Etimologjia e fjales.

[Arban bArbArian]

hmm 'kisha Ariane' dhe luftimi i saj nga C-Ar-Di-Nal't e Vatikanit , ne Francen e Frankve te Trojes Dardane gjenden vendbanime me emrin Ton.
https://en.wikipedia.org/wiki/Franks#My ... al_origins
https://en.wikipedia.org/wiki/Arverni
https://en.wikipedia.org/wiki/Gallia_Narbonensis
https://en.wikipedia.org/wiki/Arbon,_Haute-Garonne
https://en.wikipedia.org/wiki/Arbois
https://en.wikipedia.org/wiki/Arbonne
https://fr.wikipedia.org/wiki/Arbanats
https://en.wikipedia.org/wiki/Albi
https://en.wikipedia.org/wiki/Albias
https://fr.wikipedia.org/wiki/Plateau_d%27Albion
https://en.wikipedia.org/wiki/Albon,_Dr%C3%B4me
https://en.wikipedia.org/wiki/Albert,_Somme
https://en.wikipedia.org/wiki/Alba-la-Romaine
https://fr.wikipedia.org/wiki/Alban_(Tarn)
https://en.wikipedia.org/wiki/Albas,_Lot
Paska pas pas edhe kryqzat kunder Shqiptarve C-At-Ar .
https://en.wikipedia.org/wiki/Catharism
kryqzata e quajtur 'Albigensian_Crusade' Albi-Gen !
https://en.wikipedia.org/wiki/Albigensian_Crusade
Dhe prej ktyre Shqiptarve qe e kan 'Par Fen' del fjala ParFe PerFe PerFect
https://en.wikipedia.org/wiki/Cathar_Perfect

[Arban bArbArian]

Ne Inxhil /Unxhull thuhet sot e ksaj dite nga Mesihu ...'askush nuk do te hyj ne mbretrin e qiellit perveq atyre qe i mbajn urdhresat , e urdhresa me e madhe eshte e para '''''''nuk ka Zot tjeter perveq Ni Zot/Criusi'''''''.....
Kjo eshte identike me Islam , ja pse Shqiptart e pranun Islamin , sepse e kan pas edhe ma heret por jan luftu pa mshir nga kryqalit(egjiptas) .hmm tu i qujt 'Heretik' pse e besojn tverteten a ntnjejten koh vet nuk besojn ne Bibel. Heret ik ! heret na kan luftu edhe sot na thojn ik.

[rrëqebull]

e VERTETA eshte qe te dyja fjalet "greke" hodos + meter, jane adoptime te dy fjaleve shqip udhë+ meter, ne kete gjuhe. Keto dy fjale shqip, jane te tilla, sepse burojne nga dy shprehje te tjera solide shqip:

udhë--------------> buron nga fjala 'dhe'(tokë), sepse e tille eshte rruga, kurse nistorja 'u' bart kuptimin e gjendjes, shtrirjes. u+dhe= eshte ne dhe, shtrihet ne dhe.

fjala tjeter meter, kemi folur gjere e gjate per te, qe buron nga folja shqipe mat

Për mendimin tim fjala ὁδός [Hom. οὐδός] mund të jetë një emërzim i foljes hudh/ hedh/ hodh:

HEDH kal.
8. E marr dhe e vë diçka në një vend për një qëllim të caktuar, e vendos; e shtrij mbi diçka a mbi dikë për ta mbuluar. Hedh pushkën në krah. Hedh gunën. Hedh pallton krahëve. Hedh shallin në qafë. I hedh jorganin përsipër. I hedh mbulesën krevatit. I hedh kalit një velenxë. U hedh shuaj këpucëve. I hedh kupat (ventuzat) një të sëmuri.

Këtë mendim ma përfuqizon edhe fjala tjetër ilirishtoShqipe që u huazua nga latinishtja për të treguar rrugën: "strata" (nga ku vijnë it. strada, angl. street etj.) e cila është emërzim i foljes shtroj (që është ngushtësisht e lidhur me sht-yj, sht-yp, sht-oj, sht-ie, sht-rij, sht-ëllij, sht-jelloj etj. të ndërtuara me anë të rrënjesës /sht-/ sipas tiparit natyrëburues të ilirishtoShqipes).

Pra hudhë na del siemën me shtrat, shtresë (me pllaka, dërrasa, gurë etj.) me të cilët shtrohet ('hidhet') rruga.

SHTROJ kal.
1. Hedh diçka mbi një send a mbi një sipërfaqe, aq sa të formohet një shtresë pak a shumë e trashë, hap a ndej diçka mbi një send; e rrëzoj dhe e përhap në shesh. Shtroj bar (kashtë, fier, dushk). Shtroj rërë (zhavorr, dhe). Shtroj llaçin. Shtroj vrahun shtroj duajt në lëmë për t'i shirë.
3. Hedh çimento, zift etj. ose vë dërrasa, gurë, pllaka etj. pranë e pranë për të mbuluar
një sipërfaqe. Shtroj dyshemenë. Shtroj pllakat (parketin). Shtroj rrugën me kalldrëm (me zhavorr, me asfalt). Shtroj trotuarin me pllaka. Shtroj oborrin me çimento. Shtroj dhomën me parket.

Gjithashtu edhe tek fjala:

SHTEG m. sh.
2. Udhë e ngushtë këmbësore në mal a në pyll për njerëzit e për kafshët;
6. krahin. Udhë, udhëtim, rrugë.

shohim po të njëjtin përdorim të rrënjesës /sht-/ e cila përmban në vetvete kuptimin e shtrirjes, qëndresës, mbajtjes por edhe të hedhjes:

SHTËLLOJ kal.
1. arb. Hedh, flak, vërvit.

Fjala `shteg` është e rëndësishme sepse na tregon se edhe një fjalë tjetër teknike/filozofike ka prejardhje nga ilirishtoShqipja:
fjala "stoik" e cila vjen nga στοά / στοιά / στωϊά që është *shtoja/*shtyja që lashtësisht tregonte një ndërtesë të gardhuar, të mbuluar dhe të mbajtur nga shtylla [«roofed enclosure supported by pillars»]. {Dhe këtu na «del në shteg» edhe një shpjegim tjetër i mundshëm për fjalën `shtëpi` nëpërmjet rrënjës /sht-/ 'hedh themelet; themeloj'}.

Pra, shteg / shtek është motërzim i *shtejk/ *shtojk/ *shtajk (kjo është bigëzuar kuptimorisht tek fjalët `shtalkë` 'dru a rrip dërrase që shërben për të mbajtur diçka pingul' dhe `shtagë` 'shkop; shtizë'). Gjithashtu fjalët teknike "stimul", "stilo" etn. janë që të gjitha me burim nga kjo rrënjesë ilirishtoShqipe.


Rrënjesa /sht-/ është shumë e thjeshtë për t'u hetuar, por çka mund të thuhet për rrënjesën e foljes hedh/ hudh/ hodh?
Për këtë hetim na ndihmojnë fjalë tek të cilat mund të dallojmë po të njëjtën rrënjesë /ho-/ si për shembull fjalët:

HOV jokal.
1. Kërcej me vrull e me shpejtësi përpjetë; hidhem diku, kërcej në një drejtim.
4. edhe kal. Shkoj shpejt nga poshtë lart, kërcej në një vend më të lartë nga ai ku jam, ngjitem me vrull diku; ngjitem, hipi;

dhe

HOP pasth.
1. Përdoret si thirrje, kur flasim për një veprim të menjëhershëm ose kur një lëvizje bëhet shpejt e me vrull; përdoret si thirrje nxitëse a shoqëruese, kur kërcej më nga një vend në një vend tjetër ose kur shtyjmë diçka me vrull.

Siç shihet kjo rrënjesë çinon tingullin shoqërues të një lëvizjeje që kryhet me vrull. [Tejet tërheqës është edhe fakti që motërzimi /hi-/ i po kësaj rrënjese që gjemë tek fjalët hov dhe hop, na shpjegon edhe se sa natyrshëm edhe bukur ka buruar në ilirishtoShqip edhe folja hipi nga ku rrjedhojnë ndajfoljet mbi, sipër etj).

Gjithashtu e gjejmë edhe si /hë-/ e cila tregon nxitjen por edhe mundin, fuqinë që duhet për të kryer një veprim (për të shtyrë një gur të rëndë, për të hedhur diçka etj.):

HË pasth. bised.
1. Përdoret kur duam të nxitim dikë për një veprim, kur duam t'i japim zemër dikujt etj. dhe i përgjigjet kuptimit të fjalëve «jepi!, forca!, nisja!».
6. përd. pj. Përdoret kur shprehim një veprim që shtyhet, që pritet të ndodhë nga dita në ditë a nga një çast në tjetrin; përdoret kur shprehim një veprim që mezi bëhet.

- - -

Një tjetër fjalë teknike/ndërkombëtare që vjen nga ilirishtoShqipja (h)udhë është e fjala "metodë" [μετ᾽ +‎ ὁδός] e cila është e përbërë nga mjet + udhë: 'udha, rrugëtimi, ecuria, mënyra nëpërmjet së cilës kryhet apo arrihet diçka'!

[Arban bArbArian]

noble elbon e>a l>r Arbon
https://youtu.be/9t3Eu5c3MjA

[Arban bArbArian]

Balcan anagram nga C A R B O N , R > L ,nga K/CArbanoi kArba ne form reale Arba/Arban Arbë.
https://en.wikipedia.org/wiki/Pelasgus# ... Suppliants

[Zeus10]

Shprehja modern 'pen', me te cilen ne kuptojme penën qe shkruajme, sipas te gjitha gjasave buron nga latinishtja 'penna' ose 'pinna' qe do te thote 'pendë' dhe jane shume te ngjashme ne grafik dhe tingellim me te. Vertete, pendet jane perdorur per te shkruar dikur:



Por ne traditen mesjetare britone perdoret emri 'pendragon', qe i atribohet nje vargu te gjate emrash te mbreterve britanike dhe interpretohet:

Pendragon or Pen Draig, meaning in Welsh "head (Pen) dragon (Draig) " or "chief dragon" (a figurative title referring to status as a leader and shortened from Pen y Ddraig (pronounced Thraig soft 'th' as in 'then')), is the name of several traditional Kings of the Britons

pra 'pendragon' interpretohet koke-dragoi ne gjuhen wellsiane, nderkohe qe ne shqip ajo tingellon pendë-dragoi.

[Mallakastrioti]

βόϑρος

= ishin puset e shenjte ne lashtesi, pra ka kuptimin e nje pusi, por kuptimi origjinal eshte "fund" (sipas disa etimologeve qe preferojne ta lidhin kete fjale , pra "pozzo" ne italisht, "pus" ne shqip, me greqishten e lashte "bythos"= ita. fondo, shq. fund):



Ne se diçka e tille eshte e vertet, atehere ne fajleformimin me afer origjinalit me greqishten e keshtuquajtur te lashte, kjo fjale ruhet vetem ne shqipen e sotme, pikerisht sepse çdo grope e hapur ne menyre vertikale ka edhe nje fund, pra nje "bythe", sikurse e kane edhe enet, druret apo gjithe sendet:

BYTHË f. bised.
1. anat. Pjesa e prapme e trupit të frymorëve në fund të kurrizit; organi i jashtëqitjes dhe mollaqet; të ndenjurat. Bytha e foshnjës. Bytha e kalit. Bytha e pulës. Rri në bythë.
2. Fundi i një ene nga ana e jashtme. Bytha e kusisë (e kazanit, e tiganit, e shishes).
3. Pjesa e poshtme e një druri a e një sendi që rri pingul në tokë, fundi i një druri, rrëza. Bytha e fikut (e ullirit, e lisit, e arrës, e kumbullës). Në bythë të mullarit.
4. shih BYTHÇ/E,~JA.
* Bytha e kusisë! shar. shih te KUSI,~A. Me bythë përpjetë shih te PËRPJETË. Ishte bythë e brekë me dikë thjeshtligj., keq. ishte tepër i afërt me dikë, ishte i lidhur shumë ngushtë me të. S'i zë bytha vend thjeshtligj., keq. shih te VEND,~I.

Mendimi im eshte se edhe vet vendbanimi i lashte epirot i Butrintit ka lidhje pikerisht me kete fjale, pra Βουθρωτόν/ Bouthrōtón ku rrenja e fjale eshte pikerisht "βόϑ=Byth"...

[bardus]

Ne shqip fjala jetë ka dale nepermjet ilireve tek latinet - > vita, ku v - ita parashtese.

[bardus]

Ne shqip fjala jetë ka dale nepermjet ilireve tek latinet - > vita, ku v - ita parashtese.

Kete e verteton trajta etruske qe e ka te ruajtur diftongun -ei-, VEITA ital.vita, ''jeta ''

[Arban bArbArian]

S dmth forca ma e madhe ntok , ~ uji , SH dmth forrc qe shkakton nderHyrje S-h , P dmth Pru , S-H-P dmth me forrc me hi në ni Pik tcaktume = Shpu Shpoj , At dmth atë gjē x y (at thAT thing) Shp-at i kan than europiant https://en.m.wikipedia.org/wiki/Spatha. , Shp Art A Lloj dmth shpim i llojit t'Arve (T'Ar anë Dar anë Dorianë) , Ma dmth mban / e mban atë , https://en.m.wikipedia.org/wiki/Cave_of_the_Patriarchs MaSHP-Elah Shpella = Shp Allah sepse nuk o e shpune pi neve po qashtu e kena ose i kena gjet

[Arban bArbArian]

po jo gjith Shp dmth Shpu shpoj , psh. Shpreh shprehje per menimin tem o Sh qe dmth SHum Preh dmth Prehje = Shprehen si dojq , gjermant Shpreh thojn me fol dmth me semantik ja kan ndrru venin fjales Spreschen Shprehen

[Si1ri]

Gjuha shqipe, mes te tjerave, ka veçantine qe foljen ta ktheje ne emer, p.sh. emrat e perendive Zeusi, Afrodita, Marsi etj. Por kjo veçori e thjeshte dhe burimore eshte e shtrire ne te gjithe formimin e saj. Mbi kete llogjike doja te shprehja mendimin tim mbi disa fjale.

Emiri mama eshte folja "mba" ne formen e thjeshtuar dialektore "ma". Mamaja mban-man femijen ne trupin e saj, si dhe nene mban nen trup femijen.

Baba eshte folja bej, me bere, me ba. Babai be/a/n shtatzan maman, nenen.

Mbret eshte ai qe rri mbi prijesit, princat e tjere me nje fjale mbi ret. Nga emri re (te shiut) vjen dhe latinishta Rex qe derivon ne italishten Re.
Vete emri re rrjedh nga folja me rra nga te cilat bie, rrezohet uji, shiu

Gjethe nga diçka me then, gje me thene. Gje+the-thene= gjehte.

flet letre/gjethejej vjen nga diçka, gje me fol nga duhet te rjedh dhe fjala filo=mik ne greqisht. Per te pasur nje mardhenie me nje njeri tjeter duhet qe te flasesh

Nuk jam gjuhetar dhe specialist i fushes rrjedhimish dhe shpegimi im nuk eshte aspak i tille por e shpreha mendimin time qe nqs ka ndo nje baze te vertete dikush me njohurite e duhura mund te japi nje analize me teknike dhe te specializuar.

[Si1ri]

Gjuha shqipe, mes te tjerave, ka veçantine qe foljen ta ktheje ne emer, p.sh. emrat e perendive Zeusi, Afrodita, Marsi etj. Por kjo veçori e thjeshte dhe burimore eshte e shtrire ne te gjithe formimin e saj. Mbi kete llogjike doja te shprehja mendimin tim mbi disa fjale.

Emiri mama eshte folja "mba" ne formen e thjeshtuar dialektore "ma". Mamaja mban-man femijen ne trupin e saj, si dhe nene mban nen trup femijen.

Baba eshte folja bej, me bere, me ba. Babai be/a/n shtatzan maman, nenen.

Mbret eshte ai qe rri mbi prijesit, princat e tjere me nje fjale mbi ret. Nga emri re (te shiut) vjen dhe latinishta Rex qe derivon ne italishten Re.
Vete emri re rrjedh nga folja me rra nga te cilat bie, rrezohet uji, shiu

Gjethe nga diçka me then, gje me thene. Gje+the-thene= gjehte.
flet letre/gjethe etj vjen nga diçka, gje me fol nga duhet te rjedh dhe fjala filo=mik ne greqisht. Per te pasur nje mardhenie me nje njeri tjeter duhet qe te flasesh
Pse gje+thene ose flet? Dihet lidhja jone e sterlashte me lisat qe flisnin me gjethet e tij. Gjyshi im ka pas lexuar gjethet e lisit siç edhe lexonte shenja te tjera ne natyre dhe te kafsheve.

Nuk jam gjuhetar dhe specialist i fushes rrjedhimish dhe shpegimi im nuk eshte aspak i tille por e shpreha mendimin time qe nqs ka ndo nje baze te vertete dikush me njohurite e duhura mund te japi nje analize me teknike dhe te specializuar.

[Arban bArbArian]

Gje The , Sllavt i thojn List , Latint i thojn Folium Folia Folje Folia etj Anglezt i thojn LeAf Shqip Llaf/bised , Lë Le La Lo Li Af , Af dmth Afsh e folura

[Arban bArbArian]

B veq vet dmth me ba bo br bër diqka , A O dmth është , Ba ose Bo dmth B asht B osht / është , AB semitet i thojn bABes qe dmth A/esht B/bërës , po e jona fjal o ma e sofistikume , B A B dmth B/esht ber nga ati i tij babgjyshi im , A / esht , B / aj qe mka B mua , B A B , nguhen Amharik sipas online diktionary babes i thojn AbAt , dy fjal Shqipe qe formojn ni fjal