Etimologjia e fjales.

[Zeus10]

Tash te kuptova faleminderit shum

Je i mirepritur Lynkest.

Para disa kohe rash ne konflikt me nje antar tjeter ne nje forum tjeter reth gjuhes shqipe edhe ai tha keshtu:

I've read that Albanian is deficient in indo-european roots (similarly to Greek) how could we connect this with Balkans being the secondary homeland of Indo-European languages and that proto Celtic could have arose somewhere in the Balkans.

Cka do te thot kjo Albanian is deficient in Indo European Roots.

Per kete problem do te jap nje pergjigje shume te qarte.
Linguistet dhe filologet evropiane, duke pare ngjashmerine e fjaleve ne gjuhe te ndryshme, erdhen natyrshem ne perfundimin, qe te gjitha gjuhet duhet te kene nje burim te perbashket. Meqe ishte e pamundur, te gjurmohej ky burim, per mungese totale provash dhe informacioni, ata vendosen qe ta rindertonin ate duke u nisur nga gjuhet aktuale. Per kete u shfrytezua leksiku aktual i gjuheve moderne dhe duke ndertuar nje teori per tranzicionin nga nje gjuhe e vetme ne gjuhet e shumta te sotme, u kalua ne rindertimin empirik te nje gjuhe imagjinare qe ju dha emri : Gjuha Proto-Indo-Evropiane, nje gjuhe qe sipas tyre duhet te kete egzistuar ne te kaluaren.
Duke u nisur vetem nga fjalori i gjuheve qe ishin me te forta dhe me te perhapura, gjuhetaret rindertuan me qindra dhe mijera fjale te PIE-se.
Psh ngjashmeria e fjales angleze heart me fjalen greke kardhia, i shtyti keta shkollare, te rindertonin fjalen PIE *kerd. Kjo u be krejtesisht ne menyre empirike dhe shpeshhere metodologjia e perdorur ne nje rast nuk i ngjan rastit tjeter. Kjo eshte njera nga arsyet, pse teoria tashme e gjithepranuar e gjuheve IE, ka nje besushmeri minimale per opinionin tim. Nje arsye tjeter, eshte se gjate rindertimit, u perdoren jo te gjitha gjuhet e Europes, por ato kombet e te cileve kishin hegjemoni si psh anglishtja, frengjishtja gjermanishtja etj plus gjuhet e kultures dhe liturgjike si greqishtja, latinishtja, sanskritishtja etj. Gjuhet e tjera te "vogla" dhe te "parendesishme", si shqipja u lane menjane per arsye mese te dyshimta, qe shkojne nga injoranca e gjuhetareve per keto gjuhe deri tek qellimet politike dhe hegjemoniste. Kjo ishte arsyeja, qe solli kontributin e vogel te shqipes, ne rindertimin e setit te leksikut te gjuhes PIE, prandaj miku yne grek e quan shqipen: deficente ne IE roots(megjithese une dyshoj shume, nese ai e kupton ate qe thote).
Nderkohe erdhi nje moment, qe prezenca e shqiptareve dhe gjuhes se tyre nuk mund te injorohej dhe kur ky moment erdhi, per ironi te krijuesve te teorise se gjuheve IE, u vu re qe ne me te shumten e rasteve fjalen shqip qe duhet te kishin rrjedhur prej gjuhes fantazme PIE, nuk kishin aspak rrenje te ngjashme me rrenjet PIE tashme te rindertuara duke shfrytezuar gjuhet e tjera. Psh fjala YLL, as ngjasonte fare, ne rrenje dhe ne grafike, me rrenjen PIE *ster, prej nga ajo gjasme duhet te kishte rrjedhur. Per keto fjale, filologet u detyruan te thoshin, qe ndoshta, keto fjale shqipja i kishte te rrjedhura nga nje gjuhe para-PIE. Por ne te njejten kohe, ngjashmeria e disa fjaleve te tjera, si psh fjales peshk me fish(anglisht), pisces(lat) apo fisc(anglo-sakson), qe kishin cuar ne rindertimin e rrenjes-fjale *pisk, ua lehtesoi punen gjuhetareve(sidomos te atyre qe u rreshtuan kunder shqiptareve gjate historise), te shpallnin qe shqipja, i kishte keto fjale huazime, pa dhene asnje arsye per kete, kurse ca te tjereve per te hedhur hipotezen, qe shqipja ishte thjesht nje gjuhe IE dhe per kete arsye, bartete fjale me te njejten prejardhje me gjuhet e tjera. Ajo qe linguistet nuk kthejne pergjigje, eshte: A jane gjuhet europiane zhvillime te natyrshme te nje gjuhe natyrore, apo jane zhvillime spontane te gjuheve sacra/liturgjike/culture? Une them, se ato jane zhvillime te keture te fundit. Perjashtim ben vetem shqipja dhe ndoshta baskishtja, e ndonje gjuhe tjeter, qe jane neperkembur ashtu si popujt qe i flasin, ne menyren me te eger, e kjo vetem per arsyen, sepse po te thuhej e verteta, do te duhej te ndryshohej komplet historia. Paturpesia eshte aq e madhe, sa ata qe krijuan teorine e gjuheve IE, fajesojne shqipen qe gjasme nuk paska kontibuar ne rindertimin e rrenjeve PIE, a thua se eshte faji i shqipes. Ata "harrojne"" ose bejne sikur harrojne, qe gjuha PIE dhe rrenjet e saj, jane nje krijim artificial, empirik dhe mbi bazen e gjuheve qe ju interesonte atyre, ose qe njihnin ata. Sido qe te jete, gjuha shqipe, nuk mund te quhet deficente per ate funksion, kete epitet mund ta gezojne ata linguiste, qe krijuan teorine po te tille te gjuheve IE.

[Lynkest]

Per kete problem do te jap nje pergjigje shume te qarte.
Linguistet dhe filologet evropiane, duke pare ngjashmerine e fjaleve ne gjuhe te ndryshme, erdhen natyrshem ne perfundimin, qe te gjitha gjuhet duhet te kene nje burim te perbashket. Meqe ishte e pamundur, te gjurmohej ky burim, per mungese totale provash dhe informacioni, ata vendosen qe ta rindertonin ate duke u nisur nga gjuhet aktuale. Per kete u shfrytezua leksiku aktual i gjuheve moderne dhe duke ndertuar nje teori per tranzicionin nga nje gjuhe e vetme ne gjuhet e shumta te sotme, u kalua ne rindertimin empirik te nje gjuhe imagjinare qe ju dha emri : Gjuha Proto-Indo-Evropiane, nje gjuhe qe sipas tyre duhet te kete egzistuar ne te kaluaren.
Duke u nisur vetem nga fjalori i gjuheve qe ishin me te forta dhe me te perhapura, gjuhetaret rindertuan me qindra dhe mijera fjale te PIE-se.
Psh ngjashmeria e fjales angleze heart me fjalen greke kardhia, i shtyti keta shkollare, te rindertonin fjalen PIE *kerd. Kjo u be krejtesisht ne menyre empirike dhe shpeshhere metodologjia e perdorur ne nje rast nuk i ngjan rastit tjeter. Kjo eshte njera nga arsyet, pse teoria tashme e gjithepranuar e gjuheve IE, ka nje besushmeri minimale per opinionin tim. Nje arsye tjeter, eshte se gjate rindertimit, u perdoren jo te gjitha gjuhet e Europes, por ato kombet e te cileve kishin hegjemoni si psh anglishtja, frengjishtja gjermanishtja etj plus gjuhet e kultures dhe liturgjike si greqishtja, latinishtja, sanskritishtja etj. Gjuhet e tjera te "vogla" dhe te "parendesishme", si shqipja u lane menjane per arsye mese te dyshimta, qe shkojne nga injoranca e gjuhetareve per keto gjuhe deri tek qellimet politike dhe hegjemoniste. Kjo ishte arsyeja, qe solli kontributin e vogel te shqipes, ne rindertimin e setit te leksikut te gjuhes PIE, prandaj miku yne grek e quan shqipen: deficente ne IE roots(megjithese une dyshoj shume, nese ai e kupton ate qe thote).
Nderkohe erdhi nje moment, qe prezenca e shqiptareve dhe gjuhes se tyre nuk mund te injorohej dhe kur ky moment erdhi, per ironi te krijuesve te teorise se gjuheve IE, u vu re qe ne me te shumten e rasteve fjalen shqip qe duhet te kishin rrjedhur prej gjuhes fantazme PIE, nuk kishin aspak rrenje te ngjashme me rrenjet PIE tashme te rindertuara duke shfrytezuar gjuhet e tjera. Psh fjala YLL, as ngjasonte fare, ne rrenje dhe ne grafike, me rrenjen PIE *sterd, prej nga ajo gjasme duhet te kishte rrjedhur. Per keto fjale, filologet u detyruan te thoshin, qe ndoshta, keto fjale shqipja i kishte te rrjedhura nga nje gjuhe para-PIE. Por ne te njejten kohe, ngjashmeria e disa fjaleve te tjera, si psh fjales peshk me fish(anglisht), pisces(lat) apo fisc(anglo-sakson), qe kishin cuar ne rindertimin e rrenjes-fjale *pisk, ua lehtesoi punen gjuhetareve(sidomos te atyre qe u rreshtuan kunder shqiptareve gjate historise), te shpallnin qe shqipja, i kishte keto fjale huazime, pa dhene asnje arsye per kete, kurse ca te tjereve per te hedhur hipotezen, qe shqipja ishte thjesht nje gjuhe IE dhe per kete arsye, bartete fjale me te njejten prejardhje me gjuhet e tjera. Ajo qe linguistet nuk kthejne pergjigje, eshte: A jane gjuhet europiane zhvillime te natyrshme te nje gjuhe natyrore, apo jane zhvillime spontane te gjuheve sacra/liturgjike/culture? Une them, se ato jane zhvillime te keture te fundit. Perjashtim ben vetem shqipja dhe ndoshta baskishtja, e ndonje gjuhe tjeter, qe jane neperkembur ashtu si popujt qe i flasin, ne menyren me te eger, e kjo vetem per arsyen, sepse po te thuhej e verteta, do te duhej te ndryshohej komplet historia. Paturpesia eshte aq e madhe, sa ata qe krijuan teorine e gjuheve IE, fajesojne shqipen qe gjasme nuk paska kontibuar ne rindertimin e rrenjeve PIE, a thua se eshte faji i shqipes. Ata "harrojne"" ose bejne sikur harrojne, qe gjuha PIE dhe rrenjet e saj, jane nje krijim artificial, empirik dhe mbi bazen e gjuheve qe ju interesonte atyre, ose qe njihnin ata. Sido qe te jete, gjuha shqipe, nuk mund te quhet deficente per ate funksion, kete epitet mund ta gezojne ata linguiste, qe krijuan teorine po te tille te gjuheve IE.

Aham, e shof, shum bukur, tash po kuptoj.

[Arban Blandi]

Etimologji - spanjishtja asfixiar

fr. suffoquer, port. sufocar, spanj. asfixiar.

[Arban Blandi]

Rruga etimologjike përbënë 'shtojcë fitimi'.

[qiellikaltër]

Kemi vënë re rrënjët shqip:

"shpi" te fjalet: ospite/ospedale (ital.), hospital (ang.)

"dhom/dhoma" te fjala: domestic (ang.), domestico (ital.)

[Arban Blandi]

Ky popull ka mbijetuar në kushte më të vështira dhe padije edhe më të thellë kundër të njëjtëve armiq, që ai ka edhe sot. Sot populli ynë e ka punën shumë më të lehtë. Për këtë ditë kanë punuar njerëz mendjendritur si Veqilharxhi, Kristoforidhi, Kamarda, Mitko, Todhri, Frashërllijtë, Konica, Mjeda, P. N. Luarasi, Noli, dhe më të rinjtë si Kruja, Xhordano etj..

[Arban Blandi]

Etimologji – rus. пе́рвенство, перви́чный, первобы́тный

Rusishtet
пе́рвенство ‘vend i parë; kampionat’,
перви́чный ‘i parë’
первобы́тный ‘primitive’,

Ju mund të habiteni, por asnjë rusofili në Shqipëri, që ka studjuar në Rusi apo që e ka mësuar rusishten në Shqipëri nuk i ka shkuar mendja ndonjëherë për një gjë të tillë. Ndryshe ai do të na e kishte thënë kaq e kaq vjet rusofili në Shqipëri, në mos do ma kishte thënë mua, do t’jua besonte juve.

Por, dashuria të errëson sytë, prandaj ka dhe nga ata të dashuruar që më pas ndjehen të zhgënjyer. Kështu po u ndodh të dashuruarve pas gjuhëve të huaja dhe kombeve të tjera, filogjermanëve, filorusëve, filofrancezëve, filoitalianëve, filogrekëve, filoserbëve, edhe ndonjë filolatini. Këtyre, e kemi fjalën për ata që kanë kujtuar se “i kanë njohur gjuhët me rrënjë”, nuk u ka shkuar ndër mend se shqipja...

[Arban Blandi]

[quote2="Etimologji: ang.fear, dan.fryk, geg.frykë"]Angl. fear > dan. frygt dhe frygte, nor. frykt dhe fruktesued. fruktan dhe frukta, ger. Furcht, furchten, furchtbar, angl. fright, frightful, shqipja frike, frikesohem, etj., etj. Krahaso fryg dhe fryk te frygt dhe frykt, frukt me gegnishten frykë.[/quote2]

[Orakulli]

Sepse zhvillimi,ne kundershtim mesa shkruhet dhe thuhet,ka ardhur nga veriu dhe aspak nga Lindja,Egjypti dhe Kina.Ishin verioret qe zbriten,pasi kishin arritur ne faze shume te larte zhvillimi ne krahasim me qeniet njerezore qe rronin ne parajsat natyrore afrikane,egjyptiane,perso-indiane dhe pushtuan keto hapesira.Verioret u zhvilluan me shume menderisht per arsye te kushteve shume te ashpra klimaterike ne te cilat jetonin.
Prandaj kemi fryg dhe fryk,frigacak,frik,sepse kemi qene nje race,nje gjuhe nje popull me ta.Dihet qe G>K.fright=friket.
Thone,disa shkencetare, qe anglishtja e shkruar mban shqiptimin e vjeter dhe dijetaret angleze vendosen regullin per ta ruajtur ate.Prandaj shume fjale te shkruajtura te anglishtes jane burim per rigjetjen e disa njesive te humbura te shqipes te folesit e saj te sotem.Por ende sot injorantet shkruajne:
The history of Fright originates from a unknown background...........................................................................................

[Lynkest]

Zeus10 ja edhe njer ky tipi cka thot:

Albanian, attested only since the 15th century. Proto-Albanian may have emerged from
Paleo-Balkanic predecessors, possibly related to the extinct and poorly known, Illyrian,
Thracian and Dacian languages. The two present-day dialects of Albanian contain a huge
amount of loanwords and the original vocabulary inherited from PIE is limited.

a ka mundesi te regjistrohesh shpejt edhe ti japish nje sqarim te mire keti tipit.

Ja ku eshte tema

http://anthrocivitas.net/forum/showthre ... #post73436

[Zeus10]

Zeus10 ja edhe njer ky tipi cka thot:

Albanian, attested only since the 15th century. Proto-Albanian may have emerged from
Paleo-Balkanic predecessors, possibly related to the extinct and poorly known, Illyrian,
Thracian and Dacian languages. The two present-day dialects of Albanian contain a huge
amount of loanwords and the original vocabulary inherited from PIE is limited.

a ka mundesi te regjistrohesh shpejt edhe ti japish nje sqarim te mire keti tipit.

Ja ku eshte tema

http://anthrocivitas.net/forum/showthre ... #post73436

Lynkest, di une si ja kthej pergjigjen atij, por nuk kam kohe te kycem ne debate pa fund. Keta njerez, kane nevoje per ABC-ne dhe nuk me takon mua tjau mesoj. E rendesishme eshte, qe vete ne te jemi te qarte, se si te luftojme mjergullen e perhapur, ne dem te gjuhes dhe kultures sone.

Ti beji vetem dy pyetje atij:
1. Which is the proof that Albanian has borrowed this extensive lexicon from other languages and not the opposite phenomenon, since Albanian has shown itself a vernacular language and the other allegedly foreign lexical "suppliers" usually are unable to provide the basic terms for the natural languages like Albanian? On the contrary it's the vehicular languages who are furnished with basic words in the first place from the language of the natives.
How do you expect that a hipothetical language like PIE, created empirically and artificially only based on few languages, mainly sacred and cultural, and none of them vernacular in the first place, to transmit a wide vocabulary in a language deeply natural like Albanian?

[Zeus10]

possibly related to the extinct and poorly known, Illyrian,
Thracian and Dacian languages.

Ne te njejten kohe, qofte edhe sikur pjeserisht te pranosh qe shqipja eshte e lidhur me gjuhet paleo-ballkanike te siperpermendura, e ben shqipen nga nje gjuhe te humbur qe eshte sot, ne gjuhen numer 1 te Evropes ne te shkuaren. Kjo sepse, vetem traket ishin populli me i madh ne Evrope dhe nese do fusnim ketu dhe iliret, kufijte e te cileve ishin shume te gjera, atehere shqipja e vjeter(cfaredo emri te kete pasur), ka qene gjuha kryesore e folur e Evropes dhe kur themi e folur, nenkuptojme gjuhe qe nuk ka nevoje per termat themelore, nga gjuhet e krijuara prej njeriut si latinishtja, greqishtja, sllavishtja, etj.

[Arban Blandi]

Botticelli njihte - dhe i ka kushtuar mjaft portrete - humanistit arberesh Mikel Maruli Tarkanjoti..[1]

...
[1]Poeta bizantino-albanese, Marullo nacque a Costantinopoli, ma prima della caduta della città nel 1453 la famiglia si rifugiò in Italia, dove Michele studiò.

[Orakulli]

Lynkset,
I dhashe nje pergjigje te shpejte grekofilit gjuhetar.Keta lloj duan ti japin drejtim shkences duke u bazuar ne nacionalizmin e trashe kombetaro-fetar.Niveli shume i ulet i gjuhetareve qe vazhdojne te ndertojne hijen PIE,duke mos pare pemen e madhe qe ben ate hije:gjuhen Shqipe,nuk do te thote qe gjuha Shqipe mban pozicionin qe duan ata.Qendrimi ndaj kesaj gjuhe nga gjuhetaret e "medhenj" ka qene gjithmone shume kontradiktor dhe do te jete per shume kohe derisa te kuptohet thelbi i ndertimit te gjuhes njerezore.Deri me sot,ata jo vetem qe dine shume pak,por me e keqja eshte qe kane ikur plotesisht ne drejtimin e gabuar.Levizin ne ate drejtim qellimisht,apo ne menyre te pavullnetshme,kete nuk mund ta percaktoj dot,por di te them qe jane pothuaj ne nivelin e konceptit "Toka eshte qendra e gjithesise".
Pergjigja ime:

Greek aglis1 ~ gelgis 'garlic' < *.g_l_y;Albanian hudher;It derives from the Albanian language and means "to stay together".It is also in the word together>togedhër.It's the form: _dh(th) and not g_l_y.It's the same with :gather>gadhër,but is not the "g_l_y' again.It's the "dh/th".The another word that can decide,because it is the third one, is the word "both"/-th(dh).The unit "both" excepts the "g" version.The base is the Albanian language and not the Greek,or even the PIE ghost.
Greek aglaFos (new form:a+...+os)) ~ glaukos 'bright' < *.g_l_w;Albanian drit( the gruop "rit").the albanian has:"drit,ndrit,ndritshme,dit....diell)
Greek agreiphna2(very new) 'rake' et griphos 'net' < * gh_bh 'to seize, grab'.The base is the albanian verb 'riep" that means "peel"(verb).l_e_p,r_e_p.The base of the new word "agreiphna is the artificial transformation addition of the albanian word "rriep"> "reip"/peel
Greek aielouros(new) < *awisel3 'wild cat' ~ Latin vison ~ English weasel < *.wis-;albanian bukel(2 syllabl)(w>vu>bu;k><s)
Greek aigupios4(new word) ~ gups 'vulture';albanian hut(ë)(1 syllab.).The base is :_u_t_
Greel amalos(new) ~ablekhros5 ~ blekhros 'soft, weak' < *.m_l;Albanian but(1 syllab.)
Greek anepsios6(new) 'first cousin' ~ *.nep-ot 'nephew';albanian mbes(1 syllable))(female),nip(1 syllab.)(male).The base is:n_i_b
Greek apion7(new) < *a-pis-on ~ Latin pirus < *pisos 'pear';albanian dardh(1syllable)
Greek aspis 'aspic viper'(new) ~ Latin serpens 'snake' < *.s_p 'to crawl';albanian gjarper(2 syll),(geg)arper.the base is the albanian word 'zvar" ,(dial)"xarr"=crawl.The base is: Z(x,s,c)_a_r(r)>Z_e_r>s_e_r...
Greek aspalaks(new) ~ spalaks 'mole'
Greek aspharangos8(very new) 'throat, gorge' ~ pharungs 'throat';albanian gryk(1 syllab)
Greek astaphis9 (new)~ staphis 'dry resin', staphule 'grapes'
Astaphis=It means from the albanian linguage:a sta phi-s>a(is) sta(extra) bi(made)' s=it is made more than usually,or 'extra made' from the point of view of time..
The language is something very different from the etymology and the phonetic.What is written by linguists on this subject, so far,it is almost wrong.

[Arban Blandi]

[quote2="G.T. Stump, Template Morphology"][..]Not all systems of affix ordering admit such independent explanations, however. Thus, two languages may contrast with respect to their ordering of affixal exponents of the same morphosyntactic properties; for instance, the voice suffix -he precedes the tense suffix -sh in Albanian lahesha "I was washed", while the exponent of tense precedes that of voice in Latin lavābar "I was washed" (Stump, 2001: 25). Moreover, a single language may exhibit contrasting affix ordering in different morphosyntactic contexts.[/quote2]