siper).

EPROR mb.
Që ka gradë, detyrë a përgjegjësi më të lartë se të tjerët, që ka të drejtë t'u japë urdhra atyre që punojnë nën drejtimin e tij; që qëndron në një shkallë hierarkike më të lartë se të tjerët ose në shkallën më të lartë. Organ epror. Nëpunës epror. Oficer epror. Shtabi epror. Komanda eprore.

[Zeus10]

Gjetje e shkelqyer Bardus, pergezime. Eshte saktesisht ashtu.

[rrëqebull]

Gjetje e shkelqyer Bardus, pergezime. Eshte saktesisht ashtu.

Pajtohem.

Asaj që thot bardhushi do i shtoja edhe fjalën "superior" që është thjesht sipëror

[Mallakastrioti]

Teje interesante gjetja e Bardus, por do shtoja mos valle kemi te bejme me fjalen "I PARI" (Perhere duke patur parasysh qe nje EPROR eshte i pari ne nje Hierarki?

PARË m.
1. Ai që është në krye të një pune, të një veprimtarie a të një grupi njerëzish; ai që udhëheq a drejton një punë. I pari i shtëpisë (i fisit, i fshatit). I pari i valles.
Kë keni të parë këtu! Ku ka shumë të parë, puna s'ecën mbarë. fj. u.

[rrëqebull]

Teje interesante gjetja e Bardus, por do shtoja mos valle kemi te bejme me fjalen "I PARI" (Perhere duke patur parasysh qe nje EPROR eshte i pari ne nje Hierarki?

PARË m.
1. Ai që është në krye të një pune, të një veprimtarie a të një grupi njerëzish; ai që udhëheq a drejton një punë. I pari i shtëpisë (i fisit, i fshatit). I pari i valles.
Kë keni të parë këtu! Ku ka shumë të parë, puna s'ecën mbarë. fj. u.

Ephori= i épëri (që ngjan edhe me i hipuri)
Sot e themi i epërmi, ose epërori, por e njëjta fjal është. Varet thjesht se cilën pjesëz mbiemnore përdor, në se (epër)-ori, (epër)-mi, apo thjesht (epër)-i.

[Zeus10]

Teje interesante gjetja e Bardus, por do shtoja mos valle kemi te bejme me fjalen "I PARI" (Perhere duke patur parasysh qe nje EPROR eshte i pari ne nje Hierarki?

PARË m.
1. Ai që është në krye të një pune, të një veprimtarie a të një grupi njerëzish; ai që udhëheq a drejton një punë. I pari i shtëpisë (i fisit, i fshatit). I pari i valles.
Kë keni të parë këtu! Ku ka shumë të parë, puna s'ecën mbarë. fj. u.

Une mendoj qe vete fjala ep(e)ror ka burim fjalen i/e parë, dmth ai qe qendron s-ipër, i epërmi=i pari. Prandaj ne ""greqisht"" keto dy mbiemra i gjejme bashke:



i pari= υπερ= (ai qe qendron) sipër(si i parë)~ ep(ë-a)ror= super-ior=ep(h)or-oi[Έφορ-οι]

[rrëqebull]

Teje interesante gjetja e Bardus, por do shtoja mos valle kemi te bejme me fjalen "I PARI" (Perhere duke patur parasysh qe nje EPROR eshte i pari ne nje Hierarki?

PARË m.
1. Ai që është në krye të një pune, të një veprimtarie a të një grupi njerëzish; ai që udhëheq a drejton një punë. I pari i shtëpisë (i fisit, i fshatit). I pari i valles.
Kë keni të parë këtu! Ku ka shumë të parë, puna s'ecën mbarë. fj. u.

Une mendoj qe vete fjala ep(e)ror ka burim fjalen i/e parë, dmth ai qe qendron s-ipër, i epërmi=i pari. Prandaj ne ""greqisht"" keto dy mbiemra i gjejme bashke:



i pari= υπερ= (ai qe qendron) sipër(si i parë)~ ep(ë-a)ror= super-ior=ep(h)or-oi[Έφορ-οι]

Pa dyshim që po.

[bardus]

Teje interesante gjetja e Bardus, por do shtoja mos valle kemi te bejme me fjalen "I PARI" (Perhere duke patur parasysh qe nje EPROR eshte i pari ne nje Hierarki?

PARË m.
1. Ai që është në krye të një pune, të një veprimtarie a të një grupi njerëzish; ai që udhëheq a drejton një punë. I pari i shtëpisë (i fisit, i fshatit). I pari i valles.
Kë keni të parë këtu! Ku ka shumë të parë, puna s'ecën mbarë. fj. u.

Mallakastriot,ky varjanti qe solle duket shume interesant dhe qe s`me shkoi ndermend me pare, sidomos kur pashe qe edhe Rossi e ka sjellur si epar-pushtet "grado supremo di autorita".Ne fjalorin tone kemi derivate si EPËRM mb ,I sipërm. Dhoma e epërme. Lagjja e epërme. Fusha e epërme. Pjesa e epërme;EPËRSI f....të qenët më lart në krahasim me dikë.Edhe mbiemri i paepur , ndoshta edhe ajo e Rossit eshte e njejte me epar-epur'eper_or'.
Edhe tocharianet e kane te njejte me ne besoj.

TochA .eprer* (n.[m.sg.]) ‘atmosphere, sky, firmament’ tochB iprer (n.[m.sg.]) ‘sky, air’
yai kauc iprerne ‘he went high in the air’"ai kerceu perpjete"

Ndoshta anoj nga Reqebulli,per kete rast megjthate e le diskutimin te hapur.

[bardus]

i pari= υπερ= (ai qe qendron) sipër(si i parë)~ ep(ë-a)ror= super-ior=ep(h)or-oi[Έφορ-οι]

Zeus,kjo duhet te jete zgjidhja qe i pajton te dyja.

[rrëqebull]

i pari= υπερ= (ai qe qendron) sipër(si i parë)~ ep(ë-a)ror= super-ior=ep(h)or-oi[Έφορ-οι]

Zeus,kjo duhet te jete zgjidhja qe i pajton te dyja.

Mandej kemi edhe (për)para që bën pjes tek i njëjti grumbull njëkuptimsh, por kësaj rradhe jo në lidhje me lartësinë, por me largësinë.

Pra kemi: i pari, para, epërsi, sipër, hipur, prirur, prijës, prior, parimor.

Nga kto, pastaj ka udhëtuar në të gjitha gjuhët. Për shëmbull në latinisht kemi primus nga [(e)përm]+us.

Nga kto vin edhe fjala pritë, pritje, pritar, pasi ai që pret është më i pari nga të parët, është përpara.
Ndërsa kuptimi tjetër pritem ka ardh nga vritem(v-bh-p), që ka dhënë edhe fjalën britëm, britmë, domethën rënkim nga plagosja.

Kjo epërmi ndoshta vjen nga bashkimi i për + mbi, përmbi.

[Strokulli]

i epër « EP + -ër
i poshtër « posht + -ër

[rrëqebull]

i epër « EP + -ër
i poshtër « posht + -ër

Ke shumë të drejtë.


mbi na ndihmonë për Olympin.

Olympus: high mountain in Thessaly, abode of the gods, from Gk. Olympos, of unknown origin. The name was given to several mountains, each seemingly the highest in its district.

[rrëqebull]

E shkruajtur nga një vlla arëberesh në një faqe në fb. Mendoj se ka të drejtë!

Bubùllë!! (bubùlla [« ububu!!]: trëmbje; hjie e lig)!!

Një i tutës tingull, në lëmë të së arbaneshës gljuhë, pra, shprehet me {bo} e {bu}, o jo? Mëndonj se e elenikja φόβος 'panic fear' ndërlidhet me t'ynin tingull për tutën [di'mos φόβος « φόβο-oς* «φ-p?, β-b» bobo?]..

[Strokulli]

i epër « EP + -ër
i poshtër « posht + -ër

Ke shumë të drejtë.
mbi na ndihmonë për Olympin.

Olympus: high mountain in Thessaly, abode of the gods, from Gk. Olympos, of unknown origin. The name was given to several mountains, each seemingly the highest in its district.

Rranja {ep} e fjalës ep_ër (sikur posht_ër dhe t.j.), mëndonj se ndërlidhet me ndajfoljen 'pë' që kem, për shëmbull, te pramja (e, ''mirëprama'' si 'prama' e kem të dëshmuome që ga vjeti 1497!), psheh, pshtet dhe të jetëra, e silla sillet sikur të » ntë, ndë, pra 'pë' » npë (për fuqínë e të nënjëtuonit i shtohet n-ëja para?, sikur shtoj, 'shtoj, nshtoj dhe t.j. por për arësye të tingullimit n-ja afër p-ës bahet m-ë, n-m që ndërkëmbehen shum herë) » mpë, mbë (shih adhe pramja » npramja »n-m, np-mp» mbramja), e silla asht trajta ma ruojtëse e ndajfoljes mpë (mbë) (« npë, pë), e silla ka dhan edhe mbí mpí « npí « pì « pë- + -ì « pë, o jo?

Për ashtu, pë (mbë) e ep(ër) mëndonj se kanë të njëjtën rranjë (por ep- endè s'po e tfillonj mirë me at e- para, s'e dinj, di'mos isht një ëpër*, e ndoshti ndërlidhet me të anglezën fjalë ''upper''? - ndoshti pë u pat nënjëtuo edhe si 'ëp'*? sikur në 'ën', më 'ëm' ?..), pë e ep-ër mëndonj se kanë të njëjtën rranjë, të njëjtin tingull p- që dëften të kjanët 'mbë' (sipër), të pshtetunët në mbifaqën e ndogjaje!