Etimologjia e fjales.

[Zeus10]

μέντοι ???

Shpjegimi qe ka dhene Mallakastrioti eshte interesant, por une besoj se me i mundshmi eshte ky:
μέντοι do te thote më, pra ajo eshte nje lidhëz.
Ne e perdorim ate psh:
Nuk do shkoj më në mal
Nuk dua më
Pra ajo eshte sinonimi i fjales akoma, por ne nje trajte negative te fjalise.
Fjala më rrjedh nga lidheza me, qe fare "rastesisht" dhe ne ""greqishten"" e vjeter, shkruhet dhe ka kuptim njesoj: με.
"Greqishtja" e vjeter, ashtu sic cdo gjuhe tjeter, ka aftesine qe te formoje fjale te perbera duke bashkuar kuptime me te thjeshta shhume me te ndryshme. Ne rastin tone kemi:
μέν qe perkthehet : in truth, indeed, certainly--ne shqip( me gjithe mend)
Tani vlen per te diskutuar nese kemi bashkimin men+toi apo ment-oi(prapashtese e shumesit)
Men dhe ment(mendtë) ne shqip shprehin te njejtin kuptim, ne dialekte te ndryshme.
Problemi eshte se foljet e "greqishtes", ju jepen kuptime te peraferta nga ckane shprehur ato ne te vertete. Psh
μένω perkthehet:
1.I stay, remain,
2.I persist, endure
3.I await, expect
4.I abide, observe
Por ne fakt kuptimi i vertete eshte : mban, qe ne latinisht eshte maneo. Ajo shpreh nje gjendje te pritjeje, te ngjashme me nje proces qe mban gjate. Pastaj kur behet fjale per kuptime me komplekse, veshtiresia behet maksimale, prandaj nuk ka nje shpjegim te kenaqshem te ketyre fjaleve.
Perfundimisht, dua te them qe fjalet "greqisht" kane analoget e tyre shqipe, ne nje grafike dhe semantike me te thjeshte por te evoluar.

[Zeus10]

Le te marrim nje fjale tjeter ""greke"": παρρησίᾳ
Ajo lexohet parrēsia
dhe perkthehet openly dmth hapur
Por cdo do te thote te kryesh nje veprim hapur?
Do te thote qe ate mund ta vërrej kushdo, pra ai mund te jete parë nga kushdo.
Shpjegimet e metejshme do te ishin te panevojshme sepse fjala ""greke"" flet vete.

[Zeus10]

Nga kjo buron dhe fjala FAR(lighthouse), qe eshte nje kulle ndricimi qe sherben per te p(h)arë, anijet sidomos ne kohe te keqe. Fjala phare ose parë, ka te beje me driten, nuk ka shikim pa drite. Prandaj folja pashë(shikova) ose poshë e gegerishtes, perkthehen pikerisht dritë ne ""greqisht"":



Prandaj kemi dhe ishujt ""greke"":

pharos--ishulli i te parit(drites)(apo ishulli i farit, qe gjendet me te njejtin emer dhe ne Egjypt)
naksos--ishulli i nates(erresires) νυξ
ios--ishulli i hijes(drite-erresires)ίσκιος

[Zeus10]

προφητεία dhe βλασφημία ( βλασφημέω)

ato perkthehen profetesia dhe blasfemia( te flasesh keq)

προφητεία= προ + φητεία= para + them
βλασφημία= βλασ + φημία = vras + them

φημ=eshte folja shqipe them
φητ= eshte folja shqipe thet(thot)

φράση(phrase) vjen nga shqipja flasë

pra celesi eshte tek bashketingelloret e nderkembyeshme:

l <---> r
f <---> th
β <---> v

[Prespar]

vaxhdoni ....shum interesant


out of curiosity any info on counting in homeric 1-10

one two three etc .......

[Orakulli]

illiricheddu ha detto...

Salve, mi ha interessato la parte finale di quanto dice l'Aref, che nel Nord ghego si dica: 'mere', invece di 'mire'. Sapevo di 'mejre' nella Dibra. Qualcuno conosce qualche altra variante di "mire" ?

alberto areddu
14 novembre 2010 12:53

Anonimo ha detto...

Nel sito Polldady nella lingua albanese:
(http://apps.facebook.com/polldaddy-poll ... id=2537474)
La domanda del quiz è:
Kush eshte ylli i botes?
Chi è la stella del mondo(calcio)?
La risposta di Almat Hasani on January 18th 2010, 11:32am:
Ronaldo ma i majr se Messsi o va ve ne vesh kitve..
La traduzione letterale parola per parola ne italiano:
Ronaldo è piu buono che Messi..
1.ma i majr=(Ital)migliore;(engl) the best

1.ma=më=(angl)more=(Ital)di più
2.i majr=i mir=good=buono
15 novembre 2010 23:43

Atmir Ilias ha detto...

http://www.merrittruhlen.com/files/AED5.pdf

Preso dal libro "An Amerind EtymologicalDictionary" dei autori:Joseph H.Greenberg e Merrit Ruhlen.

Nella pagina 108, l'ultimo paragrafo:

334 GOOD3 *malin
Almosan: Proto-Algonquian *melwi ‘good, well, fine.’
Chibchan: Rama *mali. Talamanca: Borunca *moren.
Paezan: Barbacoa: Colorado *mira, mera.
16 novembre 2010 05:19

[Strokulli]

Megjithate, struktura e fjales verdhë, duket sikur bart ne vetvete fjalen erdhë, qe shpreh nje kuptim te paster shqip, qe e kombinuar me v-ne ne krye te saj, mund te shpreh kuptimin e transformimit, pra shpreh kuptimin qe :'e verdhe, eshte ngjyra qe vjen(erdhi) pas dekolorizimit te te gjelbres'. Pra eshte e veshtire te thuash, cila gjuha ka dhene dhe cila ka marre.

Pik s'pari pershandetje t'gjithve ktu ke arpnianlajn.

U' menoj sè fjala verdh asht e formume prèj ver- + -dh. Po' qysh?.. Ja qysh.
Kjo ngjym asht dhë nj'ajo e diellit. Ani çka: i thon ver'+'ber, atij qi asht qerrùm pi' ksài ngjym, qàshtu dhë i verbuemun.
E i thon ver- stinës me dièll.
E i thon, pra, ver'+'dh- ksài ngym, pasi zani i dh-ës nep 'i far lëvizje, e pra, u ver.. dh.
Qi'kto shëmùjt dëftónj se ver-dh vjèn pi t'parve tàn.
A thue s'à kshtu? Ngë pe'dim ahíerna.

Ju përshëndes edhe unë dhe ju përgëzoj për punën që bëni.
Për ta plotësuar këtë pkëpamje që dha Strokull Rrokulliqi, për fjalën verdh që lidhet me verë dhe erdh desha t'ua kujtoj që kjo fjalë në Kosovë mbart në vete edhe kuptimin gjelbër, sidomos për kuptime të lidhura me zgjimin e natyrës në pranverë. Bari i verdhë(i gjelbër - i blertë), apo verdhoi fusha, verdhoi mali. Disi të krijohet përshtypja që kjo fjalë ka një kuptim të ndryshueshëm që varet drejtpërdrejt nga stina e verës dhe etapat e saj të zhvillimit.

U' thom qi pasaporta arbnore e fjales "verdhe" shinet edhe tuke perseks ruejtjen e rrajs tek ngjyra e perafert: e bardha. Fjesht rrokullime b-v qi napin ngyrime te peraferta (p.sh. zbavit. bytha-vitha, e kafsheve)

Bardhe
Verdhe

[Orakulli]

Edhe ajo mund te jete nje mundesi zberthimi.
Dihet qe e "bardha' eshte nje njesi shume e vjeter.
Per nje njesi ka aq mundesi as sa tingelluese jane si dhe aq sa mundesi formimi jane( tingull,ide,figure,.......kombinim i tyre).
Verdhe ka 6 mundesi zberthimi.

[Zeus10]

Fjala immune apo immunity, ka gjetur vend ne fjaloret e te gjitha gjuheve Europiane dhe perdoret qe nga mjekesia e deri tek politika dhe ligji:

1. The quality or condition of being immune.
2. Immunology Inherited, acquired, or induced resistance to infection by a specific pathogen.
3. Law

Por cdo te thote te jesh immune? Le te shqyrtojme rastin mjekesor.
Imuniteti, eshte ajo gjendje fizike e organizmit, qe lejon mbrojtjen nga cdo sulm i jashtem patologjik. Pra me fjale me te thjeshta, trupi eshte ne gjendje qe te mundë cdo virus apo bakter, ndaj te cilit ka fituar paprekshmeri.
Natyrisht, si shumica e fjaleve te ketij lloji, burimi eshte gjuha """"greke""":



Ne fakt, kjo eshte nje fjale shqipe:
"αμυνειν="α + μυν + ειν
"α----> pa(shqip) ose un(eng)
μυν-----> mund(shqip) ose defeat(eng)[rrenja e fjales-the verb root]
ειν-----> prapashtesa e foljes kalimtare(shqip) ose transitive suffix of the verb(eng)

Shprehja flet vete: "αμυν = pamund, ajo qe ben nje mbrojtes, ajo qe ben sistemi mbrojtes i organizmit: nuk lejon trupin qe te MUNDET nga agresioni i jashtem.
Jo me kot """"greket"" e vjeter, i thone mbrojtesit:
"αμυντωρ=pamundur
Eshte fare e qarte, qe shqipja eshte ajo qe i ka dhene jete ""greqishtes"" se lashte pavaresisht se ajo u be skolastike dhe u izolua si gjuhe kulture, duke humbur lidhjet me gjuhen meme qe e ushqeu me rrokje fjale dhe kuptime.

[Mallakastrioti]

Shume e skate kjo Zeus. faleminderit qe e solle.

"αμυντωρ=pamundur

shkronja "a" forme mohuese barazuar me "pa" sot ne shqip dhe ngjashmeria apo ndertimi i fjaleve jane te njejta.

[Prespar]

Σπάρτηθεν ?

[Zeus10]

Σπάρτηθεν ?

Kjo fjale do te thote: prej Sparte, ose spartan, psh:

Homer Odisea2.325
[col]“ἦ μάλα Τηλέμαχος φόνον ἡμῖν μερμηρίζει.
ἤ τινας ἐκ Πύλου ἄξει ἀμύντορας ἠμαθόεντος
ἢ ὅ γε καὶ Σπάρτηθεν, ἐπεί νύ περ ἵεται αἰνῶς:
ἠὲ καὶ εἰς Ἐφύρην ἐθέλει, πίειραν ἄρουραν,
ἐλθεῖν, ὄφρ᾽ ἔνθεν θυμοφθόρα φάρμακ᾽ ἐνείκῃ,|“Aye, verily Telemachus is planning our murder.
He will bring men to aid him from sandy Pylos or even from Sparta,
so terribly is he set upon it.
Or he means to go to Ephyre, that rich land,
to bring from thence deadly drugs,[/col]

Ndoshta vlen per te diskutuar vete origjina e fjales Sparte.

[Zeus10]

μάλα eshte fjala e vjeter ""greke"" per molla.

[Phoenix]

Si mendoni?
Fjala "SINUS" mbahet mend më lehtë kështu:



,apo kështu?




Ps. Zakonisht kur më kanë shpjeguar në shkollë këtë gjë nuk ndaleshin vetëm në Arabi, por i binin edhe nga Kina!

[Phoenix]

Doja të dija ,nëse është e mundur, a ka lidhje midis "Retorikës" dhe përsëritjes apo "Ri-thënies" së gjërave?
Faleminderit!