SKENDERBEU-ikona jone kombetare, qe ju mungon te tjereve.

[Patush]

Origjina e Skënderbeut, nga Kanina e Vlorës

Kali i tij ndoshta po!

ps: pse quhet Kanine dhe jo Qanine?

[Patush]

Ky dokument eshte botuar diku?
Ne forme origjinale ose i perkthyer ne gjuhen anglishte?

Kjo eshte botuar ne Revisten Milisao, qe zakonisht boton keto dokumente historike! Do kete qene ndonje fis i Kasterjotajve qe mund te kete vajtur ne ate pjese shume kohe perpara, kjo nuk eshte ndonje habi, por nuk ma merr mendja qe te jene Kasterjotajt nga Kanina e Vlores! Ky eshte mendimi im, sipas gjithe te dhenave qe kemi deri tani.

flamurin ne kaniniotet e ngritem , po vertetuam edhe skenderbeun nga kanina ateher do ja nderrojm emrin laberis e mallakastres ,do e pagezojm "Kanina" ...apo ka ndonje kundershtim mallakastrioti per kete ceshtje?

Rri ore per koke tende te them mo na fut ne sherr me geget ...ne na mjafton edhe ndonje i fisit te Skenderbeut te kete xbritur andej nga ne e kenaqemi me aq,he paç uraten se kush i degjon e merret pastaj me fiset malcore,na zbrine poshte e nuk kemi takat te haemi me ta

aulona thirri mendjes lol.ka te drejt mallakastrioti...mos na ngaterro me geget se do dalin patushi me kanunin e lek dukagjinit e do na shpalli hasmeri

FJ A L A E G O J Ë S

NYE I TETËDHETEGJASHTËT.

Fjala.

"Fiala mort sbân ". "Shtriga në giak nuk bien". "Goia s’qet kend në giak".

A po e shef se prej kujte ka dal liria e fjales qi ti sot e gzon?

[Mallakastrioti]

Nje poeme nga Gabriele Faerno per Heroin tone.

Gabriele Faerno (Gabriel Faërne), poète latin du XVIe siècle, né à Crémone, en Lombardie, vers 1510, mort en 1561.

(nga aq sa kuptova behet fjale kur Skenderbeu vdiq,u varros ne Lezhe dhe Turqit pushtuan tere Epirin apo Shqiperine,si dhe hapen varrin e Skenderbeut duke marre eshtrat e tij per Amulete apo Hajmali....)

[Arbëri]

Titulli: Skenderbeu [Scanderbeg]
Autori: Henry Wadsworth Longfellow (Fan Stylian Noli)
Viti botimit: 1916 (1863)
Lidhja këtu : http://www.scribd.com/doc/9771535/Skend ... Wadsworth-



Longfellow-Fan-Noli-1916-1863

Poema e Longfellow (profesor dhe poet amerikan) per Skenderbeun, e pershtatur ne shqip dhe botuar nga Noli. Viti 1863 i referohet botimit te poemes nga Longfellow. Ne hyrje te vellimit Noli shkruan: "Faik Be Konitzes, leronjesit te gjuhes aterore dhe kaloresit kombetare, si shenje nderimi, i dedikon kete vepre nje shok armesh."

[Arbëri]

800 Shqitparë në ndihmë Ferdinandit ,

[Zeus10]

Nga: Mirjan Ylli
Doktor i shkencave historike dhe pedagog i historise. Gjithashtu është autor i librit “Iliria dhe Epiri”.
Gazeta Milosao
--------------------------------------------------------------------------------
Botimin e librit “Skënderbeu” të studiesit zviceran Oliver Jens Shmit e mora vesh kur jetoja larg Shqipërisë. Në pamundësi për të lexuar vetë librin, u njoha paraprakisht me jehonën që ai krijoi në shtyp. Kritikat dhe akuzat e rënda që i bëheshin për tendenca antishqiptare mu dukën të tepruara. Oliver Jens Shmit është një historian i afirmuar në studimet mesjetare, autor i një libri shumë të mirë mbi Shqipërinë venedikase. Është një eveniment fatlum për ne që një studiues i tillë i talentuar ka interes të meret me Mesjetën shqiptare, e cila për mungesë kuadrosh dhe specialistësh të rinj rrezikon të lihet pas dore. Edhe sikur libri të mos ketë asnjë vlerë, të paktën ai shërbeu për të kanalizuar vëmendjen e shqiptarëve në një problem të mirëfilltë historik. Deri atëherë i gjithë debati historik në shtyp e më gjerë ishte përqendruar në çështjen se kur kishte ikur gjermani i fundit nga Shkodra, në datën 28 e 5 minuta apo në datën 29 pa 5 minuta. Dhe këtu ishin përfshirë edhe historianë të ashtuquajtur komunistë, të cilët duke shfrytëzuar dokumente gjermane mbronin datën 29, apo historianë të anatemuar si ballistë, që me dokumentet e Enver Hoxhës të mbushnin mendjen për datën 28.

Kritikat e para që lexova për librin “Skënderbeu” m’u dukën të paargumentuara dhe nga pozita nacionaliste. Për këtë arsye, simpatia ndaj autorit ishte një zgjedhje e detyruar. Kaq e fortë u bë kjo simpati sa filloi të më hyjë frika. Ndërsa rilindësit tanë, sa largoheshin nga Shqipëria zbulonin pasionet e tyre patriotike, me mua po ndodhte fenomeni i kundërt. E gjithë kjo frikë u zhduk si me magji kur kohët e fundit më ra në dorë libri. Ai ishte shkruar me një stil të pëlqyeshëm, i mbushur me fakte dhe intepretime të reja, por nuk mungonin as lajthitjet. Është e vërtetë se ato preknin probleme periferike të objektit të studimit, por për një shqiptar ato ishin edhe më pikantet. Në vrullin e leximit vendosa edhe unë të shkruaj disa rreshta. E përse jo? Kam punuar për gati 20 vjet si pedagog i historisë. Nga ana tjetër fusha e studimit tim kanë qenë ilirët. Me mesjetën nuk jam marë aspak dhe me Skënderbeun akoma më pak. Jam pra, krejtësisht brenda prototipit të “historianit injorant”, i cili është kaq popullor tek shqiptarët, madje edhe tek vetë Shmiti. Vendosa pra të shkruaj. Për më tepër debati i famshëm “28 e 5 apo 29 pa 5” kishte nisur përsëri të dominonte në faqet e shtypit dhe po më cingëriste nervat. Shpresoj se historianët kompetentë, të cilët janë shtuar pak si shumë këto kohët e fundit, do të ma falin ndonjë gabim të mundshëm. Në pamundësi për t’u marë me të gjithë problematikën e gjerë të librit (e cila përgjithësisht është trajtuar në mënyrë korekte) do të merem vetëm me disa nga çështjet më të diskutueshme.

I. Ivan apo Gjon Kastrioti?

Në libër babai i Skënderbeut quhet Ivan. Duke lexuar paraprakisht komentet mbi librin u habita me kritikët e tij. Sllavizimi i emrave ka qenë një fenomen i zakonshëm në familjet feudale shqiptare të kësaj periudhe, dhe familja e Skënderbeut nuk përbënte ndonjë përjashtim. Nëna e tij quhej Vojsava, vëllezërit Stanisha dhe Reposh, motra Mamica, etj. Kjo lidhet me përpjekjet për të ndjekur modën e kohës apo për të evokuar origjinën fisnike. Të mos harrojmë se perandoria e fundit që pati përfshirë territoret shqiptare ishte ajo serbe e Stefan Dushanit, dhe hija e saj vazhdonte të ishte fuqishme në Ballkan. Emri Ivan është varianti sllav i një emri mjaft të përhapur kristian, që e ka origjinën e tij te Gjon Pagëzori, një nga figurat më të rëndësishme të fesë së krishterë. Në gjuhë të tjera ai haset në trajta të ndryshme si për shembull Jovan, Johan, Joan, Xhovani, Jan, Xhon, Zhan, etj. Bashkëmoshatarët shqiptarë të profesor Shmitit mund të kujtojnë një teatër kukllash të periudhës së komunizmit ku Balozi i Zi, kundërshtari i Gjergj Elez Alisë, quhej Jan-Zhan-Xhon-Ivan.

Pasi lexova librin ky qëndrim neutral filloi të më zbehej. Emri Ivan aty përmendej në mënyrë acarauese, me shkak e pa shkak, duke konkuruar madje dhe emrin e vetë Skënderbeut. Për çudi emri i gjyshit të Skënderbeut, Pal, nuk përmendej pothuajse fare. Është traditë që emrat fetarë të shkruhen në variantin e gjuhës në të cilën shkruhen ose përkthehen. Këtë parim e zbaton pjesërisht edhe përkthyesi A. Klosi, i cili nuk nguron të shqipërojë emra papësh, shenjtorësh apo figurash historike. Ndërkaq, shkëlqen me mungesën e tij në këtë drejtim emri i të atit të Skënderbeut. Me sa duket kjo bëhet për t’i qëndruar sa më besnik autorit të librit. O. Shmit shkruan se në burimet dokumentare babai i Skënderbeut quhet Ivan dhe prandaj ky duhet të jetë emri i tij i vërtetë. Gjithë kuriozitet nisa të shfletoj faqet e librit për të parë këto burime. Gjeta vetëm dy.

Në njërin (kronika e Joan Muzakit) ai quhej Joan (f. 35). Në tjetrin (një dokument kadastral osman) përdorej trajta Jovan apo Yuvan (f 27). Atëherë ku është fshehur Ivani? A thua autori nuk ka dashur të na bezdisë me dokumente që ne nuk mund t’i kuptojmë. Kjo mund të jetë e vërtetë por leximi i librit të lë shkas për dyshime. Aty hasen shpesh sllavizime artificiale të emrave. Kështu për shembull, një tregtar nga Dubrovniku, i quajtur në dokument Paulo de Poza (f. 143, 317) pagëzohet nga Shmiti me mbiemrin tingëllues Puçiq, i cili do të entuziasmonte edhe admiruesit e këngës “Puçi puçi” të Çiljetës. Me sa më kujtohet ky mbiemër filloi të sllavizohej vetëm në fund të shekullit XIX, kur pjestarë të familjes Poza u përfshinë në lëvizjen e ashtuquajtur “Iliriane”, që synonte bashkimin e sllavëve të jugut në një shtet të vetëm. Por në shekullin XV nuk bëhej fjalë për puçi-puçi.

Kulmi preket me një fisnik në rrethinat e Shkodrës. Emri i tij Ulk konsiderohet si një emër tipik sllav dhe shpjegohet me emrin vuk (ujk). E habitshme! E pafalshme sidomos për një shqiptarofon (jo shqiptarofob). Kësaj i thonë të mos shohësh ujkun (ulkun) por të kërkosh gjurmët. Të identifikosh shkronjën U të dorëshkrimeve latine me V është një siguri e tepruar. Po atëherë ku fshihet ujku? Është e pamundur që një historian shumë serioz, që për më tepër vjen nga Zvicra neutrale, të ketë rënë me dashje në gabime të tilla. Ka shumë mundësi që origjina e tyre të kërkohet te botimet dokumentare që ai ka përdorur. Libri më i cituar, i cili haset në pjesën dërmuese të referencave, është një përmbledhje dokumentash mesjetare, e botuar në vitin 1942 në Beograd nga Akademia Serbe e Shkencave, me autor J. Radoniç. Titulli i librit është “Gjuragj Kastriot Skenderbeg dhe Shqipëria në shekullin XV”. Mjafton titulli për të krijuar një ide mbi saktësinë onomastike të autorit. Ndoshta ne shqiptarët duhet t’ia dimë për nder prof. Shmitit që edhe emri i Skënderbeut nuk është transformuar në Gjuro Ivanoviç! Por në fund të fundit, për mua nuk ka fare rëndësi se si quhej në dokumente Skënderbeu apo i ati i tij. Madje nuk ka shumë rëndësi nëse familja tyre ishte me origjinë serbe, bullgare, greke apo kineze. Në të gjitha burimet ata konsiderohen si zotër të Arbërisë, dhe përkatësia etnike e familjeve fisnike është gjithmonë e lidhur ngushtë me vendin që sundojnë.
Këtu problemi ndërlikohet. Në librin e Shmitit na paraqitet një tablo etnike e Arbërisë që të kujton botën biblike pas ndërtimit të kullës së Babelit. Aty banojnë serbë dhe bullgarë, grekë dhe turq, vllehë dhe italianë, madje edhe shqiptarë. Natyrisht, në atë kohë, si edhe sot, nuk mund të pretendojmë për territore të pastra etnikisht. Por më duket se Shmiti e ka tepruar pak si shumë zullumin. I vetmi argument që jepet në libër është përsëri i karakterit onomastik. Aty shkruhet: “... bartësit e emrave arbër, serbë etj., si rregull, ndonëse jo gjithmonë, ishin bartës të asaj gjuhe” (f. 32). Ky kriter nuk ka asnjë bazë shkencore. Dihet mirë se, duke filluar nga lashtësia, shqiptarët, dhe jo vetëm ata, përdornin në masë emra të huaj si emra vetjakë. Po të ishte i vërtetë ky argument, atëherë i bie që Shqipëria e cunguar e shekullit XX të ketë qenë e përbërë nga një shumicë turke apo arabe, një pjesë greke, dhe vetëm një minoritet të vogël katolik, me pak vullnet të mirë, mund ta quash shqiptar. Sipas kësaj llogjike z. Lubonja duhet të jetë sllav, z. Klosi gjerman, ndërsa prof. Shmiti që shmitizon Skënderbeun duhet të jetë shqiptar. Edhe emri im modest ngjason shumë me Miriam, që është emri origjinal në hebraisht i virgjëreshës Marie, nënës së zotit tonë Jezu Krisht. Por unë nuk jam as çifut, as femër dhe, falë zotit, as i virgjër.

Nga dokumentet e kohës dihet mirë - këtë fakt e përmend edhe Shmiti – se e gjithë prapatoka e bregdetit midis grykave të Kotorit dhe gjirit të Artës quhej Arbëri. A është e mundur që arbërit në Arbëri të ishin pakicë? Si ka mundësi që emri i një populli të vogël, që për më tepër akoma nuk ka nisur të shkruajë gjuhën e tij, të predominojë mbi emrat e popujve të tjerë, shumë më të mëdhenj dhe më të fuqishëm politikisht? Në librin “Skënderbeu” na jepet një shpjegim me të vërtetë shumë naiv. Shkruhet se, mjaftoi vendosja e një familjeje shqiptare pranë qytetit të Patrës për ta quajtur të gjithë zonën përreth Albani (f. 539). Atëherë përse këto dokumente janë treguar kaq dorështrënguar dhe nuk e kanë shtrirë Albaninë deri në Peloponez e më tej, ku dihet mirë se kanë banuar jo një por mijra familje shqiptare.
Si një mikrokozmos i tablos babilonase të Arbërisë paraqitet edhe krahina e Dibrës, prej nga e ka origjinën Skënderbeu. Ajo shtrihet thellë në brendësi të gadishullit. Për këtë arsye kufijtë e saj janë të paqartë dhe niveli i njohjes në burimet perëndimore është i paplotë. Kjo bën që edhe pikpamjet e ngritura mbi to të jenë të diskutueshme dhe hipotetike. Duke qenë se kjo zonë ka lidhje direkte me objektin e studimit të librit, argumentet e autorit qëndrojnë brenda kornizës së kritereve shkencore.

Burimi kryesor dokumentar që përdoret për të arsyetuar karakterin e përzierë etnik të krahinës së Dibrës vjen nga Marin Barleti, i cili shkruan: “Aty (në Dibër të epërme, O. S.) banojnë bullgarët ose tribalët, një popull i ashpër në luftra ...” Mbi bazën e këtij fragmenti, në librin e Shmitit supozohet se në Dibër kalonte kufiri që ndante etnikisht shqiptarët dhe bullgarët, të cilët ndonjëherë ngatërohen si pa të keq me serbët. Dibra ndahet në dy zona, Dibra e epërme, ku shumicën e përbëjnë sllavët, dhe Dibra e poshtme, ku shumicën e popullsisë e përbëjnë shqiptarët (f. 32-33). Kam përshtypjen se pasazhi i cituar më sipër nuk të jep shumë siguri në nxjerjen e këtij përfundimi. Aty vërtetë shkruhet se në Dibrën e sipërme banojnë tribalë apo bullgarë, por nuk thuhet se ata përbëjnë shumicën e popullsisë. Edhe sot nëqoftëse ndonjë gazetar do të shkruante se, “në qarkun e Dibrës banojnë gollobordas me origjinë bullgare” nuk nënkuptohet se shumica e dibranëve janë bullgarë. Ose anasjelltas, fakti se në Republikën e Maqedonisë banojnë shqiptarë nuk dotë thotë se ata përbëjnë shumicën e popullsisë. Nga ana tjetër ky konkluzion i Shmitit është në kontradiktë me të dhënat onomastike që vetë ai jep. Sipas regjistrave osmanë të taksave, në Dibrën e epërme mbizotërojnë trajtat emërore arbëre (f. 32). Më duket e pamundur që sllavët, qofshin këta serbë apo bullgarë, të përdornin emra shqiptarë. Të paktën, unë nuk di ndonjë rast. Përkundrazi, fenomeni i kundërt është krejt i zakonshëm. Serbët dhe bullgarët patën gjatë mesjetës kishat dhe perandoritë e tyre, të cilat përfshinë nën kontrollin e tyre edhe Arbërinë.
Në fund të kësaj çështjeje, edhe disa saktësime për format antikizuese të emrave. Provinca e Maqedonisë, që u krijua pas pushtimit romak, përfshiu për një periudhë edhe Ilirinë e jugut, duke filluar nga lumi Mat e deri në gjirin e Ambrakisë. Për këtë arsye, në veprat e humanistëve, shqiptarët njihen edhe me emrin maqedonas. Në kohën e sundimit të perandorit Dioklecian kemi ndryshime në konfigurimin e sistemit provincial romak. Në jug egzistonte provinca e Epirit të Vjetër (Epirus Vetus), me qendër Nikopolin, e cila shtrihej deri matanë gjirit të Artës. Në Shqipërinë qendrore u krijua provinca e Epirit të Ri (Epirus Nova), me qendër Durrësin. Ndërsa në veri kemi provincën e Prevalit me qendër Shkodrën, e cila në ndonjë rast quhet edhe Epirus Prevalis. Kufiri i saj shkonte deri në grykat Kotorit. Siç shihet, emri Epir, në tërësinë e tij, përfshinte pjesën më të madhe të Arbërisë. Për këtë arsye, te Marin Barleti, dhe jo vetëm te ai, konceptet arbër dhe epirotë shpesh janë të barazvleshme. Tribalët kanë qenë një popull apo fis i madh që banonin në jug të Danubit. Ata përmenden, së bashku me ilirët, që në veprën e Herodotit. Pas Aleksandrit të Madh, rëndësia e tyre fillon të zbehet, derisa zhduken fare nga skena e historisë, duke ua lënë vendin fiseve të tjera, si për shembull skordiskëve. Lidhja e tyre territoriale me bullgarët është e dyshimtë. Sa për ilirët, përhapja e emrit të tyre ka qenë shumë e ndryshueshme. Në momente të veçanta ai përfshiu gati gjithë Ballkanin, madje edhe ishullin e Kretës.


II. Motivi i kryengritjes së Skënderbeut

“Perla” më e çmuar e librit “Skënderbeu” është zbulimi i shkakut të vërtetë të prishjes së Skënderbeut me sulltanin. Madje, sipas autorit, interpretimi i këtij motivi e ka vonuar për gati një vit botimin e librit. Gjithshka e ka zanafillën te një dokument i zbuluar kohët e fundit në arkivat e Milanos. Është fjala për një letër që dy diplomatë milanezë i dërgojnë zotërisë së tyre Françesko Sforca. Në të, midis të tjerave shkruhet: “Ka ardhur këtu kalorësi ambasador i një zotërie të pabesë, të quajtur Xandrebech, për të cilin disa thonë se është zot i Greqisë e disa i Arbërisë... për shkak të urrejtjes personale që ai ka ndaj Turkut, meqenëse ky Turk ka bërë të vdesë babanë e këtij zotërie, dhe ky zotëri ka bërë të vdesë një vëlla të Turkut.”
Sigurisht, dokumenti është origjinal. Një faksimile e tij botohet në një nga faqet e librit. Por kjo nuk do të thotë se informacioni që kanë dy diplomatët milanezë është kryekëput i vërtetë. Tek ai vihet re një varg i konsiderueshëm pasaktësish:
Së pari, termi i pabesë , “infidele”, në dokumentet kristiane të kohës do të thotë mysliman. Pra, Skënderbeu konsiderohet si një sundimtar mysliman turk. Kjo kuptohet edhe nga një letër e dytë përgënjeshtruese që dy diplomatët dërgojnë pak kohë më vonë. Natyrisht, kjo nuk është e vërtetë. Në kohën kur dërgohet letra e parë, në 10 janar të vitit 1454, Skënderbeu ishte i krishterë, një nga heronjtë më të shquar në luftën kundër turqve.

Së dyti, në letër Skënderbeu konsiderohet si sundimtar i Greqisë. Edhe kjo është një tjetër pasaktësi. As në atë kohë, dhe kurrë ndonjëherë, Skënderbeu nuk ka sunduar në Greqi. Ai ka qenë sundimtar vetëm i një pjese të Arbërisë.

Së treti, në të gjitha burimet e kësaj periudhe, emërtimi Turku nuk është një emër i përgjithshëm apo një titull. Ai, thuajse gjithmonë, nënkupton sulltan Mehmetin II, pushtuesin e Kostandinopojës. Nuk ka mundësi që ky të ketë vrarë, apo të ketë bërë që të vdesë, babain e Skënderbeut. Në kohën kur vdiq Gjon Kastrioti, Mehmeti ka qenë rreth 4-5 vjeç. Është e vështirë të imagjinosh një bebe që nuk pranon të hajë ushqimin nëqoftëse nuk i vrasin dikë që ai nuk e di se përse e ka inat. Edhe nëqoftëse për një moment supozojmë se Turku në fjalë është babai i Mehmetit II, sulltan Murati, informacioni nuk përputhet me realitetin historik. Skënderbeu nuk ka patur mundësi të vrasë ndonjë nga vëllezërit e Muratit II. Për këtë ishte kujdesur vetë sulltani shumë kohë më parë, përpara se të hipte në fron.

Siç shihet, tre nga informacionet që hasen në letrën e diplomatëve milanezë janë të pasakta. Mbetet për t’u vërtetuar vetëm nëse Skënderbeu ka marë pjesë në vrasjen e vëllait të Mehmetit II, informacion i cili nuk gjen mbështetje në asnjë burim tjetër. Megjithatë, mbi bazën e kësaj të dhëne të dyshimtë, autori i librit “Skënderbeu” krijon një histori akoma më të dyshimtë, e cila për nga mungesa e llogjikës historike mund të konkuronte edhe mitin më fantazist. Nëqoftëse dokumenti burimor mund të vlerësohet me notën pesë, interpretimi i tij vështirë se mund ta kalojë klasën.
Ja se çfarë shkruan Shmiti: “Ivan (Gjon) Kastrioti, më 2 maj 1437, nuk pati vdekur nga një vdekje e natyrshme, por ishte vrarë me urdhër të Muratit II... Është e paqartë nëse Skënderbeu e mori vesh vrasjen aty për aty apo ndoshta më pas (f. 57-58).” Siç shihet, Turku Mehmeti II i dokumentit zëvendësohet si pa të keq nga babai i tij Murati II. Mund të themi me siguri se Skënderbeu e mori vesh menjëherë shkakun e vdekjes të të atit. Gjon Kastrioti vdiq në Petrelë, dhe në atë kohë Skënderbeu ishte subash i Krujës, vetëm pak kilometra larg.

Shmiti vazhdon: “Po të kemi parasysh se e drejta zakonore shqiptare gjëllonte që në mesjetë, ai (Skënderbeu) nuk kishte rrugë tjetër përveç se të ruante nderin e tij. I duhej të merte gjak tek ajo familje që kishte derdhur gjak: kjo ishte dera e Osmanëve.” Me sa shihet Skënderbeu na paska qenë një burrë zakoni, por me një interpretim krejt vetjak të Kanunit. Ai zgjedh të hakmeret duke i shërbyer me besnikëri sulltanit për gjashtë vjet.

Momenti i shumëpritur vjen në vitin 1443. Viktima e predestinuar është Alaedin Ali Çelebiu, djali i Muratit II dhe vëllai i Mehmetit II. Në këtë vit të dy personazhet ndodhen në dy skaje të kundërta të Perandorisë Osmane; Skënderbeu është në Nikopojë, ndërsa Alaedin Ali Çelebiu është në Karamani të Anadollit. Por koncepti distancë mund të neglizhohet po aq lehtë sa edhe koncepti kohë. Shmiti e detyron Skënderbeun të bëjë edhe një devijim tjetër nga Kanuni. Për të vrarë Alaedinin ai gjen një kamikaze. E ky nuk është një njeri dosido, por njeri nga obortarët më të lartë të sulltanit, Kara Hidr Pashai. Është pak e vështirë të supozosh që një pasha i tillë të sakrifikojë veten për të marë hakun e babait të një beu të panjohur, që jetonte diku larg në Europë. Për të zgjidhur këtë kontradiktë, komplotit të drejtuar nga Skënderbeu i duhen gjetur bashkëpunëtorë të tjerë. Ata janë pjestarët më të afërt të familjes së Sulltanit.

Aleatja e parë është Mara Brankoviç, gruaja e Muratit II dhe pjestare e familjes mbretërore serbe. Motivet e bashkëpunimit të saj sajohen me tepër lehtësi. Nëna e Skënderbeut, e cila në një dokument quhet Vojsava Tribalda, e ndryshon “pasaportën” nga bullgare në serbe dhe pagëzohet me emrin Vojsava Brankoviç. Në këtë mënyrë Skënderbeu na del farefis me Marën, gruan e sulltanit. “Kushërinë, moj kushërinë, as ma vret pak Alaedinë.” Nëqoftëse në Shqipërinë kanunore do të ishte marrë vesh se Skënderbeu e kishte marë hakun e të atit me ndihmën e një gruaje, me atë do të kishin qeshur edhe pulat.

Aleati i dytë është djali tjetër i sulltanit, Mehmeti, më vonë i kurorëzuar si Mehmeti II. Tashmë në moshën 12 vjeçare, “fëmija i tmerrshëm” shndërrohet nga një viktimë e mundshme e gjakmarjes në një bashkëpunëtor të Skëndebeut. Në këtë rast, krahët e fantazisë e kanë çuar autorin e librit aq lart, sa ai ka harruar edhe vendin prej nga është nisur. Po të krahasojmë interpretimin e Shmitit me dokumentin burimor të dy diplomatëve milanezë, do të shohim se kemi kaluar në kufijtë e absurdit. Na del se Skënderbeu dhe Mehmeti II e urrenin njeri-tjetrin sepse kishin qenë bashkëpunëtorë në një vrasje, nga e cila të dy kishin nxjerrë përfitime. I pari kishte marrë hakun e të atit, ndërsa i dyti kishte hequr qafe një konkurent për fronin osman. Po përse dreqin e urrenin kaq shumë njeri-tjetrin? Ata duhej të ishin miq. Këtë lëmsh nuk e zgjidhin dot as psikoanalistët.

Nuk ka diskutim se Mara Brankoviç dhe Mehmeti II mund të kishin shumë motive për të nxitur vrasjen e princit trashëgimtar. Por nuk kuptohet se ç’nevojë kishin ata për mbështetjen apo inkurajimin e Skënderbeut. Për më tepër, pas vrasjes të dy ata vazhdojnë të jetojnë të qetë në oborrin e sulltanit, e para si grua dhe ambasadore e Muratit II, dhe i dyti si trashëgimtar dhe madje si bashkësundimtar i tij. Kam përshtpjen se motivet e kthimit të Skënderbeut në Shqipëri nuk është nevoja t’i kërkojmë në analiza romaneske. Të paktën, njeri prej tyre duket qartë në ngjarjet historike të kohës. Pas disfatës së trupave osmane në betejën kundër Huniadit, në vitin 1443, Skënderbeu pati përshtypjen - e cila më vonë rezultoi e gabuar - se Perandoria Osmane po shpërbëhej. Për këtë arsye, ai zgjodhi të braktisë karierën e pasigurt në ushtrinë osmane, në këmbim të postit të përhershëm të një princi të krishterë.

Atëherë si shpjegohet dokumenti i gjetur në arkivat e Milanos? Përvoja 20-vjeçare në fushën e studimeve antike më ka mësuar të mos neglizhoj asnjë dokument, sado i pasaktë që të duket ai në vështrim të parë. Problemi i vetëm është interpretimi i tij. Pa dashur t’u hyj në hise historianëve të mesjetës, do të desha të bëj një përpjekje për ta interpretuar këtë dokument. Siç shkruajnë vetë diplomatët milanezë, letra nuk është bazuar në informata direkte por në thashethemet e dëgjuara në Romë. Aty përmenden frazat “disa thonë“, apo “të tjerë thonë“. Kjo tregon se letra është një transkriptim krejt i lirë i këtyre thashethemeve. Diplomatët kanë dëgjuar se një farë Xandrebech (duhet të jetë një shkurtim i emrit Aleksanderbek) ka qenë komandant në ushtrinë osmane, dhe mendojnë se ai vazhdon të jetë i tillë. Ata kanë dëgjuar se ai konsiderohet edhe si sundimtar i Epirit, dhe njohuritë e tyre të cekëta mbi gjeografinë antike e shndërojnë atë në sundimtar të Greqisë.

Po me historinë e vrasjeve familjare dhe armiqësinë personale midis Skënderbeut dhe Mehmetit II, si qëndron puna? Me sa duket duhet të jenë ngatëruar emrat e personazheve. Ka qënë Skënderbeu ai që “bëri të vdesë“, (fece morire), babain e Mehmetit, Muratin II. Kjo lidhet me faktin historik se Murati II vdiq menjëherë pas një ekspedite të dështuar për pushtimin e Krujës dhe Shqipërisë. Prej kësaj lindi legjenda se ai vdiq nga marazi meqenëse u mund nga Skënderbeu. Një legjendë e tillë, e cila u bë shumë shpejt popullore jo vetëm te shqiptarët, gjen pasqyrim edhe në dokumentet e tjera të kohës. Nga ana tjetër është krejtësisht e mundur që Mehmeti II të ketë patur dorë në vrasjen e ndonjërit prej vëllezërve të Skënderbeut. Në këtë rast nuk do të doja të shtyhesha më thellë për të gjetur emrin e tij.

III. Disa objeksione.

Duke e mbyllur, edhe disa objeksione të shkurtra personale mbi fraza ose interpretime të hasura në librin “Skënderbeu”:

- Nuk është e saktë të shkruhet se Epiri ishte “atdheu i Aleksandrit të Madh” (f. 11). Atdheu i tij ishte Maqedonia. Nëna e tij, Olimpia, ishte epirote, ndërsa gjyshja, Euridike, me shumë gjasa ishte ilire. Skënderbeun nuk e ndajnë nga Aleksandri 14 shekuj por 18 shekuj.

- Nuk është e vërtetë se përkrenarja e Skënderbeut “është një kopje e përpiktë e kurorës mbretërore të Maqedonisë së lashtë“ (f. 15). Në antikitet nuk kemi ndonjë dëshmi, qoftë edhe të një varianti të ngjashëm. Është e saktë se emri i qendrës së lashtë maqedonase Aigai lidhet me fjalën greke “dhi”. Po kështu ka studiues që emrin e qytetit, Edesa, e shpjegojnë me shqipen “e dhisë“. Nuk ka diskutim se miti i Aleksandrit ishte shumë i fuqishëm në Shqipërinë mesjetare. Mjafton të kujtojmë se qyteti i Shkodrës kishte pretendimin (sigurisht të gabuar) se ishte një themelim i Aleksandrit të Madh.

- Thuhet se Skënderbeu ishte “i vetmi fisnik i konvertuar ballkanas që braktisi turqit dhe u rikthye në origjinë” (f. 354). Ndryshimet e kampit politik dhe të fesë në këtë kohë nuk ishin një fenomen i izoluar. Edhe në rrethin e ngushtë të Skënderbeut mund të gjejmë shembuj të tillë, si për shembull , Hamzai, Moisiu apo Vrana Konti.

- Në libër shkruhet se “Kastrioti nuk jepte e as funksione, ai nuk krijoi struktura administrative” (f. 129). Ndërkaq, pak më poshtë (f. 131) citohet Marin Barleti se “Skënderbeu e kishte emëruar Vrana Kontin si Dukë të Matit”. Ky është një rast tipik ku interpretimi bie në kundërshtim me dokumentin, dhe për fat të keq jo i vetmi.

- Sipas Shmitit, zotërimet e Skënderbeut ishin të kufizuara në zonat e thella malore. Pjesa e ulët dhe kodrinore, gjatë verës pushtoheshin vazhdimisht nga turqit. Nga ana tjetër, dokumentet e paraqitura në libër tregojnë qartë se zëri kryesor në eksportet e Skënderbeut ishin drithrat e bukës (f. 155-158). Nuk sqarohet se ku mbillej ky drithë, i cili jo vetëm mjaftonte për të ushqyer ushtarët dhe popullsinë malësore, por edhe i tepronte me shumicë për ta eksportuar.

- Ndonëse nuk bëj pjesë në adhuruesit e flaktë të historiografisë shqiptare, pjesë e të cilës fatkeqësisht jam edhe vetë, më duket i egzagjeruar trajtimi që i bëhet asaj në libër. Së bashku me Enver Hoxhën, aty futen në një thes edhe historianët “social-komunistë“ Fan Noli e Aleks Buda dhe pasardhësit e tyre. Shpëtojnë vetëm Kasem Biçoku dhe Dritan Egro, të cilët për rastësi kanë patur fatin ta shoqërojnë Shmitin në udhëtimet e tij në Shqipëri. Ashtu siç nuk jam dakord që për shkak të disa njollave në kollaren e Shmitit ta fusim edhe atë vetë në lavatriçe, ashtu edhe nuk mund ta pranoj që të hidhet poshtë gjithshka që është shkruajtur për Skënderbeun nga shqiptarët. Asnjë studiues, qoftë ai edhe më i miri, nuk mund të pretendojë se ka thënë të vërtetën absolute. Përdorimi i shpeshtë i frazave “me siguri”, “pa diskutim” për hipoteza dhe përfundime të debatueshme, rrezikon që të kalohet nga shmitizimi në mitizim. Elementi thelbësor i një miti është pikërisht mospranimi i kundërshtimeve apo i debatit. Një historian duhet të jetë paksa më modest për veprën e tij. Kështu, ndoshta në të ardhmen, mosha e tij e re mund ta lejojë që të ketë mirësinë për të rivlerësuar ndonjë difekt apo ndonjë vërejtje që ai e sheh të arsyeshme.

[Mallakastrioti]

Gjarperi-Simbol qe bashkon Aleksandrin e Madh dhe Skenderbeun.

Pjese e shkeputur nga libri:
"Operae horarum subcisivarum, sive meditationes historicae ..."
Di Philipp Camerarius

Pjese ku paraqet Aleksandrin e Madh si djalin e Zeus dhe Olimbine si gjarper




Po ne te njejten faqe vazhdon per heroin tone(ndoshta nje perkthim me korrekt do ishte mire,po une bej aq sa kam mundesi ne latinisht,

[Mallakastrioti]

Marre nga libri:

"Historia de'principi di Este"-1572
-Giovan Battista Pigna
(Giovan Battista Pigna (Ferrara, 1530 circa – 1575) è stato un umanista e letterato italiano, la cui fama si deve soprattutto all'attività di commento dell'Orlando furioso di Ludovico Ariosto.=Giovan Battista Pigna (Ferrara, lindur rreth vitit 1530 – dhe vdekur rreth vitit 1575) ka qene nje humanist dhe letrar italian,fama e tij ka qene mbi te gjitha per aktivitetin e komentimit te "Orlando furioso" i Ludovico Ariosto)





Perkthim:

"...Vdekja e Skenderbeut ishte shkaterrimi i Shqiperise...
Kur vdiq ky Kapiten me te vertet i madh,duket qe u verifikuan fjalet e Leke Dukagjin Shqiptarit:qe ne shpalljen e kesaj vdekje duke shqyer mjekrren dhe floket,tha qe atehere se do ishin hapur mbrojtjet e Epirit dhe te Maqedonise,shkaterruar muret e qyteteve,do kishin vdekur(futur nen dhe) forcat e popujve,do u neneshtroheshin Qendres se kesaj Perandorie dhe do zhdukej c'do shprese...."

[Mallakastrioti]

Nga libri:


"Dell'historie Venetiane‎ "- 1671
Pietro Giustiniani





Perkthim:

"Aleksandri perseri Princ ne Shqiperi,i quajtur Skenderbe,beri ne te njejten kohe,teper projekte kunder Turqve,dhe me nje grup prej pak burrash,por trima,theu shpesh squadra te medha Turqish,dhe gjerat qe ai beri ne lufte,jane pershkruar nga shume..."

[Mallakastrioti]

...diçka tjeter interesante,emri i Tiranes ndeshet edhe ne kohen e Skenderbeut:

Nga libri:
"Le historie vinitiane"-1554
Marcus Antonius Sabellicus
Marcus Antonius Coccius Sabellicus (1436–1506) was a scholar and historian from Venice who authored a history of the world in 1504 entitled Enneades sive Rhapsodia historiarum. He was a pupil of Pomponius Laetus, was professor of eloquence at Udine and Venice. In 1487 he was appointed as a curator of the Biblioteca Marciana.




Perkthim:
"...Turku kishte zene vend(ngritur kampin ushtarak) me teper se kater milje larg nga Kruja ne fushen e cila nga banoret quhet Tirana..."

[Arbëri]

Gjergj Kastrioti “Skenderbeg” by Joseph J. DioGuardi
Gjergj Kastrioti “Skenderbeg” by Joseph J. DioGuardi
Gjergj Kastrioti “Skenderbeg, Matchable to the Greatest of the Great”
–Edmund Spenser (Elizabethan poet)

From 1443, when he returned in triumph to the White Castle in Kruja to his deathbed at Lezha in 1468, Skenderbeg left an unforgettable legacy of great heroism in the defense of freedom. Gjergj Kastrioti lived and died for what he firmly believed were the sacred values of faith, virtue, honor, freedom, courage, and love of country. These universal values are clearly displayed in his correspondence and speeches, along with his deep philosophy of life and his incredible deeds. Who was Gjergj Kastrioti? Why is he an important historical figure? What can Albanians today learn from his life and deeds? Why is he not better known around the world?



Kastrioti was the son of an Albanian prince, Gjon Kastrioti, who ruled the Albanian lands in the Balkan Peninsula at the end of the 14th century and the beginning of the fifteenth century. Gjon had kept the invading Ottoman Turks at bay for more than twenty years when he was forced into a deceptive peace treaty in 1422 with Sultan Murad II to secure the rear of the Turkish army in Southeast Europe and spare the lives of his people from the wrath of the Ottoman Empire. To guarantee the arrangement, the Sultan took Gjon’s youngest son, Gjergj, hostage to Adrianople, the European capital of the Ottoman Empire. Here, Gjergj was sent to the Ottoman military academy where he excelled in all ways and adopted the Moslem alias “Iskender Bey,” or Lord Alexander after Alexander the Great. Skenderbeg’s excellent academic and military record caught the eye of the Sultan, who gave him the rank of general even before reaching twenty years of age. Skenderbeg’s military successes against the enemies of the Ottoman Empire became legendary, as were the decorations and gifts bestowed on him after each incredible triumph.



An important turning point in Skenderbeg’s life came when, in 1443, he received the sad news from Kruja of his father’s death. Gjon had defied and frustrated the Ottomans for more than fifty years and the Sultan grew suspicious of Skenderbeg’s potential to take his father’s place in trying to perpetuate a free Albania even after Greece, Bulgaria, Romania, and Serbia had been conquered. Skenderbeg sensed the danger to him and to his father’s people and decided to seize the moment in November 1443, when he was sent on a military excursion to defeat the Hungarians led by another great freedom fighter (and thorn in the side of the Sultan), Janos Hunyadi. Rather than do the Sultan’s dirty work at Nish (in Serbia today), he fooled his fellow Ottoman commanders and fled the battlefield to Kruja with three hundred of his loyal Albanian horsemen. Two weeks after triumphantly entering Albania at Dibra, he stormed the White Castle at Kruja on November 28, 1443 and deposed the Ottoman governor there. The next twenty-five years would see some of the greatest military feats against the ever powerful and growing Ottoman Empire. It was only after Skenderbeg’s death in 1468 that the Ottomans were able to get a foothold in Albania. Without their great leader, the struggle against the Ottomans faltered, leading to a complete occupation of Albanian lands in 1488. This lasted 425 years until Ismail Qemali raised Skenderbeg’s double-headed eagle banner at Vlora on November 28, 1912.



It is one thing for Albanians today to praise and honor Gjergj Kastrioti. But let’s now take some time to hear about this saintly knight, his incredible military genius, and our Albanian national hero from those who knew him well. Having now read a great deal about Skenderbeg, it became evident that a Roman Catholic priest from Shkodra, Marin Barletius, wrote the most comprehensive and vivid account of Skenderbeg’s life and deeds. His twelve-volume work included Kastrioti’s letters, speeches, and his philosophy of life, religion, and nation. Since Barletius was a contemporary of Skenderbeg, he had access to firsthand information from the battlefields, the archives in Rome, and many other personal firsthand accounts from witnesses of Kastrioti’s phenomenal accomplishments, character, and charisma. The scholarly work of Barletius, originally written in Latin, was translated widely, including French and English, which allowed many to know about the legendary feats of Skenderbeg.



The nineteenth-century American poet Henry Wadsworth Longfellow had been mesmerized reading about the incredible life and deeds of Gjergj Kastrioti. His epic poem “Scanderbeg” gave a vivid account of Kastrioti triumphant in Kruja on November 28, 1443:

…Anon from the castle walls

The crescent banner falls,

And the crowd beholds instead,

Like a portent in the sky,

Iskander’s banner fly,

The Black Eagle with double head.

And shouts ascend on high …”Long live Scanderbeg.



Skenderbeg’s genius has been likened by many military experts to Alexander the Great. Major General James Wolfe, commander of the English army at the siege of Quebec, Canada, wrote to Lord Sydney that “Scanderbeg exceeds all the officers, ancient and modern, in the conduct of a defensive army. I met him in Turkish history but nowhere else.”



Historian Edmond Gibbon in his Decline and Fall of the Roman Empire said: “In the list of heroes, John Hunyadi and Scanderbeg are commonly associated and entitled to our notice since their occupation of arms delayed the ruin of the Greek (Byzantine) Empire…. The Albanian prince may justly be praised as a firm and able champion of his national independence. The enthusiasm of chivalry and religion has ranked him with the names of Alexander the Great and Pyrrhus….”



Even the Elizabethan poet Edmund Spenser held that Scanderbeg was “matchable to the greatest of the great” in his preface to an English translation of Barletius, which concluded by saying:



To one whom later age has brought to light,

Matchable to the greatest of the great:

Great both in name and great in power and might,

And meriting a mere triumphant feat.

The scourge of Turks, and plague of infidels,

Thy acts, O’ Scanderbeg, this volume tells.



Finally, among the many, many accounts of one Albanian hero, we turn to the notable nineteenth-century English literary figure Lord Byron who fell in love with everything he saw in Albania. Like Kastrioti, Byron had a deep love of freedom and national independence. In his poem “Child Harold’s Pilgrimage,” he wrote:

Land of Albania, where Islander rose,

Theme of the young, and beacon of the wise,

And he, his namesake, whose oft-baffled foes

Shrunk from his deeds of chivalrous emprize.

Land of Albania, let me bend my eyes

On thee, though rugged nurse of savage men!

Where is the foe that ever saw their back?….



In short, Gjergj Kastrioti was an exceptional military genius, a man of great faith and courage, a philosopher and one who cherished personal freedom and national independence. He was the subject of many books, poems, and even an opera by Vivaldi! His imposing figure, sword in hand, atop his majestic stallion, graces the capitals of Italy, Austria, and Hungary today. And, on the 600th anniversary of his birth, a Congressional Resolution introduced in the U.S. House of Representatives, the most democratic forum in the world, recounts his many deeds and his importance as an historic figure not just for Albanians and the Balkans, but Western Europe, which he saved from Ottoman domination.



What Albanians can learn today from Skenderbeg’s life and deeds is limitless. As a man of great faith, he placed himself at God’s mercy on many occasions where he was facing overwhelming odds. On one such occasion, after defeating the Hungarian army at Varna in 1445, Sultan Murad sent a threatening letter to Skenderbeg, who now stood between the Ottoman Empire and a Europe in disarray. True to his nature as a great leader and man of God with a steadfast vision of freedom for his people and all of Europe, he boldly responded to the Sultan:



Cease your angry threats and tell us not of the Hungarian (mis)fortune. Every man has his own resolution…and so will we with patience endure such fortune as it shall please God to appoint us. Meanwhile, for direction of our affairs, we will not request counsel of our enemies, nor peace from you, but victory by the help of God!



Albanian leaders today, especially in Kosova seeking complete independence from Serbia, would do well to emulate the resolute way in which Skenderbeg pursued his vision of freedom for his people. He made no room for compromise with his enemies and showed fierce determination to prevail even in the face of such a formidable adversary as the Ottoman Empire. He did this relying not only on his skill as a great national leader and military tactician, but on his belief in God’s providence as well. We can all learn from Skenderbeg’s great example in pursuing the Albanian national cause today. Skenderbeg again showed his great faith in God and deep loyalty to friends after his great friend and patron Alphonse, King of Naples and Sicily, died in 1460. Italy was plunged into bloodshed and rebellion, and Ferdinand I, Alphonse’s son and successor, came under attack from the French once again. Feeling a deep moral obligation to repay his steadfast friends and allies on the other side of the Adriatic, Skenderbeg himself led an elite cavalry of two thousand men there in the summer of 1461 and soon turned the tide against the French and their Italian collaborators in the bloody battle of Apulia. In reading the accounts of Skenderbeg’s exhortation to his soldiers before the battle of Apulia, one is reminded of George Washington exhorting his troops at Valley Forge:



This now is our case, my good soldiers…. We are now across the sea far from

our own homes and from our own country…. We are amongst strangers,

altogether without hope of ever returning again to our own (home)…if we do not

win a notable victory over our enemies. But have courage, my men:

Let us consider that this is God’s will…that we should maintain…the seat of the Church.

And never doubt that He will send us even from heaven an easy and speedy

victory…and then shall we return to our own country victors, joyous and triumphant.



One might ask, after hearing of the greatness of Skenderbeg, why he is not as well known today as before. I believe that the history of Gjergj Kastrioti is inextricably tied to that of the Albanian people. The Albanian nation was submerged under the Ottoman Empire for 425 years. When it emerged in 1912, it was unfairly divided so that only half of the seven million Albanians who live in the Balkans today live in the State of Albania, with the other half living on her borders in five other jurisdictions. The State of Yugoslavia was created after World War I on the backs of the Albanian people and on their land. Then Communism again submerged the Albanian people—this time throwing them into a political and economic “black hole,” stretching from Belgrade to Tirana, for almost fifty years after World War II. It is a wonder that the Albanian people kept their language, their history, and their hope alive throughout the last six hundred years of occupation and resistance. It is a wonder that, amid all the national stress and personal sacrifice, that Gjergj Kastrioti has not been forgotten altogether.



But he has not been forgotten, and it is a tribute to this greatness and to the besa* of the Albanian people that, against all odds, Albanians are standing free today, in Albania and Kosova, and that the sons and daughters of Skenderbeg continue to adore him as their national hero and liberator, and are building even more memorials to his past and present glory and significance—even, with a U.S. Congressional Resolution (H.Res. 522), in the capital of the only superpower in the world today, Washington, DC.

Author’s Postscript



The battle of Apulia in the southern part of the Italian Peninsula, near Naples, is of special significance to me and my family. In 1461, after Skenderbeg and his elite cavalry helped save the Kingdom of Naples from French domination, the future security of the Kingdom was assured when Gjergj Kastrioti decided to leave two thousand horsemen there, while he returned to Albania to continue to defend the Albanian people from Ottoman Turkish domination. As an inducement for Skenderbeg to agree to what must have been a difficult decision for him, the King of Naples awarded the Albanian soldiers an area about forty miles east of Naples, including a high mountaintop village called Greci. Greci had been formed by Greek farmers and merchants in 535 AD and had since declined after most Greeks abandoned the area that they had controlled in the first millennium. Albanians changed the name of the village to “Katundi,” which is the name used today by the Albanian residents, even though the Italians still call it Greci. My father, Joseph, Sr. immigrated to America from Katundi in 1929 at the age of fifteen. His family is descended from one of Skenderbeg’s two thousand soldiers, and this is a great reminder that the seeds of Skenderbeg are still spreading across the oceans of the world today. * Besa is derived from the ancient moral code of the Albanian people.

[Arbëri]

Scanderbeg: or, love and liberty: A tragedy By Thomas Whincop ,viti 1747






Më shumë , këtu: http://books.google.com/books?id=OscGAA ... q=&f=false

[Mallakastrioti]

Krali i Serbise Đurađ Branković qe minoi dhe sabotoi aleancen midis Skenderbeut dhe Hungarezeve, a po me sakt me mbretin e Hungarise dhe Polonise Ladislao III, ne betejen e Varnes( 10 nentor 1444, prane Varna (Bullgari)



"Annali Musulmani, Volume 11..."
Giovanni Battista Rampoldi (1761-1836.)

"Mentre gli stati europei della monarchia ottomana erano in preda a reiterate aggressioni, l'Epiro risorgeva a nuova vita; quella regione cominciò a rivedere coltivate le sue valli da tanto tempo deserte, poiché la sicurezza e la pace . da più lustri sbandite, aveva costretti gli abitatori a scegliersi non i luoghi atti all'agricoltura ma bensì i siti inaccessibili, ove un erto sentiero conduceva con tortuosi giri alla vetta di qualche scoscesa rupe. La guerra ardeva però a lei dintorno; né mai Giorgio Kastriot ebbe un giorno di riposo: ei dovette continuamente lottai» contro la potenza ottoma-na. Fra i tanti motivi che perder fecero la battaglia di Vania, dagli storici occidentali non si tace quello della forzata cooperazione del despota di Servia Bulkowitz a favore di Mourad, il quale impedì che Kastriot si unisse agli Ungheresi co' suoi valenti Epirotti. Fermo il kral nella pace giurata sino dalla primavera, permise che gli Ottomani occupassero i più angusti passi che dividono l'Albania dalla Rascia. Eskanderbek non potè nel rimanente dell'anno che battersi disperatamente da posto in posto senza conseguirne il divisato intento ; egli ebbe però il mezzo di raccogliere varii dispersi drappelli d'Ungheresi, che fece poi passare a Ragusi, e di là nella loro patria. Se Kastriot non potè in verun modo unirsi all'esercito di Ladislao, anche i Turchi trovarono ovunque una resistenza tale da non poter innoltrarsi in Albania."


"... MIDIS MOTIVEVE TE SHUMTA QE BENE TE HUMBISTE BETEJA E VARNES,NGA HISTORIANET PERENDIMOR NUK FLITET TJETER PERVEC BASHKPUNIMIT TE NGUSHTE TE DESPOTIT TE SERBISE BRANKOVIC NE FAVOR TE MURATIT,I CILI NDALOI QE KASTRIOTI TI BASHKOHEJ HUNGAREZEVE ME EPIROTET E TIJ TRIMA.I VENDOSUR KRALI PER PAQEN E PERBETUAR(ME TURQIT) DERI NE PRANVERE,LEJOI QE OSMANET TE PUSHTONIN NGUSHTICAT DHE RRUGEKALIMET QE NDAJNE SHQIPERINE ME KOSOVEN...."

[Mallakastrioti]

Leterkembimi midis Skenderbeut dhe Princit Antonio (Tarantinit)...








"Dell'historia della città, e regno di Napoli"‎ -
Giovanni Antonio Summonte - 1675

[Arbëri]

Krali i Serbise Đurađ Branković qe minoi dhe sabotoi aleancen midis Skenderbeut dhe Hungarezeve, a po me sakt me mbretin e Hungarise dhe Polonise Ladislao III, ne betejen e Varnes( 10 nentor 1444, prane Varna (Bullgari)



"Annali Musulmani, Volume 11..."
Giovanni Battista Rampoldi (1761-1836.)

"Mentre gli stati europei della monarchia ottomana erano in preda a reiterate aggressioni, l'Epiro risorgeva a nuova vita; quella regione cominciò a rivedere coltivate le sue valli da tanto tempo deserte, poiché la sicurezza e la pace . da più lustri sbandite, aveva costretti gli abitatori a scegliersi non i luoghi atti all'agricoltura ma bensì i siti inaccessibili, ove un erto sentiero conduceva con tortuosi giri alla vetta di qualche scoscesa rupe. La guerra ardeva però a lei dintorno; né mai Giorgio Kastriot ebbe un giorno di riposo: ei dovette continuamente lottai» contro la potenza ottoma-na. Fra i tanti motivi che perder fecero la battaglia di Vania, dagli storici occidentali non si tace quello della forzata cooperazione del despota di Servia Bulkowitz a favore di Mourad, il quale impedì che Kastriot si unisse agli Ungheresi co' suoi valenti Epirotti. Fermo il kral nella pace giurata sino dalla primavera, permise che gli Ottomani occupassero i più angusti passi che dividono l'Albania dalla Rascia. Eskanderbek non potè nel rimanente dell'anno che battersi disperatamente da posto in posto senza conseguirne il divisato intento ; egli ebbe però il mezzo di raccogliere varii dispersi drappelli d'Ungheresi, che fece poi passare a Ragusi, e di là nella loro patria. Se Kastriot non potè in verun modo unirsi all'esercito di Ladislao, anche i Turchi trovarono ovunque una resistenza tale da non poter innoltrarsi in Albania."


"... MIDIS MOTIVEVE TE SHUMTA QE BENE TE HUMBISTE BETEJA E VARNES,NGA HISTORIANET PERENDIMOR NUK FLITET TJETER PERVEC BASHKPUNIMIT TE NGUSHTE TE DESPOTIT TE SERBISE BRANKOVIC NE FAVOR TE MURATIT,I CILI NDALOI QE KASTRIOTI TI BASHKOHEJ HUNGAREZEVE ME EPIROTET E TIJ TRIMA.I VENDOSUR KRALI PER PAQEN E PERBETUAR(ME TURQIT) DERI NE PRANVERE,LEJOI QE OSMANET TE PUSHTONIN NGUSHTICAT DHE RRUGEKALIMET QE NDAJNE SHQIPERINE ME KOSOVEN...."

Këta(ky) edhe ishin familjarishtë të përzier me Turqit (për ate edhe janë të zinjë )

Marin Barleti ,
Although it is commonly believed that Skanderbeg took part in the Second Battle of Kosovo in 1448, where the Christian armies of Poland and Hungary were leading the battle against the Turks, he did never arrive because the Albanian troops en route to reinforce John Hunyadi, were intercepted and denied passage by the forces of Dan II of Wallachia and Brankovic of Serbia, where the latter had married his daughter to the Turkish Sultan Murad II that was at the time fighting against the Christian coalition