Fjala "zi"?

[Val9]

Se pari ju pershendes per kete forum te pasur per historin tone, te cilin e percjeli qe nje kohe.

Isha duke menduar per fjalen "zi" (si ngjyr, si ngjyr kurr te terrohet jashte).

Me ra ndermend se a mund te kete lidhje kjo fjal me astronomin? Spjegimi im eshte keshtu:

- ZI > ZIHET > ZINET dielli nga toka?

A mund te kete lidhje kjo fjal me shkenc, me astronomi?

Qka mendoni? Vetem nje spekulim nga un...

[Zeus10]

Fjala zi, nuk eshte shume e thjeshte per te gjurmuar prejardhjen, megjithate, une mendoj se eshte folja zë, ne kuptimin e zënë, e mbuluar, ajo qe ka dhene emrin zi(zezë).
Akoma sot ne Jug perdoret:

vjen pak si e zënë

per te treguar qe eshte e erret. Megjithate, kjo eshte nje hamendje sepse jo cdo fjale "buron", ajo mund te jete dhe krijim i mirefillte sipas nje kodi te caktuar.

[Mallakastrioti]

Ndoshta kemi te bejme me Zotin e luftes, pra erresiren? ERRE-si, ku kjo e fundit ka ngelur nga forma e lashte?

* Ἄρευς (Aeolic)

Etymology

Uncertain. Traditionally connected with ἀρή (arē, “bane, ruin”), but modern research considers this unlikely.

---

si dhe:

epithet of Zeus, "avenger"

[tomaras]

Se pari ju pershendes per kete forum te pasur per historin tone, te cilin e percjeli qe nje kohe.

Isha duke menduar per fjalen "zi" (si ngjyr, si ngjyr kurr te terrohet jashte).

Me ra ndermend se a mund te kete lidhje kjo fjal me astronomin? Spjegimi im eshte keshtu:

- ZI > ZIHET > ZINET dielli nga toka?

A mund te kete lidhje kjo fjal me shkenc, me astronomi?

Qka mendoni? Vetem nje spekulim nga un...

Mendoj se para se ta lidhim këtë fjalë me astronominë, apo me zënien e Diellit, do të duhej ta lidhnim me zënien e syve, nga duart fjala vjen, prandaj Zeusi ka shumë të drejtë kur fjalën "zi" e lidhë me fjalën "zënë". Këtë e vërteton edhe trajta tjetër kuptimore e kësaj fjale nxij-nxihet që poashtu lidhet me formën tjetër të fjalës "zë-zënë" me fjalën "nxë-nxënë".

[Val9]

Faleminderit per pergjigjet tuaja.

Kam edhe nje pytje per nje fjale tjeter (nuk dua te hapi nje teme kastile per te).

Me intereson diqka me shume per parashtesen "ri" e cila gjithashtu eshte ne gjuhen angleze "re".

Fjala "rinovim" -> ri + nov + im

Pjesa "nov" rrjedh nga sllavishtja? Apo si eshte puna tek fjala "rinovim".

[Zeus10]

Faleminderit per pergjigjet tuaja.

Kam edhe nje pytje per nje fjale tjeter (nuk dua te hapi nje teme kastile per te).

Me intereson diqka me shume per parashtesen "ri" e cila gjithashtu eshte ne gjuhen angleze "re".

Fjala "rinovim" -> ri + nov + im

Pjesa "nov" rrjedh nga sllavishtja? Apo si eshte puna tek fjala "rinovim".

Jo nuk rrjedh nga sllavishtja, por nga gjuhet latine

novus, nova -um, novior -or -us, novissimus -a -um

gjithashtu nuovo ne italisht dmth e re
Vete fjala do te thote rinuovo, qe ne fkat eshte nje mbivendoje e dyfishte i kuptimit i/e ri.

[faon perrovarri]

Kam bindjen se fjala i ''ZI'' nuk vjen prej fjales ''ZENE'' ''ze'' , perkundrazi ''ze'' vjen prej 'zi'.
Pse e them kete?
Fjala 'zi' eshte nje kodifikim i cili permban ne vetvete dy elemente perceptuse, objekti dhe ngjyra e cila e ben ate te dallushem , riciklimi i te cilave ne nivele te ndryshme te kodifikimit eshte shume i lehte ne krahasim me fjalen 'ZE' abstraksionimi i te ciles ashte shume elementesh.
Nga ana tjeter une mohoj ne menyre kategorike qe gjeneza e fjales 'ZE' ka te beje me astronomine ,per arsye sepse fjala ''zi'' mendoj se shtrihet ne periudhen kohore pas ''zjarrit''.
Prej fjales ''ZI'' rrjedhin ze,zani ,zeri,zoi, zoo, zej,me ze,rosh,ruzh,roze,ziej,vrazo,zemata,rezua,vdes,semure ,veze,mban ZI ,zodano etj etj.
Ajo qe duhet te theksoj se eshte gabim te mundohemi te gjejme origjinen e nje fjale vetem duke kerkuar ne nje gjuhe.

[Orakulli]

Po, ajo vjen prej nocionit te lidhur me zjarrin, por jo ne menyre te drejperdrejte. Sic e dime, gjuha Shqipe ka njesine "hi" si percaktuese per mbetjen qe ngelet pas djegjes se drurit. Pra lidhet me materialin qe perdorej per te ndezur dhe mbajtur te ndezur nje zjarr: drurin, kur ai shendrohej ne nji mase te imet dhe te zeze. Shikohet afersia e madhe ndermjet "hi" dhe 'zi', ku ndoshta njihere e nji kohe ka qene vetem njera prej tyre, e cila percaktonte njikohesisht edhe ngjyren e zeze si edhe "hi"-ne. Gjate zhvillimit gjuhesor lindi nevoja e ndarjes dhe e vecofikimit, njesoj sic lind edhe sot per njesite e koncepteve te reja qe ndertojme, edhe natyrisht sic do te lindi nevoja ne te cdo te ardhme pjesore ne rritjen e gjuhes gjate pasqyrimit te zhvillimit tone gjithmone ne nji zgjerim te paskaj.
Kuptohet lehtesisht që nocioni "zjarr" dhe "diell" kane lidhje me njeri tjetrin, ne shikimin gjuhesor, vetem sepse ata kane karakteristika te perbashketa:dritën dhe nxehtesinë, duke marre parasysh qe gjithmone ndertohej bazuar ne nji sistem krahasues dynanesh: nata me diten, drita me erresiren, e hapura me ndricuare, e zeza me zenien e diellit, e zeza me naten, drurin me materialin prodhues jo vetem te nxehtesise, por edhe te drites.
Ky eshte ligji i pergjithshem i krijimit t'gjuhes , i cili vjen nga ligji i pergjitshme i materies. Kur eshte ne jete, gjerat kryesore te mundesise se ekzistences, dielli dhe me pas zjarri, jane gjitmone me drite, ndersa kur ato "vdesin" kalojne ne nji erresire, ne ngjyre te zeze. Hiri nuk mund te digjet me, fakt qe mdoshta primitivet e lidhnin me nocionin "jete-vdekje", si dhe Dielli naten nuk mund te ndricoje dhe ngrohe.Ja edhe pse lidhet ngjyra e zeze me Konctpin "jane ne Zi", e cila sot medohet ganimisht si e lidhur me fete.
Argumentuar me fjale te thjeshta dhe me mendim pak vulgare, por nuk ekzsiton rruge tjeter per te shpejguar linjen llogjike te ndertimit te fjalese ne lidhje me nivelin e te kuptuarit te tyre nga njerzit qe i ndertonin. Mund te beni edhe vete krahasimin te nji dielli me te vdekurin e tij-nji mase e pajete e zeze, e cila cuditerisht njerezimi i sotem e quan "vrime" te zeze. Sot, ne e dime shkencerisht pse shendrohet druri ne ngjyre te zeze pas djegjes, por kjo nuk e prish faktin e thjeshte qe ngjyra e zeze eshte e zeze si per nje mendim primitiv qe e shpjeogn ate me fjaline "sepse eshte Hi", pergjigje e cila pre mendim e avancuar te sotem duket shume idiotike, ashtu edhe per mednimi modern "sepse mbetja kimike eshte karboni me vetite kimike:mgjyre te zeze, etj", e cila edhe pse duket shume e argumentuar. Ne te dy raste eshte syri i pari percaktues fizik i ngjyres. Pas shikimit te saj, cdo mundim i joni per te shpjeguar pse eshte e zeze nuk ndikon ne faktin qe ajo eshte e zeze. Prandaj , deri me sot ka qene shume e veshtire zberthimi gjuhesor. Ne nuk shikojme me syte e nji primitivi. Ne gjykojme me mendimin modern pa perdorur më veshtrimin e tij elementar dhe per pasoje ne nuk kemi arritur deri tani te kuptojme se si ai ndertonte gjuhen, duke na larguar gjitmone e me shume nga kafshet.
Njerezit primitive nuk e dinin shkencerisht, por e kishin te lidhur kuptimin e tyre thjeshtesisht me mbijetesen e vetvetes.

[faon perrovarri]

Po Orakkull,eshte me te vertet mendim vulgar,dhe linja e arsyetimit eshte akoma me vulgare dhe po ta publikoj, gjithe mendimi i brezave te gluhetarve te te gjitha kohrave do te ndihen si milingona para natyralitetit te shqipes.
Shiko,te gjittha ato fjale qe nenvizova me larte ne thellesine e sfondit te kohes dhe te zhvillimit te mentimit kane nje emeruse te perbashket ,qiperimin(ekfonisi) 'AR' dhe duke umbeshtetur ne te fjala 'karbon', 'karbonizim' vetem nepermjet qiperimeve te shqipes deshifrohet ne fillin e saj ,pra germe-kuptim konkretisht;
karbon-izim=ai 'ce' esh 'ar' u 'ba' i 'zi'
Eshte e pa imagjinushme qe nje njohes i gjuhes shqipe te mund te filosofoje ate duke njohur kodifikimin zanoro-vizual vetem,nje gjuhe qe te kuptosh flozofine e saj duhet ta jetosh,ta perjetosh cdo ndjenje qe te shkakton qiperimi i saj,pra dua te them qe ajo duhet te rrenjoset ne periferi te berthames se 'qelizes'.
Per mua eshte fantazi shkencore' te me tregojne te huajte per shqipen kur ata njihnin njedqin,treqind,gjashteqind(hann),njemije fjale etj dhe akoma me te cmendur gjuhtaret tane qe ndertuan teorit e tyre mbi mendimin e ketyre te huajve.

[faon perrovarri]

Diku ne nje vend te afrikes eshte gjetur skeleti i nje njeriu i cili percaktohet se ka jetuar reth 750-mije vite para dhe ky u emerua ''ZINJanthropos'' nga bota e sotme akademike.
Keshtu qe dikush duhet te di arsyen qe emeruan te 'ZI'
Shiko njesine 'ar' ~~ i zi si qymyri.
c ar na>sllav
k ar a>>turk
m a(v)ro>>gr
n ero>>it
osk uro>>spanj
d-ar k~~ang
Archiejet ishin te paret qe zbatuan sistemin alfabetik te shkrimit ku bashketingelloret dhe zonoret u kodifikuan me simbole te ndryshme ,pse?
Ne greqisht kemi fjalen KARVUNO=KARBON shikojme qe gramatikisht kemi nje adaptim artificial te B ne V e cila vecse fonitikisht ika paraprire(ne te folmen e perditshme)shume kohe me perpara si zhvillim natyral i determinuar nga tedencat fonetike(TED.Kod.Tes.Nat) .
Sistemi alfabetik u perpunua per faktin se natyra deri atje i kish sjell te folmen NATYRALE me rregula .Ketu fillon dhe periudha e Mentalizmit te zhvillimit te gjuhes,filloi shejtanlleku i dores se njeriut.

[Orakulli]

Perrovarri,
Zhdukja e B-se prej prifterinjve ortodokse gjuheberes, cuditerisht te gjithe prej gjaku shqiptar, ose grekë te vjeter,, nuk eshte aq e thjeshte. Zhdukja e B-se eshte njekohesisht dhe fshehja e kodit themelor gjuheberes.
Ndersa persa i perket menyres sesi benin gjuhet, ajo eshte mjaft e komplikuar.
Ndersa, ngjyra e zeze duket sikur perfundon me Hinë, ose qimirin e djegur me emrin kar-bon. Jo, ka edhe disa hallka te tjera argumentuese qe te cojne perfundimit tek kodi i ngjyres se zeze, te cilin deri ne nje mase te caktuar perrovarri e ka kuptuar, edhe pse nje nivel intuitiv.
Por, dua te them qe gjuhetaret e "medhenj", te djeshem dhe te sotem, nuk kuptonin dhe kuptojne as 10 % te asaj qe shkroi Perrovarri.
Te dije dhe te dish gjuhen Shqipe ka qene edhe eshte nje avatazh. Po, gjuha Shqipe ka qene arma qe u perdor per te mgritur Biblen dhe gjuhet. Me vone ata qe e dinin shume mire kete fakt, ekzistojne edhe sot njerez qe e dine, u munduan ta zhduknin.
Nuk e zhduken dot, por Shqipja sot po lufton me shume se kurre per mbijetesen e saj kunder Hiprokizise se kohes, te shendruar tashme ne nje normalitet cicvilizues, e cila per me teper eshte shumesisht e veshur me fuqi shteterore dhe ekonomike.
Desha te shtoja edhe nje argument tjeter, i cili eshte njekohesisht edhe kunder teorise se gjuhetareve reth Familjes Indoeuropiane pa ndonji lidhje me familjet e tjera. Fakti merret prej nji gjuhe qe i ka karakteret e saj, ose hiroglifet, me nji moshe reth 4000 vjecare.Behet fjale per hiroglifin e ngjyrese se zeze:黑, me lexim fonetik:Hēi, te gjuhese Kineze.
Mendimi i figures:
Shikoni te zmadhuar figuren e hiroglifit: Ne pjesen e siperme eshte nje ene e mbyllur, ose nje furre, brenda te ciles duken qarte copat e qymyrit, e cila eshte vendosur siper nje zjarri.
Kuptimi :黑, hei
i zi / i errët, i zënë / i keq/ i lig /zmërzi/i zymët/ i nxirë/ i mëzitur/ i vrerët

[faon perrovarri]

Po Orrakull, ne hapsiren ballkanike nuk jane gjetor ieroglife qe shprehin konceptime te nje niveli te larte si shembulli qe solle per faktin se njerzit e hapsires ballkanike kishin kaluar ne nje etape tjeter te zhvillimit mentor e cila numeron mijra vite larg,perpara mentimit te njeriut te anadollit te larget.
Te perpiqesh te gjesh fillin e gjuhes, se si lindi,si u diferencua dhe cilat jane tedencat e zhvillimit te gjuhes ,pra si zhvillohet gjuha duke u mbeshtetur p.sh tek emrat e hyjnive,mithet apo te dhenat e mithologjise ne teresi do te thote te nisesh nga fillimi i fundit te mesit te periudhes se MENTALIZMIT te zhvillimit te gjuhes ,pra afersisht 40-60 mije vite prapa na ''belbezimi'' te pare i njeriut(gjykym aprior) ,dhe fatkeqsishte 99.99% e studiusve si starte te hulumtimeve te tyre kane kete periudhe .Kjo periudhe eshte ''BIG BAGU'' mentimit njerezore dhe jo filli,eshte filli i lojes se mentes,FILOSOFISE,pra te ''shif-fillin''.Por le tu kthehemi fakteve;
Ne greqisht kemi fjalen,cigarizo~~cekarizo(dua te theksoj se greqishtes si dhe te gjitha gjuheve te zhvilluara fonetikisht u mungon vija e 'demarkacionit' e cila i komplikon dhe ne paraqitjen gramatikete mendimit,ndersa shqipja fonitikisht e copeton sic themi 'kosi pritet me thike'segmentet e artikulimt te fjales prandaj ne sferen e aktivitetit biologjik per ne shqiptaret kjo konvertohet ne nje fjale te urte popullore 'ku rafsha mos u vrafsha', ndersa per populacionet qe adaptuan kete vije ose tedence fonetike si me larte, lavirja e mendimit dhe si pasoje e veprimit eshte ber pjese e karakteristikave konstitucionale te qenies ''njeri.

[faon perrovarri]

Cigarizo-cekarizi~~~skuq,,tiganis ,shikoni ketu prenine e njesise''ar' dhe njesite e tjera jane translokuar nga ndikimi i tedencave fonetike ose mund te kene ardhur si pasoje i defekteve morfologjike te strukturave artikulare qe marrin pjese ne qiperimin konkret.Qe te dy keta faktore i kam konsideruar 'mutacione'zanore
kavurdizo~~~~~~~piek, piek kafene
kavurdizo~kaburdizo~karbonizo ku bashting v ashte nje mutacion fonetik sic e shpjeguam.Ajo qe dua te nenvizoje ketu eshte perfshirja ne te i njesise 'di' pra kemi perfshirjen te nje elementi tjeter perceptus 'D' qe seshte gje tjeter vecse 'druri', dhe njekohesisht kemi kapercimin e perceptimit ,te konceptimit nga elementi ,njesine 'ar' ne elementin 'dru' dhe kemi sot 'qimirin' e drurit e me radhe ate te gurit.
Etimologet grek dhe konkretisht nje mik i ALFEKOS etimologjine e fjales kavurdizo e percakton nga turqishtja dhe konkretisht prej fjaleve 'kavurdim' apo kavurmak qe sjane gje tjeter vec se divorce fonetike nga kodifikimi i cili deshifrohet me ane te shqipes se sotme.Neohelenet fatkeqsisht ushqehen me iluzione te cilat po u cakerdisin mendimin pa pasur ,pa zoteruar as ate mendimin'vulgar' sic thote Orakulli mbi gluhen qe flasin .Kete e them se para pak kohesh u informova se nje tridhjet vjecar neohelina zoteron 30-jet gjuhe dhe nuk mundi te mesoje rrenjen e te gjitha gjuhve SHqipen, une i them 'te dhjefsha gjuhet qe ke ne koke.