Ilire, Maqedone dhe Helene.

[ALBPelasgian]

Ky material pranon gjysma-gjysma jo-helenicitetin e së ashtuquajturës Greqi Veriore

[ALBPelasgian]

Edhe tifozët më të mëdhenj të 'karakterit grek' të Maqedonishtes nuk e anashkalojnë elementin ilir të kësaj gjuhe:

* P.A.Brunt.
”The relics of the Macedonian language, such as the names of
places and persons, both human and divine {..} show that it
was basically Greek with an admixture of [probably] Illyrian.

* Graham Shipley ,The Greek World After Alexander, 323-30 Bc By , Page 111

Despite ancient and modern controversies it seems clear that the Macedonians as a whole were Greek-speakers. While the elite naturally communicated with other elites in standard, probably Attic, the ordinary Macedonians appear to have spoken a dialect of Greek, albeit with load-words from Illyrian and thracian which gave ammunition to their denigrators.

They disregard or fail to assess the evidence which I have cited, [29] and they turn instead to Macedonian words and names, or/and to literary references. Philologists have studied words which have been cited as Macedonian in ancient lexica and glossaries, and they have come to no certain conclusion; for some of the words are clearly Greek, and some are clearly not Greek. That is not surprising; for as the territory of the Macedonians expanded, they overlaid and lived with peoples who spoke Illyrian, Paeonian, Thracian and Phrygian, and they certainly borrowed words from them which excited the authors of lexica and glossaries. The philological studies result in a verdict, in my opinion, of ‘non liquet.’ [30] The toponyms of the Macedonian homeland are the most significant. Nearly all of them are Greek: Pieria, Lebaea, Heracleum, Dium, Petra, Leibethra, Aegae, Aegydium, Acesae, Acesamenae; the rivers Helicon, Aeson, Leucus, Baphyras, Sardon, Elpe’u’s, Mitys; lake Ascuris and the region Lapathus.

N. G. L. Hammond,”The Macedonian State: The Origins, Institution and History,” Calrendon Press, Oxford,
1989, pp. 413.pp. 12-14:”

Other tribal groups in what we now call Macedonia spoke non-Greek languages such as Illyrian, Paeonian and Thracian

The classical age of Greece‎ - Page 242
Nicholas Geoffrey Lemprière Hammond - History - 1976

[ALBPelasgian]

James Cowles Prichard i cileson Maqedonasit si popull Thrakas, që është deri diku i vërtetë, për shkak se Thrakasit zotëronin thuajse pjesën më të madhe të Maqedonisë, kompaktësisht atë lindore.

Researches into the physical history of mankind, Volume 3 By James Cowles Prichard, page 467-468, 1841

The Macedonians appear to have been a Thracian people. The Argive Temenidae founded a Grecian state in Macedonia at an early period, and Philip brought the skin-clad Macedonians from their mountains, and taught them to till the soil and live in towns, and by military discipline trained them to become conquerors of the world. But the language of the Macedonians was unintelligible to the Greeks. The Greek soldiers in Alexander's army understood not, as we learn from Quintius Curtius,§ a speech addressed to the Macedonians. Niebuhr thought the Macedonians a Pelusgic people. But the Pelasgic name had become extinguished in Greece long before the age of the Macedonian conquests. We may infer from a well-known passage of Herodotus, that the only relics of the Pelasgi existing in his time, as distinguished from the Greeks, were the bands of Tyrsenian Pelasgi who were settled near Placia and Crestona. Had the language of the Macedonians been that of these same Pelasgi, the fact could hardly have escaped his knowledge, and it would assuredly have been mentioned by him in the passage in which he discussed the question with what nations the Pelasgi were allied, and what idiom was their speech. If we give credit to Strabo, we must consider the Macedonians as a Thracian people. That geographer mentions several parts of the Macedonian country, and Pieria, on the borders of Thessaly,

[ALBPelasgian]

Edhe kjo shkollë metodike kishtare i njejtëson Maqedonasit si Thrakas.

The Methodist Review, Volume 10; Volume 32, Methodist Church - 1850, page 555

(V.) The Thracian Stock.
The Thracian stock was east of the lllyrian and north of the Greeks. It extended to the Danube, to the JEgean and the Black seas, and southward into Thessaly. Some centuries before the birth of Christ, it spread beyond the Danube into Wallachia and Hungary. According to the ancient Greeks, some of the people of Asia Minor belonged to it,—to frit, the Phrygians, Mysians, and Bithynians,— although these were so early and closely connected with other Asiatic nations, that their Thracian origin seems doubtful. To the Thracian nations in Europe there belonged, among others, the Thracians proper and the Odrysce, both living in Thrace; the Geta in Wallachia; the Tribali in Servia; the Moesians, north of the Thracians, from whom the Romans took the name of Moesia for the territories of modern Servia and Bulgaria; the Dacians, on the left bank of the Danube, in Hungary and Transylvania, from whom the Romans took the name of Dacia for Wallachia, Moldavia, Transylvania, and the south-eastern part of Hungary. Many consider the ancient Macedonians as Thracians, while others count them among the Greeks, and still others look upon them as a mixed race of Greeks and Thracian or Illyrian people.
The Thracian nations have gone down in the storm of time, for few lands have undergone greater changes of population in the course of their history than Thrace. Only a mixed people—made up from Roman colonists, Sclaves, Roxolani, and other nations—preserves anything of the Thracian element among the modern nations of the earth. They are the Wallachians, who style themselves Rumunje or Rumanje, (i. e., Romans,) and are to be found in Wallachia, Moldavia, and in various districts of Hungary, Transylvania, Turkey, and Greece. There is but a slight trace of the old Thracian in their language, not sufficient, in connexion with the Thracian proper names, to decide whether the Thracian nations were so intimately allied as to form a single popular stock.

[ALBPelasgian]

Në këtë vegëz mund të gjeni disa shënime plotësuese mbi ngjashmërinë religjioze-shpirtërore midis Maqedonasve dhe Thrakasve.

http://books.google.com/books?id=Lvha2E ... in&f=false

[OPTIMUS SILENS]

o bobooooooo me eshte mare mendja Kush jan maqendonsit por jam sigurt qe nuk jan sot ata sllavet sepse na nje an jemi ne shqipetaret qe nuk duan te ket emrin sllavomaqedoni sic e kishte thene greket por ne histori e vjeter maqendosit ishin fise barbare jo shume dhe jo greke kishin dialektine tyre por perdorin dhe fjala greke sic ishte dhe thraki te cilen kishin dilektine tyre illirothrakiane.Ushtria e tyre nuk ishte e forte dhe sidomos tokesore por ishin kalores shume te famshem kur Persia dhe ushtria e kserzit hyre ne europe na thraki dhe pas ne maqedoni ata u dorezuan pas kesaj greket i shpallen tradhtar dhe shkeputen lidhjet e tyre me maqedonsit deri kur greqia humbi fuqine saj prandaj fillipi donte ti pushtonte sepse ata kur nuk i shikonin si fise hellene.Ka nje histori te vjeter eshte legjende kur beheshin lojat olimpike maqedonsit nuk mernin pjese sepse nuk ishin greke derisa mori pjese sepse fuqia e maqedonise dhe fillipit ishte e shume e madhe ne greqi e jugut mori pjese dhe doli i pari si gjithmone.Kur ke baban gjitha i ke ne gati ne pjate

[AgrianShigjetari]

Do grimca që thonë se Maqedonishtja qe vetë Shqipja e moçme:

The Macedonian dialect indeed contained Illyrian words, words like sarissa, the
name for a very long pike used by Macedonian soldiers

The will of Zeus: a history of Greece from the origins of Hellenic culture ...‎ - Page 327
History - 1962

Roman Civilization: The Republic‎ - Page 327
Naphtali Lewis, Meyer Reinhold - History - 1955

The relation of Macedonian to Greek is uncertain, some scholars regarding it as
a Greek dialect, while others consider it closely akin to Illyrian

Foundations of language‎ - Page 330
Louis Herbert Gray - Juvenile Nonfiction - 1939

[AgrianShigjetari]

Prof. Max Mulleri Maqedonasit i quan Thrakë:

The Macedonians are mentioned by Strabo (p. 395,1. 45) together with 'the other Hellenes.' Demosthenes speaks of Alexander as a barbarian ; Isokrates as a Heraclide. To judge from a few extant words, Macedonian might have been a Greek dialect. (Diefenbach, Origines Europouz, p. 62.) Justine (vii . 1) says of the Macedonians, ' Populus Pelasgi, regio Pseonia dicebatur.' There was a tradition that the country occupied by the Macedonians belonged formerly to Thracians, whom Strabo treats as barbarians, or Pierians (Thuc. ii. 99 ; Strabo, p. 267, 1. 10) ; part of it to Thessalians (Strabo, p. 369, 1. 44).

Lectures on the science of language: delivered at the Royal ..., Volume 1, page 131, 1866

[AgrianShigjetari]

A ka ndonjë dallim qenësor midis veshjes Maqedone (1) dhe asaj Ilire (2) - Fustanella në të dy rastet

1. Gravurë e Maqedonasve e gjetur diku në Indo-Baktri, si pasojë e ngulimeve të ushtrisë së Lekës së Madh



2. Burrë ilir me fustanellë gjetur në Durrës

[AgrianShigjetari]

Shumë interesant ashtu m'i ba do krahasime midis peligonëve të Strabonit dhe pleqësive të Shqipërisë Veriore

2 Among the Thesprotians and the Molossians old women are called "peliai" and old men "pelioi," as is also the case among the Macedonians; at any rate, those people call their dignitaries "peligones" And this, it is said, is the origin of the myth about the pigeons in the Dodonaean oak-tree. "

(~Strabo Geography Book VII, Fragments 2)

[AgrianShigjetari]

Until about the fifteenth century they were not called Albanians but Illyrians,
or even Macedonians.

Congressional serial set‎ - Page 14
United States. Government Printing Office - Political Science - 1911

[AgrianShigjetari]

R.Latham i shkëlqyer si gjithnjë:

This is the Skipitar, Epirot, Arnaut, or Albanian of Albania, with a harsh phonesis, and with (inter alia) a post-positional article. It was the language of the ancient Illyrians (in the Greek sense of the word); perhaps the language of the bulk of the Macedonians; a language, perhaps, of the whole of ancient Greece ; and a language which was almost certainly spoken far to the north, the east, and the north-east of its present frontiers; hi other words, it is a language which has receded.

It falls into two main divisions, the Tosk and the Gheg: is spoken beyond the boundaries of Albania, in Greece, in Calabria, and in Sicily, doubtless \dth varia tions in the way of dialect which have yet to be studied in detail. It is written by means of the Greek alphabet adapted to the Skipitar phonesis. Such, at least, is the common practice. There is, however, a second set of letters restricted to the town of Elbassan ; which, is, apparently, more of a cipher than a true alphabet. Halm considers that it is of great antiquity ; possibly running back into the times when the spelling on the coasts of the Adriatic was Phenician rather than ordinary Greek. In iny own mind it is founded on the Glagolitic. The national songs of the Albanians are numerous ; and one poet, at least, has written classically, i. e. as a man with an artificially cultivated taste and after Turkish and (at second-hand) Persian models.

Of the two main dialects it is the Ghegh which lies on the northern, or Slavonic, the Toski which touches the southern, or Greek, frontier ; the valley of the Skumbi, or Stirnatza, between Berat and Elbassan, being (there or thereabouts) the division between the two. In the Ghegh district the Mirdites are Roman Catholics. Of the Tosks, the Lyapid and Tshamid tribes are sub-divisions ; among which are numerous Christians of the Greek Church. The mass, however, of the Skipitar are Mahometans; though the use of the Arabic alphabet is at a minimum.

Elements of comparative philology
By Robert Gordon Latham, page 606-607, 1862

[Arbëri]

E ka dikush dokumentin e Ana Komnines qe flet mbi shqiptaret si rebel dhe kryengrites kunder te atit te saje ?

Ne cfar do forme, nuk prish pune..

Grekët falsifikojnë tregimet e Ana Komnenës

ZHAN KLOD FAVEIRIAL (pjese nga libri i tij "Historia e Shqiperise")


Ngjarjet në Shqipërinë veriore dhe në Shqipërinë qendrore – Rrethimi i Raguzës nga Bodini – Rrethimi i Durrësit nga Bohemundi

Rikthehemi tashmë në historinë e Shqipërisë së epërme, aty ku e lamë (v. 1047). Me vdekjen e Stefan Dobroslavit, Dukati i Shkodrës i mbeti Rodoslavit, njërit prej bijve të tij, dhe i cili në këtë moment ishte rrëmbyer nga Mikeli, njëri prej katër vëllezërve. Por ai rimerr më pas zotërimin, dhe mendohet se kjo u arrit me lutjen e Papa Gregorit VII, pasi duke u bërë arkizhupan i Rashës (Serbi e vjetër), Mikeli i kërkoi këtij Pape titullin e mbretit. Gregori ia dha, por me disa kushte, midis tjerash, që ti kthente vëllait të tij Dukatin e Zetës ose Shkodrën (v. 1077).

Kronikanët grekë thonë se, pasi kishte arritur pushtimin e Dukatit të Shkodrës, Niqifori, qeveritari i Durrësit, kishte marrë pengje, dhe kishte vënë garnizone në shumë qytete. Kjo është e mundur. Por nga ana tjetër, është e sigurt se Grekët nuk qëndruan aty për një kohë të gjatë pasi, shumë shpejt, vetë Brijeni pati nevojë për trupat e tij kundër Mikel Parapinacit (v. 1078), rivalit të tij.

Sidoqoftë, Niqifor Brijeni i shpalli luftë Rodoslavit, po atij Rodoslav që pregatiti arratisjen e Bodinit, nipit të tij, prej Antiokisë. Me miratimin e atit të tij, Bodini u vu në krye të trupave bullgare që kërkonin një mbret, por meqë u kap në Yskup (Shkup) prej Grekëve, u degdis në Antioki, prej nga Rodoslavi e ndihmoi të largohet me anë të tregëtarëve venecianë.

I ngjitur më pas në fronin e Serbisë, Bodini u tregua më tepër se mosmirënjohës ndaj bijve të bamirësit të tij. Jo vetëm u rrëmbeu Dukatin, por ai vetë i theri dy prej tyre. Dhe, meqë Raguza kundërshtoi ti dorëzonte të tjerët, ai e rrethoi për shtatë vjet këtë qytet bujar.

Me nxitjen e gruas së tij, Zhakintës, bijës së Agririt, një greku nga Bari, Bodini dhunoi edhe të drejtat më të shenjta. Këto krime, e të tjerat, nuk mbetën pa u ndëshkuar. Qëllimi i tyre ishte të siguronte fronin për fëmijët që ai kishte nga kjo grua ambicioze. Por, kur ai vdiq (v. 1103), parësia e mbretërisë dëboi atë dhe birin e saj Mikelin II.

Kronika e Dioklesë, nga e cila ne kemi nxjerrë pjesën më të madhe të hollësive të mësipërme, thotë se Durrësi i ishte marrë Normanëve nga Bodini, dhe nga Bodini u dorëzohet Grekëve, por nuk dihet në këmbim të çfarë përfitimesh territoriale.

Versioni i Ana Komnenës është ndryshe prej kësaj. Sipas kësaj shkrimtareje romanciere, duhet të jetë masakruar në fillim garnizoni me nxitjen e tregëtarëve të Venedikut dhe të Amalfit, e më pas do tu jetë dorëzuar Grekëve për të shmangur ndonjë ndëshkim.

Gjithsesi, Durrësi rikthehet nën pushtetin e Grekëve, dhe Bohemundi, në kthimin e tij prej kryqëzatës, përpiqet ta rimarrë atë.

Si shpërblim për shërbimet e rëndësishme që kish bërë në kryqëzatën e parë, Bohemundi kishte fituar në Lindje Principatën e Antiokisë. Por, duke parë se Aleks Komneni vijoi tu bënte kryqtarëve një luftë të pandershme, ai u vendos në një arkivol të shpuar me vrima për të bërë të mundur ajrosjen, dhe përshkon Bizantin me një anije pizane.

Me të mbërritur në Itali, ai nxiton të martohet me të bijën e mbretit të Francës. Pas kthimit të tij, ai denoncon tek Papa ushtrinë greke, si një turmë e përbërë prej të pafève, prej Pazhinakëve, Yzëve, Komanëve dhe Turqëve. Në të vërtetë, ushtria greke e tillë ishte në atë kohë.

Pak më pas, ai kapërcen Adriatikun në krye të 60 mijë këmbësorëve dhe 10 mijë kuajve, për t'ua marrë Durrësin grekëve.

Për fatin e keq të të tij, qytetet në Shqipëri ishin të pajisur me gjithçka, shtoji kësaj edhe muret e Durrësit me një gjerësi të tillë sa katër kuaj të ecnin ballas. Padyshim, më e mira e më e thjeshta për Bohemundin, ka qënë tu marrë Grekëve Shqipërinë. Ushtria e tij i imponohet në mënyrë të atillë perandorit bizantin, sa ai nuk guxoi të linte kampin e tij të Devollit (Korçë).

Prej andej, Aleksi shkruante, sipas tregimit të bijës së tij, Ana Komnena, letra mashtruese, me qëllim që të dyshohej për Bohemundin, por asnjë nga oficerët italo-normanë nuk ra viktimë e kësaj intrige bizantine. Më në fund, u arrit një marrëveshje midis Aleksit dhe Bohemundit (v. 1108). Por teksti i saj vjen i falsifikuar prej Grekëve, dhe nuk dihet tamam se si kanë rrjedhur ngjarjet.

Vetëm shihet se Durrësi mbetet në duart e Grekëve, dhe se principata e Antiokisë u zgjerua me krahina të shumta, por, meqë Grekët nuk i plotësuan më pas kushtet e traktatit, Bohemundi rikthehet në Shqipëri, kur vdekja i jep fund jetës së tij të stuhishme.

Tablo e administrimit bizantin në Shqipëri nga Teofilakti - Primati i Ohrit

Sipas njohjeve tona, Teofilakti është i vetmi grek që e zbërthen administratën bizantine, pasi e ka parë për një kohë të gjatë të funksionojë, dhe e ka ndjerë peshën e saj. Letrat e tij janë një thesar i vërtetë, dhe është për të ardhur keq që, me përjashtim të Barvanit, asnjë dijetar nuk i ka rrëmuar ato.

Për të krijuar një përfytyrim të përgjithshëm të administratës së vajtueshme bizantine, ato duhet të bëhen të gjitha publike, por qëllimi ynë është shumë i kufizuar për tu marrë për një kohë të gjatë me të.

Letrat e Teofilaktit kanë qenë të botuara pa data, por të gjitha janë autentike. Ai i ka shkruar në kohën e perandorit Aleks Komneni (v. 1081-1118). Një pjesë iu drejtohen funksionarëve kryesorë të kishës greke, të tjerat personaliteteve kryesore të oborrit perandorak.

Në kohën e tij, selia patriarkale e Kostandinopojës ishte zënë nga Komi I, i rrëzuar nga froni më 8 maj 1081 nga Eustat Gorida, edhe ky i rrëzuar më 1084 nga Nikola Gramairiani që vdiq në vitin 1111, dhe më në fund, nga Gjoni IX. Duke i shkruar njërit prej tyre, Teofilakti shprehet kështu:

"Tagrambledhësit tanë makutë nuk i lanë popullit të rrënuar as edhe një kacidhe, e kjo na rëndon më shumë. Dhe këtë zanat prej tirani, ata e ushtrojnë pa u druajtur aspak dhe me ligësi, e sa më të shkuar në moshë aq më tepër u mungon maturia.

Sikur të paktën ligësia e tyre të vjetërohej, apo lodhja tu diktonte së paku disa caqe. Por jo, çdo ditë makutëria e tyre shpik një mënyrë sjelljeje të re, çdo ditë shpirti i zvetënimit shpërthen nga brendësia e tyre, me të tilla rrënjë të thella ku s'gjendet as edhe një ndjesi dhembshurie apo frike njerëzore, që të mund ti zmbrapste.

Çdo ditë, për më tepër, i shikon të studiojnë veç dy gjëra: të njohin më mirë mënyrat se si të shkatërrojnë, e si të realizojnë sa më me ashpërsi padrejtësinë. Po të guxonim të përmendnim perandorin, dhe të kërcënonim me ndëshkimin që jep Zoti, për tu vënë frè të ligjve! Ata do të merrnin inat, do të talleshin me çiltërsinë me të cilën iu flitet atyre, dhe do të habiteshin që ata vetë kanë qenë dikur aq të dobët nga shpirti, sa kanë besuar në një iluzion të tillë.

Po tu flitet për Zotin dhe Providencën, ata tallen me to, dhe do tu flasin si Faraoni hebrenjve:- Është puna ajo që ju mungon. Sa më të zënë me punë, aq më pak do ta tallandisni popullin me festa dhe pushime (Eksod. 5, 17). Kështu puna dyfishohej, gjë që i bënte ata më të ashpër dhe më të egër.

Dhe, më pas, ç'të shohësh? Klerikë të rrahur dhe të plaçkitur, fshatarë të rrjepur deri në palcë, toka të matura me aq saktësi, sa që edhe një centimetër nuk mund ti shpëtojë llogaritjeve, dhe, në fund, taksa të tilla sa bujqëve nuk iu mbetet tjetër veç gjëmbaçëve dhe ferrave.

Duhet shtuar se tagrambledhësit kanë bërë të pamundurën që të përvehtësojnë pronat e kishës. Ata, po ashtu, përvehtësonin privilegjet hyjnore në atë mënyrë sa do të më vinte në ndihmë një shprehje e Jovit: ky këtu, që dje ishte veçse një mizë, sot është kthyer në luan. Dhe ajo më e çuditshmja. Fajtorë dhe të akuzuar për shpërdorime nga më të mëdhatë, ata pretendojnë se as nuk duhen qortuar.

Ata imagjinojnë se një peshkop nuk mund të jetë varfanjak, madje se ai gjen të korra të bollëshme aty ku as edhe një farë nuk është mbjellë në tokë, se lumenjtë i sjellin atij kallëpe ari, dhe se për të kulluar këtë flori, nuk ka nevojë as për furra.

Një prift që nuk u jep atyre gjithçka që ata kërkojnë, nuk është më prift. Është një ndyrësirë, është një i poshtër, përbuzës i gjërave hyjnore, një njeri që interesohet vetëm për vehten e tij, një krijesë më e keqe se Demoni.

Dhe, jo vetëm tagrambledhësit nuk kanë frikë të hedhin mbi kurriz të krishterëve të gjitha tepritë që mund të frymëzojë tërbimi i një kopracie të panginjur, por, për më tepër, ata lëvdohen për akuzat që peshkopët bëjnë kundër tyre, sikur ato të ishin dëshmi besueshmërie.

Më në fund, ata imagjinojnë se e kanë merituar ndihmën e Zotit kur kanë zhvatur peshkopët dhe kanë rrënuar kishat".

Duke iu përgjigjur funksionarit të lartë vendas Adrian, vëllait të Aleks Komnenit, Teofilakti i shkruan midis tjerash: -"Ata që administrojnë punët publike janë më shumë shkretues krahinash sesa tagrambledhës. Për ata, ligjet hyjnore dhe dekretet perandorake, s`kanë asnjë vlerë e asnjë fuqi. Të shohësh mënyrën me të cilën administrohen çështjet e të krishterëve, do të thuhet se ata nuk kanë shpirt, dhe se nuk kanë pajtuar shpirtin tek Jezu Krishti. Dhe, jo vetëm populli është i dërrmuar nga sjellja e tagrambledhësve, por edhe vetë kleri trajtohet me përbuzjen më të madhe".

Në një letër për djalin e Sevastokratorit, vëllait të Aleks Komnenit, Teofilakti shkruan: -"Oh, zotëri dhe mbrojtës im i lartë, tashmë ju kini bërë në këtë vend një mirësi të madhe. Ju i kthyet jetën Prespës dhe Devollit, krahinës së Prespës dhe të Korçës. Çfarë rreziqesh nuk kanoseshin këtu! Peshkopit, megjithëse kishte krisobulën e tij, iu desh të marrë arratinë, e gjithë popullsia u fsheh nëpër pyje. Ç`fatkeqësi për mua që nuk mbeti as dhjak e as prift në kishën tonë, që njëherë e një kohë lulëzonte. Më kishin folur për këtë, dhe prej asaj çka më thanë, më rrodhën lotët. Për këtë shkova dhe i vizitova, dhe aty unë shpërtheva në vaj nga gjendja e mjeruar në të cilën i gjeta".

Në letrën e tetëmbëdhjetë, të botuar nga Lami, Teofilakti i përgjërohet birit të Sevastokratorit që, mbi të gjitha, ti vinte keq për krahinën e Ohrit. -"Një krahinë -thotë ai, mes tjerash -do të shuhet nga Bullgaria, nëse ju, zot dhe mbrojtës i lartë, nuk shtrini dorën për ti ardhur në ndihmë. Vendi është shkretuar, ullishtet janë dëmtuar. Të gjitha krahinat tona janë keq e mos më keq, dhe pa diskutim mund të thuhet se gjendja është në Pelagoni (qarku i Manastirit), ashtu siç është Mikoni (ishull i shkretë dhe pa ujë) dhe ishujt e tjerë të arkipelagut. Për rrjedhojë, -shton Teofilakti -të shpëtosh këtë krahinë nga një rrënim i plotë, do të thotë ti shërbesh po ashtu edhe të gjithë udhëtarëve, pasi nuk do gjenin as ushqimet e as gjërat tjera të nevojëshme". Në përgjithësi kalohet nga Ohri për të vajtur e ardhur nga Kostandinopoja në Durrës dhe në Adriatik. Diçka interesante!

Teofilakti këmbëngul personalisht, dhe dy përfaqësuesit e dërguar prej krahinës tek i biri i Sevastokratorit, duhej të ngulmonin, jo vetëm që të mos shtohej, por edhe më tepër të zvogëlohej numri i xhandarëve, të cilët shkatërronin vendin. Është e tepërt të shtohet se për xhandarët e Perandorisë së Poshtëme, nuk kishin vlerë as më vonë udhëzimet e perandorisë Otomane.

KAPITULLI 36

Taksat në kohën e Perandorisë së Poshtme, sipas Teofilaktit –Teofilakti i dëbuar nga Ohri

Midis letrave të Teofilaktit, të botuara nga Mursi, gjenden dy prej tyre, me numër 41 dhe 43, në lidhje me taksat dhe krisobulat e nxjerra prej perandorit në favor të kishave. Ato janë, si njëra dhe tjetra, shumë të gjata dhe i drejtohen: -e para Niqifor Brijenit, kunatit (duhet të jetë dhëndrrit, shën. i përkth.) të Aleks Komnenit, -dhe tjetra Adrianit, vëllait të po këtij perandori.

Për të njohur më mirë kuptimin e tyre duhet ti bëhet një shqyrtim i posaçëm gjendjes së taksave, por ne po mjaftohemi me nxjerrjen e pjesëve më të kuptueshme, si dhe ato që na shërbejnë si argument për të treguar se nën sundimin turk, cilatdo që të ishin të metat, kurrë popullsia dhe kleri nuk kanë qënë viktima të padrejtësive të këtilla, siç ishin nën sundimin grek.

Fillimisht, në letrën e dërguar Brijenit, Teofilakti na bën të ditur se, për të protestuar kundër agjentëve të Tisit, ai u lye me një helm nëpërke në oborrin e Bizantit, gjë që e zemëroi së tepërmi perandorin kundër tij dhe, sipas mendimit të Aleks Komnenit kjo e dëmtoi drejtpërdrejtë kishën e tij. -"Atëhere, -shton ai -cili është shkaku i gjithë këtyre të këqijave? Në këtë makutëri dhe zemërligësi të zakonëshme të tagrambledhësve, të cilët me anë shpifjesh të mahnitshme, të lloj lloj përrallash e dëshmish të rreme, më kanë bërë mua një përbindësh të tillë sa që Briari me 100 koka dhe Tifoni, zoti i së keqes, nuk janë asgjë në krahasim me Arkipeshkvin e Ohrit. Dhe cili është qëllimi i këtyre intrigave të ndyra? Të më mbyllin gojën që të mund të veprojnë sa më tepër pa u ndëshkuar, si dhe për ta patur sa më të lehtë për të gjitha llojet e abuzimeve. Sikur të paktën, -vazhdon arkipeshkvi -ata vetë të shfaqeshin ndonjë ditë të bukur, këta burra me të vërtetë të denjë për tu quajtur tartarë dhe që e kanë shpifjen si idhull! Por jo. Ata u fshehën dhe nxorrën përpara një ish-bujk të kishës, të quajtur Lazar, njeri me prejardhje të ulët, dhe që i përshtatet gjithçkaje që i kërkohet".

Duke i shkruar vëllait të Aleks Komnenit, Teofilakti thotë: -"Ju e njihni Lazarin, por askush në Kostandinopojë nuk e di të keqen që ka bërë në kurrizin tonë. Ju, po ashtu, nuk e dini se, duke mos patur me çfarë të blente rrobat, tagrambledhësit ia blenë shumë të bukura e shumë të çmuara, me qëllim që të bëjë përshtypje më shumë, dhe që të hahen më kollaj shpifjet e tij kur ta shohin të veshur më mirë. Tani së fundmi, ma ngjiti mua zjarrvënien e Ohrit. Akuza është aq më pak e besueshme, pasi në atë kohë unë nuk gjendesha në Ohër, dhe se, nga ana tjetër, të më atribuosh djegien e këtij qyteti, është njësoj si të vrasësh veten me duart e tua. Këto gjëra e shumë të tjera si këto, Lazari nuk i bën nga vetvehtja, por me nxitjen e plotë të shefit të tagrambledhësve, dhe të atij që i duket vetja si zotëria ynë (guvernatori) beson se mund t'i lejohet gjithçka që bën ndaj nesh...".

Por le të vijmë në përmbajtjen e letrës për Niqifor Brijenin. "I sigurt -thotë Teofilakti -se gënjeshtrat merreshin në Kostandinopojë si të vërteta, dhe se duke ardhur në anën tonë e vërteta pritej si shpifje, Lazari ia dorëzoi veten të gjitha instinkteve të liga të karakterit të tij. Dhe për çfarë të keqe, për çfarë zemërligësie, nuk është i zoti shpirti bullgar? Duke u dhënë i gjithi pas perversitetit të tij, Lazari u bashkua në fillim me Ohridasit për të na krijuar telashe, dhe, më pas, duke iu drejtuar fushave, ai ngriti kundër nesh të gjithë ata që i gjeti njerëz të molepsur, domethënë heretikët, shkelësit e kurorave, poligamët, dhe të gjithë klerin e pezulluar e të përjashtuar nga bashkësia. Në Kostandinopojë ai bëri që unë të humbas besimin e perandorit. Këtu ai arriti të më humbasë dashamirësinë e guvernatorit. Sipas tij, të gjitha malet ishin të mbushur veçse me kopetë e mia. Sipas kësaj, po të ishin pronat e mia aq të mëdha, unë do të isha i zhytur në pasuri. Unë do të bëja një jetë prej Satrapi, dhe luksi i pallatit tim do të eklipsonte lluksin e atij të Ekbatanit dhe të Susit".

Çfarë kërkon Teofilakti? Respektimin e privilegjeve që u janë akorduar kishtarëve dhe pronave të kishave, mbrojtja dhe kujdesi i të cilave i takonin atij. Ai do, gjithashtu, që të mos fyhet, nëse ai kërkon vetëm atë që i takon atij, dhe nëse flet si arkipeshkv dhe pastor, në përkrahje të të shtypurve. "Tashmë -vazhdon Teofilakti -çfarë bëjnë tagrambledhësit? Për të drejtën e bluarjes, ata nxjerrin nga kleri i kishave dy herë më shumë se nga civilët, dhe për të drejtën e kanalit ata nxjerrin shumë më tepër".

Arkipeshkvi flet, gjithashtu, për një farë pellgu ku peshku ishte i paktë."Tashmë, në trembëdhjetë peshq, taksa mbi ta ishte tetë, afërsisht dy të tretat. Për më tepër, në vende të tjera, taksa është një ovul për peshk, megjithëse një peshk shitet një ovul. Më në fund, unë njoh pesë njerëz -thotë Teofilakti -që tagrambledhësit i kanë detyruar me dhunë të paguajnë taksën, edhe pse ata nuk kishin asgjë mbi çfarë tu vihej taksa. Për sa u takon detyrimeve që duhet ti paguheshin kishës, tagrambledhësit i kundërviheshin mbledhjes së tyre, dhe kërcënonin këdo që i paguante, se përndryshe ata vetë do ti kërkonin pastaj më shumë se duhej. Mbi të gjitha, -i përgjigjen ata vërejtjeve që u bëhen atyre, -ne jemi të lirë të bëjmë atë që na duket më e mirë, të kërkojmë nga njëri më shumë se nga tjetri, me të drejtën e ndëshkimit. Me një fjalë, -thotë Teofilakti, duke i shkruar Brijenit, -urdhërat që ju kini dhënë në favorin tonë, ata as që i vënë në hesap".

Atë çka i shkruan Niqifor Brijenit, Teofilakti ia shkruan, në një formë tjetër, vëllait të perandorit, dhe shton: -"Tashmë, shefi i tagrambledhësve vendosi të dërgojë Lazarin në Kostandinopojë, të shoqëruar prej ndonjë prej familjarëve të tij. Ai i mëson ata se çfarë duhet të thonë, dhe se si duhet të shprehen. Parasgjithash, ata duhet tu mëshojnë dy gjërave që duhet të arrijnë: -një ndryshim në urdhëresat e perandorit kundrejt meje, si dhe shfuqizimin e urdhërave që ai ka dhënë në favor të kishave.

Kanë ndodhur gjëra të çuditshme në Ohër. Por ne nuk i njohim, as shkakun, e as hollësitë, pasi raportet ku ato janë shënuar nuk po arrijnë deri tek ne". Por, Teofilakti flet për to, në shumë letra të tij, sikur kjo të ishte një ngjarje personale. Duke i shkruar Nikola Kaliklit, kryemjekut të Aleks Komnenit, ai thotë: -"A dëshironi të dini diçka për Alkmeonin, të cilin furitë e ndjekin kudo që pas vdekjes së nënës së tij? Mos shkoni të kërkoni nëpër përralla. Mjafton të hidhni sytë mbi mua. Është mëse e vërtetë që më ndjek me tërbimin më të madh xhelati i qetësisë publike, gjakpirësi i vendit. Duke më dëbuar nga Ohri, mendova të vija më këmbë në Pelagoni (qytet tashmë i shkatërruar, njëzet minuta nga Manastiri), por ai ishte informuar për këtë, dhe iu kundërvu largimit tim".

Në një letër tjetër drejtuar Kartofilaksit, Teofilakti nis me këto fjalë: -"Fakti se në mes të dimrit, dhe nga rrugë shumë të gjata dhe shumë të mundimëshme, unë dërgoj vëllan tim në Kostandinopojë, vetë kjo tregon se ndodhemi në një gjendje të tmerrshme, dhe se ne kemi, o ati im i shenjtë dhe zoti ynë, një nevojë urgjente për lutjet tuaja. Qysh se banoj në çadrat e Kedarit, unë kam kaluar andralla mjaft të dhimbshme, dhe kam pësuar hidhërime të mëdha. Por pikëllimi që ndjej sot është po aq i madh sa ëndja për të cilën është i aftë një shpirt".

Tjetërkund, Teofilakti ankohet për gjendjen e rrugëve dhe për mungesën e urës pikërisht mbi Vardar. Edhe njëherë tjetër, theksojmë se nuk duam të mbrojmë administratën turke, por grekët a mund të jenë më të pranueshëm që e nxijnë aq shumë atë? Dhe ne pse të mos pyesim patriarkatin grek, me letrat e Teofilaktit në dorë, nëse ndonjë nëpunës turk është sjellë ndaj klerit grek kaq brutalisht sa nëpunësit bizantinë, dhe tekembramja, nëse favoritizmi ishte më i zakontë, më i shthurur, në oborrin e Perandorisë së Poshtëme, sesa në oborrin otoman.

[Zeus10]

[quote2="Piccaso"]E ka dikush dokumentin e Ana Komnines qe flet mbi shqiptaret si rebel dhe kryengrites kunder te atit te saje ?
Ne cfar do forme, nuk prish pune..[/quote2]

Gjithe libri gjendet ketu:
http://www.fordham.edu/halsall/basis/An ... iad00.html

Thuhet qe mbi kete liber Ἀλεξιάς, Άννης της Κομνηνής eshte vene dore, dhe nuk po gjej dot online nje kopje te tij ne greqisht.

[Picasso`]

[quote2="Piccaso"]E ka dikush dokumentin e Ana Komnines qe flet mbi shqiptaret si rebel dhe kryengrites kunder te atit te saje ?
Ne cfar do forme, nuk prish pune..[/quote2]

Gjithe libri gjendet ketu:
http://www.fordham.edu/halsall/basis/An ... iad00.html

Thuhet qe mbi kete liber Ἀλεξιάς, Άννης της Κομνηνής eshte vene dore, dhe nuk po gjej dot online nje kopje te tij ne greqisht.

Keto jane dy paragrafet ku shkruhet mbi shqiptaret...

Now Robert, as rumour insisted and many said, was a most exceptional leader, quick-witted, good-looking, courteous in conversation, ready too in repartee, loud-voiced, easily accessible, very tall in stature, his hair always close-cut, long bearded, always anxious to maintain the ancient customs of his race. He preserved his perfect comeliness of countenance and figure until the end, and of these he was very proud as his appearance was considered worthy of kingship, he showed respect to all his subordinates, more especially to those who were well-disposed towards him. On the other hand he was very thrifty and fond of money, very business-like and greedy of gain, and, in addition to all this, most ambitious; and since he was a slave to these desires, he has incurred the serious censure of mankind. Some people slander the Emperor and say he was faint-hearted and began the war with Robert too soon. For if, as they allege, he had not attacked Robert before the right time, he could have defeated him easily, as Robert was being worried on all sides by the so-called Albanians and by the natives of Dalmatia sent by Bodinus. These remarks came from the backbiters who stood out of shot and hurled envenomed darts from their lips against the fighters. For all acknowledge Robert's bravery, remarkable skill in warfare and steadfast spirit; and he was a man who could not be conquered easily but only with extreme difficulty, and after a defeat he seemed to rise again with renewed vigour.

And the Emperor rode along the windings of the surrounding mountains and the almost impassable tracks, and after two days and nights made his way out of them and reached Achrida. On this journey be crossed the river Charzanes and rested a little in the secluded valley called Babagora, and his spirit was not broken by his defeat nor by the other accidents of the battle nor would he give way to the pain of the wound in his forehead ; and though inwardly he was consumed with sorrow for those who had fallen in the battle, especially for the, heroes who had fought so bravely, yet, above all, his mind was wholly occupied with the thought of Dyrrachium. For he reflected with pain that this town was left without a governor, as Palaeologus had been unable to re-enter it after the battle was lost. So he secured the safety of the inhabitants as far as possible by entrusting the custody of the Acropolis to the chiefs of the Venetian colonists there, and the care of the rest of the city to Comiscortes of Albanian origin to whom he transmitted orders by letter.

Me intereson vall Ana Komnina i pershkruan luftrat e babait te saje Aleksej Komnin kunder normaneve, dhe se luftetaret te atit te saje kane qene vetem Romei dhe Sllav.

Pastaj edhe nje pyetje bash ketu do ta bej, me intereson per Geoge Maniacos, autori i Skenderbeut sllav na tregon se Manijaku i ka evidentuar si Albano-Shkot, pra nga Shkotlanda. Ne albanianhistory.net ne faqen kushtuar dokumenteve te Ataliotit, jane krejtesisht dokumentet nga Atalioti, ose vetem fragmente qe i kan pelqyer autorit ne kete rast Rober Elsie.

Ja per ata qe e njofin gjuhen "Maqedone":

Георги Манијак во (1043 година) ги наоѓа Албано-Шкоти, тврдел Иречек, под тоа име се запишани во грчките и латинските и словенските извори.