ARBERIAONLINE

gr. αυπνος, i pagjumë

Desha te shkruaj dhe une dicka per shprehjen αυπνος.
Ajo eshte nje fjale e perbere:
αυπνος=α+υπνος
α-sic mund ta keni vene re me pare eshte ne kuptim e njejte me fjalen shqipe pa.
kurse
υπνος--eshte fjala e famshme "greke" h-ypn-oz.
Po te "germojme" brenda fjales " greke" do te gjejme rrenjen e saj
υπν=hypn



Hypnos ishte Perendia e gjumit, ai kishte flatra dhe fluturonte lart, ne qiell ne kuptimin metaforik dhe ndoshta fjala shqip hypn(hypur) e shpjegon fare mire emrin e tij, qe ndoshta vjen nga ndjenja qe perjeton njeriu kur fle.

[quote2="Ὕπνος"]"In Greek mythology, Hypnos (Ὕπνος, "sleep") was the personification of sleep; the Roman equivalent was known as Somnus. His twin was Thánatos (Θάνατος, "death"); their mother was the primordial goddess Nyx (Νύξ, "night"). His palace was a dark cave where the sun never shines. At the entrance were a number of poppies and other hypnogogic plants. Hypnos' three sons or brothers represented things that occur in dreams (the Oneiroi)." -

"It's interesting that the ancient civilizations thought of death and sleep as related. As sons of night (Nyx), they embodied the moment between the conscious and unconscious state. It didn't matter if a person was lying down to sleep for the night or if they were closing their eyes on a battlefield. In the end, the body was just as calm."

Oneiroi - "The name refers to the family of dreams from classical Greek Mythology. The ancients believed that when the Olympians (Zeus, Hera, Poseidon, etc.) overthrew the Titans, they began civilizing the universe by taming rogue magic and teachign mankind the arts and warfare. What's *not* as well known is that they exiled a group of their brothers and cousins--an offshoot of the Olympians called the Oneiroi. Descended from Nyx (night), their eldest patriarchs are Thanatos (death) and Hypnos (sleep), twin brothers who embody the moment between the conscious and unconscious states, whether it be at night or facing eternal twilight. Their descendants, led by Morpheus (the king of dreams), were a family of shape shifters who descended on the world at night and inhabited our dreams as ideas.[/quote2]Kush vrapon në këtë drejtimin tonë etimologjik pas legjendave, miteve dhe shkrimeve e librave të grekëve të lashtë, e sheh se me ua përkap kënaqshëm kuptimin emrave të përendive të metaforave do pak mundje. Duke lexuar mbi përendinë e gjumitë Hypnos, na vajti syri tek ὄνειρος "dream"; derivatet english onyric, italian onirico.

Gr. ὄνειρ_ος

Giulio22 wrote:

Gr. ὄνειρ_ος neve na duket sikur ka lidhje me gegnishten ândërr, ôndërr <nd-n> ônërr. (?)

Po pikerisht:



shembull Eskili, Agamenoni 1.


[col]So now I am still watching for the signal-flame, the gleaming fire that is to bring news from Troy and [10] tidings of its capture. For thus commands my queen, woman in passionate heart and man in strength of purpose. And whenever I make here my bed, restless and dank with dew and unvisited by dreams—for instead of sleep fear stands ever by my side, so that I cannot close my eyelids fast in sleep—and whenever I care to sing or hum （and thus apply an antidote of song to ward off drowsiness）, then my tears start forth, as I bewail the fortunes of this house of ours, not ordered for the best as in days gone by. But tonight may there come a happy release from my weary task! May the fire with its glad tidings flash through the gloom!|καὶ νῦν φυλάσσω λαμπάδος τό σύμβολον,
αὐγὴν πυρὸς φέρουσαν ἐκ Τροίας φάτιν
ἁλώσιμόν τε βάξιν: ὧδε γὰρ κρατεῖ
γυναικὸς ἀνδρόβουλον ἐλπίζον κέαρ.
εὖτ᾽ ἂν δὲ νυκτίπλαγκτον ἔνδροσόν τ᾽ ἔχω
εὐνὴν ὀνείροις οὐκ ἐπισκοπουμένην
ἐμήν: φόβος γὰρ ἀνθ᾽ ὕπνου παραστατεῖ,
τὸ μὴ βεβαίως βλέφαρα συμβαλεῖν ὕπνῳ:
ὅταν δ᾽ ἀείδειν ἢ μινύρεσθαι δοκῶ,
ὕπνου τόδ᾽ ἀντίμολπον ἐντέμνων ἄκος,
κλαίω τότ᾽ οἴκου τοῦδε συμφορὰν στένων
οὐχ ὡς τὰ πρόσθ᾽ ἄριστα διαπονουμένου.
νῦν δ᾽ εὐτυχὴς γένοιτ᾽ ἀπαλλαγὴ πόνων
εὐαγγέλου φανέντος ὀρφναίου πυρός.[/col]


ose
τορὸς δὲ Φοῖβος ὀρθόθριξ
δόμων ὀνειρόμαντις, ἐξ ὕπνου κότον
πνέων, ἀωρόνυκτον ἀμβόαμα
35μυχόθεν ἔλακε περὶ φόβῳ,
γυναικείοισιν ἐν δώμασιν βαρὺς πίτνων.
κριταί <τε> τῶνδ᾽ ὀνειράτων
θεόθεν ἔλακον ὑπέγγυοι
μέμφεσθαι τοὺς γᾶς
40νέρθεν περιθύμως
τοῖς κτανοῦσί τ᾽ ἐγκοτεῖν.

Po eshte shume e sakte <nd-n>, n -ja ka vleren e digrafes nd ne mes dy zanoreve:
oneir-os=άνάιρ=onder=ander=ëndër

Eshte dhe nje fjale tjeter ἔνδροσόν qe perkthehet: me vesë nga perkthyesi, por une dyshoj shume per saktesine e saj.

"It's interesting that the ancient civilizations thought of death and sleep as related. As sons of night (Nyx), they embodied the moment between the conscious and unconscious state."

Ungjill duket si nje fjale e krijuar nga mbivendosja e Ungjall mbi fjalen Ungjiz pra Ungjill i ka te dyja keto fjale brenda,te gjithe e dime qe jezusi u ngjiz nga fryma e shenjte dhe u ngjall pas vdekjes,te pakten keshtu thote Ungjilli.

[quoteem]Sleep and Death, Flaxman[/quoteem]

Zeus10 wrote:

Giulio22 wrote:

Gr. ὄνειρ_ος neve na duket sikur ka lidhje me gegnishten ândërr, ôndërr <nd-n> ônërr. (?)

Po pikerisht:

Faleminderit për shpjegimin!
Megjithatë, kam dhe një pyetje të vogël!

Çfarë e lidh fjalën "Dream" me fjalën si më poshtë :

phoenix kjo fjala Dremit me ngjason shume me fjalen DREAM ne anglisht..

Trojan wrote:

Phoenix wrote:Faleminderit për shpjegimin! Megjithatë, kam dhe një pyetje të vogël! Çfarë e lidh fjalën "dream" me fjalën si më poshtë?

phoenix kjo fjala Dremit me ngjason shume me fjalen DREAM ne anglisht..

rus. дремлю́ 'pisolino, sonnecchiare', дремота 'sonnolenza', дрёма 'omino del sonno', ukr. дрiма́ти, o.c.s. дрѣмати, bulg. дре́мя, serb.cr. дри̏jема̑м, дриjѐмати, slloven. drė́mam, drė́mati, çek. dřímám, dřímati, driemat, pol. drzemię, drzemać, drěmać.

lat. dormire, skr. nidra, drā́ti, drā́yatē, gr. δαρθάνω 'sleep', δαύω 'sleep', ἐνδαύω 'sleep in'

Megjithatë, kam dhe një pyetje të vogël!

Çfarë e lidh fjalën "Dream" me fjalën si më poshtë dremit?

Mendoj se anglishtja dream ka lidhje me fjalen shqip ëndërim.
Rrenja e kesaj te fundit eshte ndër, dhe me kuptimin e saj shpreh nje gjendje psiko-fizike, te pezullt, ndoshta midis botes reale dhe asaj te gjumit. Kjo rrenje, ka korrespendenten ne gjuhet latin inter ose neolatine tra. Anglishtja si gjysem dialekt i latinishtes, ka shnderruar digrafen tr ne dr, nje shnderrim i natyrshem sepse t-ja dhe d-ja jane e njejta bashketingellore, qe ndryshojne vetem nga forca e zerit.

Drem>trem:1)tremb;2)dremit;3)rremb-ej,ye;4)tmerr
Dram>tram>:1)tramb;2)dramit;3)rramb-ej;4)tmarr
Drom>trom>:1)tromb;2)dromit;3)rromb-ej;4)tmorr


S'eshte gje tjeter vecse rotullimi i foljes "merr".Eshte koncepti "te merr".Prandaj shqipja e quan gjumin edhe qe "te merr",qe "te zë","bie,re" sikur me qene nje gjendje qe ti nuk mund ti shmangesh.E keni harruar shprehjen ne shqip," e tremba pak (gjumin)"?Ti e tr(r)emb ,por ai vjen e te r(r)emben ne nje cast te mevonshem, ose te merr edhe pa te pyet nese don,apo s'don.Eshte nje ndodhi e pashmangshme.
Ndersa ""me fjet" eshte netutrale dhe ti nget ate ne menyre te ndergjegjshme.Pra shikohet qarte qe folja dhe emri vijne nga kendveshtrime shume te ndryshme ndertimore, nje pasqyrim(pash+kqyr) i asaj qe ndodh ne fakt dhe jo nje kendveshtrim i joni subjektiv,gjate te cilit mund ti japim nji ndrim formues ne kundershtim me faktin jashte nesh(sic jane gjuhet ereja artificiale)
"Drem" eshte paralele e foljes "me fjet",por me nje ndryshim te vogel :eshte nje marrje,ndrrim i perkohshem i gjendjeve zgjuar/fjetur.Ato ndertohen siparalele ne ngritje,pergjate se ciles behet dhe njekohesisht dhe ndarja kuptimore,ose ardhja e re nga nje nje formim i meparshem(back formation:emer>folje dhe folje>emer) me ane te shtese ose pakesimit te elementeve baze,ose..

THOTH pra lexohet THOT ishte perendia e shkrimit ne egjiptin e lashte. por ne dhe sot themi dikujt kur nuk shohim mire shprehjen <<te lutem me lexo pak cfar THOT kjo letra ketu?
KETE NDOSHTA E DINI POR SHIKONI PAK NE IMTERNET QE PERENDIA E NILIT pra lumi qe e ushqente egjiptin e lashte QUHET HAPI PO PIKERISHT <<HAPI>>
dhe ne sot e kesaj dite kur hame themi HA dhe kur pime themi PI. pra shikojeni dhe ne figura qe paraqitet si nje person vetem me ushqime neper duar dhe i qeshur si i ngrene dhe i pire. perendine nene te perendive sumeret e lashte e quanin nana dhe simbol i saj ishte hena pra ja dhe lidhja me gjuhen tone ku nenes ne veri akoma i thone nana dhe henes hana. robert graves thot per mitin pellazg te krijimit. Ne fillim qe nje lejlek qe beri nje veze kjo veze qe universi dhe mjellma quhej EURIMEA. por ne dhe sot themi URIME per shpine e re ose URIME per punen e re pra UROJME pra i deshirojme te miren dikujt dhe ne mitin biblik te krijimit bibla fillon me fjalet the first was the wish pra e para qe deshira pra EURIMEA e pellazgve. sepse dhe ata si ne i kan then urimit urim. gjuhen tone se vune me kot ne pemen e gjuhve ne ate pozicion qe eshte pra s eshte cudi qe gjeni ngjashmeri ne gjuhe te tjera.

Edhe "urime" eshte rotullim i njesise "e mir(ë) u" duke pjelle nje njesi te re gjuhesore.
Kjo gjuhe eshte miniere kodikesh.
Afer nje lumi, sic jane sot shumica e qyeteteve shqiptare te mbetura tonat si edhe ato te marra me force, ke mundesi me hanger dhe "pi" ujin, dy elemente baze per te jetuar.Uji ben te mundur pjellorne e tokes dhe ekzistencen tone.
Nili, si koncept ndertimor gjuhesor eshte nje kodik jo ideor (s'po e them ketu), ndersa :"Hapi" eshte ndertim i mirefillte ideor, prej dy njesive te meparshem ndertuar.
Gjuhetaret nuk kane gjetur deri tani asgje ne kete drejtim sepse ngecen vetem nje nje rruge shpjegimore, dhe duan ta aplikojne per te gjitha raste.Ndertimi gjuhesor ka qene shume me i cregullt dhe shume me i nderlikuar.Baza ka qene ndertimi i konceptit.Ngrenia dhe pirja e ujit jane njesoj per te gjithe njerezit.Ato jane te ndryshme si ndertime gjuhesor, sepse njerezit kane pasur kenveshtrime te ndryshme reth tyre.vetem nje element si "ngrenia, per shembull, mund te kete nje numer shume te madh perkembimesh te elementeve te vecante te saj.Varet se ku eshte pare dhe cila,ose cilat jane cilesuar prej tyre,si me kryesore,ose me predominuese {do mi nu(o,a,e);(siper)} gjate procesit te ndertimit gjuhesor.