Ancient Greek - Albanian Lexicon

[bardus]

Dorianet ilire te korrave u thoshin:


κώρα , Doric, Theoc.6.36, Alb. korra ; cropping


KORRA f. vet.
1. Korrja e të lashtave; koha kur korren të lashtat. Erdhën të korrat.
Filluan (përfunduan) të korrat.
2. Prodhimet e të lashtave të korrura. Të korra të bollshme.

[Zeus10]

Dorianet ilire te korrave u thoshin:


κώρα , Doric, Theoc.6.36, Albanian , korra ; cropping


KORRA f. vet.
1. Korrja e të lashtave; koha kur korren të lashtat. Erdhën të korrat.
Filluan (përfunduan) të korrat.
2. Prodhimet e të lashtave të korrura. Të korra të bollshme.

Nje sinonim tjeter, i kesaj eshte dhe θέρος

θέρος (theros) (genitive θέρεος or θέρους); n, third declension;

1. heat
2. summer
3. harvest, crop

Kjo fjale ka si rrenje te saj θέρ e transliteruar ther, qe "cuditerisht" ka kuptim ne shqip:

THER kal.1. I pres ose i këput kokën një gjëje të gjallë (një kafshe a një shpendi), zakonisht për t'i ngrënë mishin; i pres kokën një njeriu. Theri qengjin (viçin, dy pula).
Është bërë për të therur.

Sic e dime te gjithe, therrja megjithese ka marre nje kuptim specifik ne shqipen e sotme, nuk eshte gje tjeter vecse te presesh dicka. Por e tille eshte dhe korrja, nje prerje zakonisht perdoret per bimesine.

[Mallakastrioti]

Sica=Sika=Thika, fillimisht ne kohe paqe perdorej per veprime apo thene me mire si vegel bujqesore. Kemi disa raste kur vegla te perdorimit te perditshem, ne raste lufte "hynin ne pune", si Cfurku (tridenti=tri fhembeshi)...
Pra ne rastin e Trakeve, te cilet perdornin nje lloj Thike te kthyer ne forme draperi, e pra keta trak, kete vegel kur u nevojitej per lufte, ndoshta ne kohe paqe e perdornin per te korrurat, pra per te "therur" (nuk di ne se eshte nje fjaleforimim "THYEJ NE ERE=TH-ER", por vet proçesi si korret gruri eshte diçka e tille ne se do e kishim parasysh, sikurse, vet fjala THIK ka te beje me fjalen "THY"=me thy (?)...

[bardus]

Ne helenishten e lashte parashtesa δυσ- vazhdimisht ka kuptimin e dickaje te keqe,te zoshme,te pafat,p.sh.:

δυσ-χέρεια ,annoyance, disgust , + qerja "qehre te keqe".

δυσ- , insepar. opp. εὖ, ;A.un-, mis-, with notion of hard, bad, unlucky,


me perjashtim te nje rasti te vecuar, e perdorur nga "Appian, The Civil Wars "BC 1.7 :

δυσ-ανδρία "want of men", shqip dush-njerez(ἀνήρ = njer/i) .

Ne kete rast te vecante δυσ- 'want' ,ne shqip . interpretohet si 'dush',nje trajte e foljes dua, e menyres deftore ,pyetese , dialektore e vet,II-te ,ne mos gabohem ne Dardani ,eshte:

A dush [don,do] ..?

δυσανδρία , dush [don,do] -njerez.

Perdorimi i kesaj trajte foljore dialektore tek Appiani, eshte nje shenje se gjuha flitej ndryshe ne popull.

[Zeus10]

Ne helenishten e lashte parashtesa δυσ- vazhdimisht ka kuptimin e dickaje te keqe,te zoshme,te pafat,p.sh.:

δυσ-χέρεια ,annoyance, disgust , + qerja "qehre te keqe".

δυσ- , insepar. opp. εὖ, ;A.un-, mis-, with notion of hard, bad, unlucky,

"Dis" ne te gjitha gjuhet e Krishterimit, nder te cilat ""greqishtja"" ishte nder te parat, qe natyrisht do gjendet dhe ne nje variant te latinishtes: anglishten, ne shume fjale

disapprove, disability; disagree, disaffirm; discomfort, disbar; disbelief; discontent; dishearten; dislike; disown.

eshte nje prefiks ose parafjale me funksion privativ, negativues, ose reversiv.

Ne latinisht (nje nga gjuhet kryesore te Kishes) ajo do te thote 'apart'.
Natyrisht qe ajo nuk do te mungonte ne """""Atikishte""""" ose """Greqishten e Lashte""""", per te na provuar dhe njehere genjeshtrat e propagandes Perendimore, qe deshiron me force ta coje "kerthizen e qyteterimit Europian", shume para ne kohe, ne menyre qe te krijoje bindjen qe qyteterimi i Krishtere, ne fakt bart te gjitha vlerat, e qyteterimeve te meparshme. Kjo nuk eshte e vertete, kjo eshte teresisht abuzive.

[bardus]

Leksema baski 'gozhde' qe perdoret ne krahinat e Gegerise,nga Hesychius jepet si fjale e vjeter e Brygeve [Frygeve] te cilesuar si ilire nga shume historiane te hershem.

βάσκιοι , δεσμαϊ φρύγανων "gozhde frygane' , Albanian baski.

BASKI f. krahin.1. Gozhdë e madhe; kunj i ngulur në mur për të varur në të diçka. Ngul baskinë. E vari pushkën në baski.
BASHKË ndajf.BASHKË- fjalëform.; BASHKARI f. hist.shih BASHKËSI,~A 3.;BASHKAS ndajf.BASHKAZI ndajf. bised.;BASHKËSI f.; BASHKOHEM vetv.; BASHKOJ kal.

Alb. bashkë [adv] ‘together, jointly’ Gr. φάσκωλος ‘leathern bag, sack’ ; Lat. fascis ‘band, bundle’,[B.Demiraj]

[bardus]

STUDI ETIMOLOGICI DELLA LINGUA ALBANESE
VINCENZO DORSA 1862


-I-


υη greco antiquato ' pioggia' in albanese ui e ue ,'Acqua' ,; υω 'pluvio; υησ 'Giove pluviale' Esichio.

μαω,μεμαω ; albanese mall

βαω alb.vate,vete

δελιος ,ηλιος [APOLLO] - alb.diell 'sun'

ξερος, alb.sciur

πιπτο,παιω ,alb.bie

ιμειρος alb.i mire ; μοιρα-mira

παρθ,παρθενον , alb.bardhë

πιπιζω ,alb. pip

πυρος alb. prush

ταυρος,alb. tèr

ρεω , alb.ree,raa,reja 'cloud'

καποσ ,alb.vapë

κυφοω,alb.Kiaf [ Qafë]

μετα , alb.me

βριμη 'fortezza' , alb. bri

κορμος, alb.kurm

λαλος 'it.demente',alb.lavur

φρασω,alb.flas

δαιω ,alb.daj,ndaj
______________
vijon..

[bardus]

STUDI ETIMOLOGICI DELLA LINGUA ALBANESE
VINCENZO DORSA 1862

-II-


βασσαρα ''it.meretrice'', alb.vajzë

αελλα ,alb.vala

οναι, alb. uu,unë,uri

βλυω,alb lumë

ευδια 'it.serenita; ,ενδιος 'it.meridiano;δην 'it.di giorno';δηλον 'it.manifesto', alb.dite

Ηρα 'Hera', alb. era

χαιρειν 'it.esser lieto'; χαρις'grazia'; ευχω ;ευχομαι, alb.Hije,Hee

ορυα 'it.corda' ,alb.zorr

λειπω 'lat.linquo; , alb. lë,lëshoj

Θετις ' it.Mare' , alb.Deti

χονδροσ 'it.cartilagine' ,alb.hund

οιζυς 'it.miseria' ;Zea 'Ecate divinita dell`inferno'; ,alb. i zi

ερρω ,ερεβος, alb. errët

χαιον ' bastone pastorale', alb. hu

αλυσκαζω 'it.fuggire'; αλυσκω 'it.schiavare',alb.shkoj,shkas

σχοντες Tucid.'it.passando',alb.shkoj

βρωμη 'it. cibo' , alb.brumë

χωρα 'it.regione' alb.gkur,gur

πολτος 'Lat.puls',alb kiul,qull

μαρη, μαρπτω, alb. marr

μοσκος 'it.vitello' ,alb.mez

οσα , alb. sa

αυτοι ,αυτα , τηνα, τηνωθε, τηνει, εκεινοσ,alb. ata,ate,atene,ketene

καυγαζω ,γαδομαι, γηθεο 'it.riso' , alb. gaz

αιθω 'it.ardere'.alb.etje

στελλω ,τελλω, ελκω, 'tirare,strapare', alb. telke,shtij

ετοσ 'it.anno' alb.mot

αξω,αξον ,ωκυς'veloce,agile' alb. i aksum

σπουδη, alb.po,sapo,spo

ασσον ειμι Homer, alb.qasem

εμβαται Polluce'calzari da teatro' ,alb. mbathje

χοος 'it.polvere',alb. hii99

αιμυλος ' it.blando affabile' ,alb.embel

μυελος 'it. midolla' ,alb.miell

γρωνη 'it.caverna' alb.grope

κρυος alb.ngrij[se ftohti]

κοκκος ,alb.kok,kokerr

κικκος 'it.gallo', alb.kokosh

δαμαλη , alb.dem

βρεχειν 'it.piovere',alb.bresher

θροεω, θρηνεω ,τρυζω, alb.therras

δεελος 'it.vincolo' , alb.dell

θεα,Dorik σια ,alb. sy

εγερομαι 'it.eccitare,sorgere' alb.ngrej
_______________________________

[bardus]

Universal geography, or, a description of all the parts of the ..., Volume 6
By Conrad Malte-Brun


- Scyp or Albanian language appears to be formed of one third of ancient Greek especially the Eolic dialect.

-The Albanian is by means of its AEolic character connected with the Macedonian.

-It is observable that some Albanian terms are Hellenic compounds although there are no single words corresponding with them

-is enough to show that the most ancient Greek words have been preserved in the Albanian language..

-Loos ''the Macedonian name for the month of August'' corresponds with the Loonar of the Albanians

-Thus in the Albanian language deet signifies the sea hence probably Tethys the goddess of the ocean ;

-dee the earth hence Deo and Demeter surnames of Ceres;

-Hera '' the air'' Eera '' Juno''

-dieli ''the sun'' Delios ''a surname of Apollo the god of the sun'' ;

-vranie ''a cloud'' uranos ''the heavens''

- vera ''fine weather'' from ear or er ''the spring ''

-maina and gour ''a rock or hill'' in Thessaly and the Peloponnesus alb.mal 'mountain' , alb.gur ''rock''.

-tragein ''to eat'' ,tragen AEolic dialect , alb. darkem

The digamma appears in many words ,

-vraam ''to kill or injure'' from raiein

-vel ''oil''

-groust ''the fist'' with gronthos ;

-kambe ''the foot'' with kampe , flexion

-ngrane ''to nourish'' with graien

-flacha ''a flame'' with phlox

-krupa ''salt'' with kruos ''crystal''

-stepei ''a house'' with stephos ''a roof or covering''

-i ourte ''prudent'' with iotes ''prudence'' Homer

-i ri ''young'' with ear or er ''the spring''

-koitou'' I remember'' with kotheoo ''I think''

-chata ''poverty'' with chatein ''to want''

-skepetim ''thunder'' with skepto ''I fall with force''

-phare ''a division'' or tribe with pharas ''the pars of the Latins''

-prind ''a father or chief '' with prln ,before, primus

-frike ''fear'' with phrix ''trembling ''

-bastakes, '' Beotian term for a farm'' with, bastine ''a rural domain in Albanian ''

- Panoni the Albanian term for anarchy is formed from the preposition pa which is not different from the Greek apo and nomos law it may therefore be considered the same, as the old or obsolete Greek term aponomia

-The Greek word hippos a horse was probably derived from the Albanian verb hippune to mount or leap

-the names of mountains and people in primitive Greece were perhaps of Albanian origin

.. some etymologists observe an analogy in the AEolic the Albanian and ancient Latin ..

..the primitives of a pure and indigenous language like the Albanian must have been at one time common to the Thracian Illyrian Phrygian and Lydian .
- The Albanian according to this hypothesis might become as useful in a historical point of view as the language of Orpheus or Deucalion and might enable us to explain the meaning attached to the names of many ancient people and places .

-skipitar -skip which denotes the language hence Skipitar he who speaks Skip and Skiperi the country in which Skip is spoken.
-may be thought more probable that Skipitar means an armed man or one provided with a sword or skiphos.
______________________________

[bardus]

Numri i fjaleve te renditura ketu, mund te jete afro 600 ,qe eshte i konsiderueshem sidomos po te marrim parsysh se helenishtja e lashte kishte nje numer te madh para, prapa shtesash , ky numer zmadhohet shume .Si shembull eshte folja bluaj,vloj te dyja jane e njejta gje,te dyja permbajne ate qe i karakterizon, levizjen nga luaj,qe leviz ,nuk rri ne vend b`luaj = v`loj qe me duket e drejte kurse PAlb. *mle(n-) nuk eshte bindese duke ditur qe b- eshte prefiks ne shqip .

Le te shohim se si nga kjo folje, morfologjia helene krijoi dhjetra fjale:

βλύω ; βλύσις bubbling up ''vlon'',
βλύω ; θερμῶν ὑδάτων βλύοντι ''
ἀνα-βλύω
ἀνα-βλύες: πηγή, running water , ἀνα 'perpjete'
ἀνά-βλυσις gushing up,
ἀπο-βλύζω spirt out,
ἀει-βλύω ἐπιρρέω flow upon the surface, float
ἐπι-βλύω flow over, ἐπι ''mbi,mbë,mpë [epërm]''
ἐπι-βλύζω pour forth,
ἐπι-βλυσμός gushing forth
ἐπι-βλύξ abundantly gush out,
ἐπι-βλύω flow over
ἐπι-βλύζω pour forth,
ἐξανα-βλύζω gush forth,ἐξανα ''jashtë në,anë(?)''
ἔκ-βλυσμα sluice,ἐκ-βλύω
ἐκ-βλύζω ek 'hjek,heq,hiq'' away
παρα-βλύζω spirt out, disgorge ,παρα ''para''
περι-βλύζω boil ,περι ''pari,rrotull''
προσ-βλύζω lap against
συμ-βλύω spurt out together
συνεκ-βλύζω spirt out together
ὑπέρ-βλυσις a gushing over, eruption,ὑπέρ ''hypur''
ὑπερ-βλύζω bubble
ὑπερ-εκ-βλύζω bubble
ὑπέρ-βλυσις a gushing over, eruption,
θερμό-βλυστος hot-bubbling


pra nga folja bluaj jane krijuar 27 fjale te reja, e nqs bejme te njejten gje per 500 fjale imagjinoni sa eshte numri i pergjithshem.

[ALBPelasgian]

Nuk e di nese eshte sjelle me pare kjo glose e Hezikut, e cila sipas tij, eswhte perdorur nder athamane:

μάνυ• μικρόν. 'Αθαμᾶνες

Cabej e gjen nje forme te te ngjashme te perdorur tek shkrimtaret e vjeter te veriut si ''mangu i sutësë'' (i vogli i drenushes). Pra me kete kemi edhe nje fjale me shume shqipe ne dialektet e vjetra te Epirit juglindor.

[bardus]

ηλαχάτη - (shaken with the wind'):—SHALAKAT kal.

SHALAKAT kal.Tund sa nga një anë në tjetrën, luhat; dredh. Era shalakat kallamat (degët).
SHALAKATEM vetv.1. Tundem sa në një anë në tjetrën (kryesisht për të dehurit); eci duke përdredhur shtatin sa djathtas majtas (zakonisht për gratë e vajzat nazemëdha). Shalakatet si i dehur. 2. Pës. e SHALAKAT. Shalakatet flaka nga era.

Valon Haliti :Moj ti Qike e Holle e Gjate
C`ka pom shkon tuu shalakat.

https://www.youtube.com/watch?v=s32VfO8VI6A

[Zeus10]

ηλαχάτη - (shaken with the wind'):—SHALAKAT kal.

SHALAKAT kal.Tund sa nga një anë në tjetrën, luhat; dredh. Era shalakat kallamat (degët).
SHALAKATEM vetv.1. Tundem sa në një anë në tjetrën (kryesisht për të dehurit); eci duke përdredhur shtatin sa djathtas majtas (zakonisht për gratë e vajzat nazemëdha). Shalakatet si i dehur. 2. Pës. e SHALAKAT. Shalakatet flaka nga era.

Valon Haliti :Moj ti Qike e Holle e Gjate
C`ka pom shkon tuu shalakat.

https://www.youtube.com/watch?v=s32VfO8VI6A

Mos eshte fjala per kete shprehje:

HALLAKAT kal. bised.1. Shpërndaj andej e këtej një grumbull a një tufë. Hallakat dheun (plehun). Hallakat misrin. Hallakat pulat. I hallakati njerëzit.
2. Hap diçka të mbledhur a të mbërthyer mirë, zgafulloj; prish. Hallakat rrobat. Hallakat murin.
3. E çoj dikë lart e poshtë që të mos mbarojë punë; e bëj të merret me gjëra të ndryshme e pa rëndësi; e sorollat pa i mbaruar punë (edhe fig.). E hallakati rrugëve. E hallakati kot. Ai të hallakat e s'të mbaron punë.
* I hallakati brinjët dikujt e rrahu fort sa i theu brinjët

HALLAKATEM vetv. bised.1. Shpërndahet andej e këtej (për një grumbull a një tufë). Iu hallakatën flokët.
U hallakatën njerëzit. U hallakatën dhentë (pulat, bletët). U hallakatën retë.
U hallakatëm andej-këtej. U hallakatën nëpër pyll.
2. vet. veta III. Hapet diçka e mbledhur a e mbërthyer mirë, zgafullohet.
M'u hallakatën rrobat. U hallakat fare.
3. Endem andej e këtej, bredh poshtë e lart pambaruar punë; merrem me gjëra të vogla e pa rëndësi, sorollatem (edhe fig.). Hallakatej rrugëve (kot). U hallakatën gjithë ditën.
4. Pës. e HALLAKAT.

[bardus]

Mundet te jene e njejta gje Zeus, hallakat dhe shalakat.

Ajo qe i bashkon te dyja eshte Aeolikja ἀλακάτα.

Nje shembull tjeter i kesaj ή --> sh+ ;


ήδεται ευφραίνεται τέρπεται -dial.gege Alb.shidet

shidet=[dicka] shume e mire.

[ALBPelasgian]

Nje vemendje te vecante meriton edhe toponimi i hershem i Pelles, kryeqytetit te Maqedonise se vjeter. Sipas Stefan Bizantit, emri i saj i hershem ishte ''Bounomos'' (Βούνομος).

“Pella of Macedonia was formerly called Bounomos or Bounomeia . . .”

Qysh ne fillim, linguistet ishin te nje mendjeje se e njejta rrenje haset edhe ne nja dy toponime ne Iliri: gjegjesisht te Bouneima (Epir) dhe Bounnos (Iliri):



Shumica e linguisteve pranojne, gjithashtu, se ky toponim i perket shtreses se vjeter ilire ne Maqedoni, por sqarimi etimologjik i saj nuk ka qene bindes (Hoffman e shpjegon ate me ,,mal'').

Pella in the same way is a later name for Bounomos, which seems an Illyrian or Illyrian-Epirote word. The proximity of the Illyrian frontier to Pella makes this conjecture plausible.

Macedonia, Thrace and Illyria:
their relations to Greece from the earliest times down to the time of Philip, son of Amyntas, Stanley Casson, 1971, pg. 50

Ndryshe nga Casson, une besoj se ka edhe arsye te tjera me te forta qe do te konfirmonin bindshem gurren ilire te ketij toponimi. Ne brumin e pasur blegtoral te shqipes ''bun'' nenkupton „kasolle barinjsh në bjeshkë; shtëpi e ulët e ndërtuar me gurë të pagdhendur''.

Një qytet ilir quhet Bunnos (te Stefan Bizantini), Bunni del si fis te Plini, që mundet të afrohen me shqipen bun-i (= kasolle barinjsh ne stanet; shtëpi e ulët e ndërtuar me gurë të pagdhendur).

Studime filologjike, Volume 36, Akademia e Shkencave e RPSSH, Instituti i Gjuhësisë dhe i Letërsisë, 1982, p.22

TËBAN/Ë. Kasolle e vogël që ngrenë barinjtë në stanet ku bjeshkojnë; vatha e dhenve në bjeshkë; bun.

Por edhe ne greqishten e vjeter e ndeshim nje rrenje te tille:

βούνομος: grazed by cattle

βουνόμος:of oxen at pasture

http://www.perseus.tufts.edu/hopper/mor ... s-contents