Etimologjia e fjales.

[elikranon]

S`kam shume njohuri ne kete fushe, por ca gjera jane shume te trasha per te mos i pare.
Llogari kam pershtypjen se vjen nga fjala greke "llogos" - fjale.

[Zeus10]

S`kam shume njohuri ne kete fushe, por ca gjera jane shume te trasha per te mos i pare.
Llogari kam pershtypjen se vjen nga fjala greke "llogos" - fjale.

Mesa duket ti nuk e ndjek diskutimin, lexo:
Post Number:#314

[elikranon]

Zeus
e ndoqa qe me pare rrjedhen e diskutimit, por mberritja tek folja "le" mu duk ekzagjerim.

[Arban Blandi]

Pa dashur të hyjmë kurrëfare në polemike me zotërinë me pseudonim Elikranon, saktësojmë se keni marrë te vetmin shtjellimin tonë që nuk ishte etimologjik por prekte thjesht fjalëformimin e gr. λογαριάζω ku ndër tjëra merrte pjesë fjala llogari, e cila në këtë kontekst as që na interesonte se ishte huazim apo vinte nga aramaikishtja apo nga sanskritishja apo nga gr.vj. λέξη: word for work λέξη πρός λέξη § learn new words μαθαίνω νέες λέξεις # "λέξη", "κουβέντα", "λόγος": he didn't say a word about it δεν είπε λέξη/κουβέντα περί αυτού # είδηση, μήνυμα: send word στέλνω μήνυμα # εντολή, διαταγή, "λόγος": his word is law οι λόγοι του είναι νόμος # (ενάρθρως:) φήμη, σπερμολογία: the word is that he resigned φημολογείται ότι παραιτήθηκε # (ενάρθρως με κεφ.) ο Λόγος του Θεού: preach the word κηρύσσω το Λόγο του Θεού # (πληθ.) λόγια (σε αντιδιαστολή με έργα): you must show your support with deeds, not words πρέπει να δείξεις τη συμπαράστασή σου με πράξεις και όχι με λόγια # ΦΡ. word blindness παθολ. δυσλεξία § word book 1. γλωσσάριο > 2. μουσ. λιμπρέτο § word of honour λόγος τιμής § word processor (για Η/Υ:) επεξεργαστής κειμένου § as good as one's word συνεπής (στα υπεσχημένα) § bandy words ιδ. λογοφέρνω, λογομαχώ § barbed words ιδ. τσουχτερές κουβέντες, μπηχτές § battle of words φραστικοί διαξιφισμοί § big words μεγάλα λόγια § break one's word αθετώ το λόγο μου § brunch word σύνθετη λέξη § by word of mouth προφορικώς, δια ζώσης § code word κωδική λέξη, σύνθημα § come to (angry) words διαπληκτίζομαι, λογοφέρνω § compound word σύνθετη λέξη § dirty word βρομόλογο § domesticated word "πολιτογραφημένη" ξένη λέξη § drop a word in sb.'s ear λέω μια κουβέντα στ' αφτί κάποιου § dying / expiring words επιθανάτιες ρήσεις, τελευταία λόγια § eat one's words ιδ. υποχρεώνομαι να ανακαλέσω § empty words κενές λέξεις § exchange words λογομαχώ, λογοφέρνω § famous last words πασίγνωστες επιθανάτιες ρήσεις § fateful word μοιραία λέξη § few words to the wise suffice! (ελεύθερη απόδοση:) 1. ο νοών νοήτω! > 2. των φρονίμων ολίγα! § final word τελευταία λέξη § fourletter word ιδ. αισχρολογία, αισχρή λέξη § from the word go ιδ. από την πρώτη στιγμή § get a word in edgewise ιδ. προλαβαίνω να πω μια λεξούλα ενδιαμέσως § hard words σκληρά λόγια, βαριές κουβέντες § have a word with.. λέω δυο κουβέντες με.. § have words with.. λογοφέρνω με.. § in a few words με δυο λέξεις, εν ολίγοις § in a/one word με μια λέξη § in other words με άλλα λόγια § in so many words 1. μ' αυτά περίπου τα λόγια > 2. περιφραστικά, απ' έξω - απ' έξω § keep one's word τηρώ το λόγο μου § last word η τελευταία λέξη (της μόδας κτλ.) § leave word at.. αφήνω ειδοποίηση σε.. § man of few words λιγόλογος, λακωνικός § man of his word άνθρωπος που τηρεί το λόγο του § may I have a word with you? μπορούμε να μιλήσουμε ιδιαιτέρως; § my word! άλλο και τούτο! έλα Θεέ μου! § no words can describe it πρόκειται για κάτι απερίγραπτο § play on words παίζω με τις λέξεις § put in a good word for.. λέω μια καλή κουβέντα για.. § put words into sb.'s mouth βάζω λόγια στο στόμα κάποιου, υπολαμβάνω κάποιον § receive word that.. πληροφορούμαι/μαθαίνω ότι.. § say a few words λέω δυο λόγια, εκφωνώ λογύδριο § suit the action of the word το λέω και το κάνω § take somebody at his word βασίζομαι στο λόγο κάποιου § without another word χωρίς άλλη λέξη § words cut more than swords! (όπλον τοι) λόγος ανδρί τομώτερόν εστι σιδήρου!,( η γλώσσα κόκαλα δεν έχει και κόκαλα τσακίζει!) § words fail me! δεν βρίσκω λόγια! μένω άναυδος ή αποσβολωμένος! § words of modern coinage ιδ. νεολογισμοί § nonce word άπαξ λεγόμενον ,(λέξη αποκλειστικής χρήσης ή έννοιας) § word frequency (στη γλωσσολογία:) λεξιλογική συχνότητα § word group (στη γλωσσολογία:) φράση § word order (στη γλωσσολογία:) συνταγματική τάξη § word sign (στη γλωσσολογία:) λογόγραμμα apo greqishtja e re λόγος [ο - εξ αυτής το αγγλικό πρόθεμα logo - οι καταλήξεις - logue και - logy και οι λέξεις logarithm - logarithmic - logia - logion - logogram - logography - logogriph] έκφραση προφορική # ομιλία # λόγος # διήγηση # συνομιλία # διάλογος # φιλοσοφικός έλεγχος # συζήτηση # διευκρίνηση # διαταγή # παραγγελία # απόφθεγμα # χρησμός # παροιμία # σημασία # περιγραφή # φήμη # διάδοση # έπαινος # τιμή # δόξα # καλό όνομα # κλέος # κενός λόγος # πρόφαση # παραμύθι etj.etj..

Pra, edhe aty ku vetëm për gramatikë flitej, ju shihni gjëra të trasha jashtë kontekstit, madje etimologji (zakonisht unë e vë në titull kur flitet për etimologji), duke paragjykuar, sa me la gojën, si me thënë se nënkuptohet që ne nuk jemi të ndërgjegjëshëm për huazimet greke në shqipen moderne apo për fjalët greke, latine, sanskrite, etj. që marrim në shtjellimet e naltpërmendura.

...e ndoqa qe me pare rrjedhen e diskutimit, por mberritja tek folja "le" mu duk ekzagjerim.

Sa për gr. λογος, λέγειν nëse e argumentonë bindshëm prejardhjen e kësaj je i mirëpritur. Nëse nuk e argumentonë dot, siç nuk e kanë argumentuar deri më sot gjithë lëshkot me radhë, atëherë morali i studiuesit dhe morali njerëzor këshillojnë me e ripa skajimin të cilit i janë përmbajtur me fanatizëm. Nësë asgjë, pa dashaligësi, je i padeshëruar.

[Arban Blandi]

Etimologji: gr. πάθος, παθαίνω

Greqishtja παθαίνω "pësoj" zgjedhohet në aoristin (e shkuara) grek thuajse njëlloj si shqipja kam në të kryerën e thjeshtë. Ju kujtojmë se shqipja kam në të kryerën e thjeshtë ka edhe atë kuptim që ka greqishtja παθαίνω.



Këto është mirë t’i mësojnë para shqiptarëve vetë llakaxhinjtë, ata që bëjnë llaka – llaka në parlament, në shtetin shqiptar, në zonat minoritare si dhe të gjithë ata që për pesë asprat e Janullatosit janë gati të shesin gjithçka. Le ta shesin vetveten sepse na lehtësojnë edhe ne, por, njolla e turpshme nuk do t’u shqitet dot nga trupi. Ajo është një njollë e historisë, që përlyen më shumë se këta derdimenë llakaxhinj vetë Nazistët e Evropës dhe të gjithë diktatorët, që deri më sot kanë qeverisur dhe vazhdojnë të qeverisin vendin tonë e që fshehin të vërtetën e historisë.

Nga shqipet e pata, e pate, e pati, e patëm, e patët, e patën --- greqishtet παθαίνω dhe πάθος. Gr. παθαίνω = shqipet pason (pasoj, pasojë), pëson (pësoj, pësim).[/color]

[Zeus10]

Cdo folje greke, ka rrenjen dhe prapashtesat e shqipes gjate zgjedhimit. I vetmi ndryshim(apo ngjashmeri) eshte nyja e para foljes, qe eshte po ashtu nga shqipja: une kam~ une e kam

[Arban Blandi]

Etimological Scribbles

Sipas francezit Bailly pseudo – greqishtja e vjetër ἐκπομπή don të thotë hem ekskursion, hem incursion brigandësh. E çuditshme sesi inkursioni të mund të shprehë në një gjuhë ekskursionin, dhe ekskursioni të shprehë inkursionin. Shumë veta mrekullohen vetëm kur përmendet mbiemri "i vjetër", apo fjalë si "mister", "enigmë". U dridhet mishtë nga etja për zbulime dhe rendin pas idiotësirave (pa reflektuar asnjëherë me kokën e tyre) njëlloj si ç’kanë bërë e vazhdojnë të turren verbërisht pas tyre miliona njerëz të tjerë edhe sot e kësaj dite.

• gr. χυλός [qhilos] = shqipen qull "pelte"
• φατος te πρόσφατος = shqipen fatos.

• Etim. Koncepti dorë dhe drejtoj. Në shqip dorë dhe drejtoj qëndrojnë si greqishtet χέρι (qeri) dorë dhe χειρίζομαι drejtoj. Fjalë të prejardhura si një përrua në greqisht nga χέρι: διαχειρίζομαι, διαχείριση, διαχειριστής, διαχειρίστρια, χειρίζομαι etj.

• Etim. Shqipja kridhem. Kur Odisesë i mbytet anija, Lefkothea i jep Odisesë një cohë, që në greqisht i thonë κρήδεμνον [kridhemnon], që evropianët e lexojnë kredemnon, me të cilën ai mbështillet duke shpëtuar e dalë në breg.

• δίνω [dhino] - jap (shih pjesoren dhënë) έδωσα [edhosa] = e dhashë Pjesorja e shqipes në këtë rast është e njëjtë etimologjikisht me infinitivin e greqishtes.

• Etimologji: gr. δανείζω, δανείζομαι, λείπω Greqishtja δανείζω [dhanizo] don të thotë “jap hua” dhe rrjedh etimologjikisht nga: δανείζω < δανε + - prap. inf. - ίζω ku δαν, δανε “dhanë” është e v. I. n. sh. e të kryerës së thjeshtë të shqipes jap dhe paskajorja e gegnishtes me dhanë. Nga δανείζω kanë rrjedhur greqishtet e tjera δανείζομαι [dhanizome] “huazoj”, δάνειο [dhanio] “hua, borxh, kredi”, δανειολήπτης [dhanioliptis] huamarrës, që lyp hua”, δανειολήπτρια [dhanoliptria] “marrje huaje”, δανεισμός [dhanizmos] huazim, marrje borxh”, δανειστής [dhanistis] “huadhënës”.

• Greqishtja –λήπ- [lip] te δανειολήπτης = shqipen lyp, dhe λήπτης [liptis] = shqipen lypës. Po të pyesësh etimologët, greqishtja λήπτρια “lypje” rrjedh nga λήπτης “lypës”, dhe λήπτης rrjedh nga greqishtja λείπω “mungoj, ndodhem gjetiu”. Kuptohet, kur je duke lypur, gjetiu ndodhesh dhe jo në shtëpinë tënde. Por, greqishtja λείπω - shqipja “lyp”.

• gr. απομόνωση “izolim” -- gr. νησί , νήσος “ishull”. Greqishtja νησί , νήσος - njëshi, që është një numër tek dhe si i tillë ka shërbyer në greqisht për të dhënë idenë e izolimit, e që këtej të ishullit.

• Etim. Shqipja erdha (vij), gr. ήρθα / ‘irtha Etim.

[Trojan]

Etimological Scribbles

• Etimologji: gr. νιώθω, ένιωθα
Në greqisht perceptoj, kuptoj i thonë νιώθω [njotho], që në të pakryerën shkruhet ένιωθα dhe shqiptohet enjotha. Etimologjikisht, ένιωθα [enjotha] < (atë) e njoh tha (e kam njohur).

Besoj se kjo mund te lidhet me Fjalen shqipe NDI(ndjej) ose ne dialekt NI ...

pra ένιωθα = e niva

Gjithsesi nga ngjashmerite e Greqishtes se lashte me Shqipen , ne nuk mund te pretendojme qe gjuha greke i ka huazuar nga gjuha jone , per vete faktin
qe te dy gjuhet jane dege te nje gjuhe me te lashte sic mund te ishte Pellasgishtja...

[Mallakastrioti]

Shkeputur nga libri "Albanesische Studien" i Georg von Hahn.


Meqenese sportin kuq e zi e paska nisur edhe nje si Von Hahn, qe te dine ata qe ndoshta nuk e kane hasur ndonjehere neper libra historianesh dhe fillollogesh ballkanik:

Johann Georg von Hahn (11 July 1811 in Frankfurt am Main – 23 September 1869 in Jena) was an Austrian diplomat, philologist and specialist in Albanian history, language and culture.

In 1847, Hahn was named Austrian consul in Ioannina. He was transferred to Syros in 1851, and from 1869 was the consul-general in Athens. He is considered the founder of Albanian studies. He assembled and published source materials on Albanian language and culture, learned the Albanian language and demonstrated its membership in the Indo-European family of language.

-------

[Orakulli]

Llogari kam pershtypjen se vjen nga fjala greke "llogos" - fjale.

e ndoqa qe me pare rrjedhen e diskutimit, por mberritja tek folja "le" mu duk ekzagjerim.

Vertet ne na duhet cik kritike, por duhet dhe mbeshtetje llogjike, sepse mund te behemi si ata qe i shpjegojne fjalet tona vetem prej greqishtes ose latinishtes se shkruajtur dhe te vjeter, dhe jo prej vete fjaleve tona te tjera qe jane lidhur llogjikisht me te.
Te mendosh vetem ne nje rruge, qe na e kane dhene te gatshme te tjeret si te vertete,eshte menyrra me e mire per te qene i ngecur nje shteg malor,dhe te qendrosh i ulur ne nje vend pa levizur tere jeten tende.
Ka te beje koncepti "fjale" me konceptin 'llogari"?
Eshte menyra me e mire per tu bere nje Idiot librash(E kuptoni per cfare lloj librash e kam fjalen).Eshte njesoj si te lidhesh Barack Hussein Obamen me Elefantet qe jane ne zhdukje e siper ne Afrike.
Une e di qe ne shqipen e vjeter "log" ishte nje vend kur mblidhen burrat te dikutojne.Natyrisht aty behet "fjale',por une mendoj se me i rendesishe dhe paresor eshte koncepti "mblidhemi bashke ne nje vend te caktuar".
Disa njohje na i ka dhene te gatshme te tjeret.Te ishte nje ligj,si ai i Njutonit per shembull, do te isha dakord, edhe pse e di shume mire qe ajo qe per ne tani eshte nje njohje shume e lehte, per vete Njutonin ka qene nje proces shume i veshtire te kuptuari.Qe molla binte nga pema e saj,isht thjesht e njohur mire prej miliona njerez dhe qindra breza, ishte nje fakt i thjeshte per ne, por asnjeri prej tyre nuk kishte kuptuar arsyen e renies. Ishte Njutoni qe kuptoi nje dicka shume te njohur nga te gjithe. Kur Mollet,dardhat,pjeshket e pjekura binin nga pema e tyre, per nje autor "grek" ishte shume e lehte per ta ditur,njohur dhe shkruajtur,por shume e veshtire per te shpjeguar psene. Kur ne fillojme te kuptojme "persene", atehere ne fillojme te ndertojme.Te njejten gje mund te themi per ate qe kuptoi Anshtajni, me ndryshimin e vogel qe ai kuptoi cfare nuk kuptoi Njutoni ne ate njohje.Dikush tjeter do te vije dhe do te kuptoi cfare nuk kuptoi Anshtajni ne ate njohje.

Gabimi qendron qe ne duke i marre disa gjera thjesht te gatshme, nuk arrijme te kapim rrugen qe ka cuar deri ne ate ardhje.
Duke harruar,mos kuptuar, rrugen e ardhjes ne kemi nje paqartesi në rrugen drejt te ardhmes
Ne e njohim" logo"-n shume mire, por cfare qendron e fshehur ne te,ne fatkeqesisht nuk e kuptojme.
Fjalet qendrojne te palevizura perpara nesh dhe thone te njeten gje gjate gjithe kohes.Ato kurre nuk thone daten e lindjes dhe arsyen e lindjes,ashtu si nje zemer qe leviz qe nga momenti i krijimit te embrionit, por qe ne nuk e dime thjesht se cila force e ve ate ne levizje.Ne njohim qe ajo leviz, por nuk kuptojne perse ajo leviz.
Disa nuk duan te kuptojne persene e levizjes se zemres, edhe pse ditja e saj do te ndryshonte shume gjera qe ka lidhje te drejperdrejte me ekzistencen tone.
Mosdashja e disave nuk do te thote qe e panjohura nuk perben nje problem per ne.
Mosdeshira me kuptue eshte vetem nje zgjedhje e tyre dhe aspak nje zgjidhje e problemit.

[Arban Blandi]

Etimologji – greqishtja μπουκώνω

Bukës në greqisht i thonë ψωμί, por kur greku ha me uri apo buka e zë në fyt, ai thotë:

μπουκώνω / bu’kono / ha i uritur; bukosem
μπουκιά / bu’kja / kafshatë e madhe
μπουκίτσα / bu’kica / kafshatë e vogël

[Arban Blandi]

Etimologji: gr. αμελγειν, shq. klumësht, ger. milch dhe serb. mleko

Te http://www.etymonline.com/index.php?term=milk mësojmë se
Milk - O.E. meoluc (W.Saxon), milc (Anglian), both related
to melcan "to milk." The noun is from P.Gmc. *meluk- (cf. O.N. mjolk,
Du. melk, Ger. Milch, Goth. miluks); the verb is from P.Gmc. *melkanan
(cf. O.N. mjolka, Du., Ger. melken); both from PIE base *melg-
"wiping, stroking," in ref. to the hand motion in milking an animal (cf.
Gk. amelgein, L. mulgere, O.C.S. mlesti, Lith. melzu "to milk," O.Ir. melg
"milk," Skt. marjati "wipes off"). O.C.S. noun meleko (Rus. moloko, Czech
mleko) is considered to be adopted from Germanic. Milk and honey is
from the O.T. phrase describing the richness of the Promised Land.

hol. melk = ger. milch = angl. milk = slovakisht mlieko = çek. mléko
sued. mjólk = dani. mælk

Cila është rradha e krijimit të këtyre fjalëve?
Cila është rrënja e tyre?

[Zeus10]

Ne shprehjen i αμελ duhet gjurmuar dhe fjala tjeter ""greke" μελί, qe vete shqipja e shpreh si mjalti~ i amëlti.

[Arban Blandi]

Etimological Scribbles..

ang. I am – shq. Jam
ang. you - shq. ju
ang. ‘open (the) door’ – geg. ‘hope derën’
ang. wine, it. vino - geg. venë
ang. cheese - shq. gjizë
ang. put – shq. fut
ang. light - shq. lehtë
ang. cow – shq. kau
ang. now – arv. nani
ang. see - shq. shoh
ang. know - shq. njoh
ang. 'let it' - shq. 'le të'
ang. go, gone – shq. shko, shko-n

lat. piscis - shq. peshku
lat. ursus - shq. ariu
lat. canis - shq. qeni
lat. gallusi - shq. gjeli
lat. corvus - shq. korbi
lat. lumen - shq. lumi
lat. lacus - shq. liqeni
lat. aurum - shq. ari
lat. leo, leonis - shq. luani
lat. nox, noctis - shq. nata
lat. castellum - shq. kështjelle
lat. it. cantare - shq. kendoj
lat. beautus - shq. i,e bekuar
lat. bestiae - shq. bishë
lat. civitas - shq. qytet
lat. dies, it. dì - shq. dita
lat. digitus - shq. gishti
lat. facies, it. faccia - shq. faqe
lat. feminae - geg. femën
lat. genus - shq. gjinia (kupt. familja)
lat. luas, laudis - shq. lavdim
lat. mater, matris - shq. moter (zhv.kupt.)
lat. mens, mentis - shq. mendje
lat. mensis, is - shq. muaji
lat. mors, mortis - shq. mort
lat. nonus - shq. i nenti
lat. parentes, parentum - shq. prinder
lat. placere, placeo, placui, placitum - shq. pëlqej
lat. postea - shq. pastaj
lat. potestas, -atis - shq. pushtet
lat. saepe - shq. shpesh
lat. socius - shq. shok
lat. sperare, spero, speravi, speratum - shq. shpresoj
lat. spiritus, us - shq. shpirti
lat. summa, ae - shq. shuma
lat. talis, e - shq.i tille
lat. turpis, e - shq. turpi
lat. victoria, ae - shq. fitore
lat. voluntas,tis - shq. vullnet
lat. peccatus - shq. mekat
lat. merito - shq. merita
lat. fatalis - shq.fat (zhv.kupt.)
lat. adoriri - shq. adhuroj
lat. nepos - shq. nip
lat. laudare - shq. lavdoj
lat. damnosus - geg. i,e damshme
it. sera 'mbremje' - shq. serë, shih 'u errë' (zhv.kupt.)

[Arban Blandi]

Etimologji – shembuj zhvendosjeje kuptimi

I.
It. vita ‘jetë’ – shq. vit
shq. jetë – gr. έτος ‘vit’

II.
gr. γιαγιά 'gjyshe' - rus. дядя 'xhaxha'


----
Zhvendosje kuptimi njihet dhe me termat zhvendosje semantike, ndryshim semantik, apo progresion semantik. Wikipedia, semantic change.