#4
Post
by Orakulli » Sun Apr 15, 2012 9:48 pm
Y-ja eshte nje tingull qe eshte mese 7000 vite e vjeter ne gjuhen Shqipe, duke u nisur nga Vinca shkrim. Eshte e dyta e alfabetit te saj dhe eshte pas I-se dhe do te thote "y" sound. Keta te tjeret qe kane supozuar qe y-ja ka hyre vone spekullojne duke mos thene te pakten kur, prej nga, ne c'menyre? Pikerish, kete kerkon te dije gjuhesia moderne.
Nga ana tjeter, duke qene gjuha numer një ne bote per sasine e tingujve qe perdoren ne fjalet e saj, e cila eshte nje fakt gjuhesor qe dihet e pranohet tashme, dhe duke qene nje gjuhe qe ka shume tingul-simbolizem ne te, ku fjalet jane ndertuar vetem nga imitimi i tingujve te botes fizike, ose natures, si p.sh bubullime, fjale qe duhet te jete ndertuar te pakten 50-70 mije vjet me pare, dhe fryn, ulurin , uturin, ujk, shi, uj, kruaj(kr), gervish(gr), grris, krris, kerrcet, caj,....,ciceron, cyle, cingeris, tak fak-menjehere, pelcas, pullum, gagac(ggg-), memec(mmm-mute-mutum), peshperis(pëshpësh), pusho(shshët), barbar (bërbër-), bëlbëzon(belbel-gjuha e bebeve, qe edhe emrin e kane marre po nga sound simbolizem) etj.., e kjo bumbum qe me vone shkoi deri tek bomba moderne, them qe eshte gjuha qe ka krijuar te gjitha tingujt, e cila me mjeshtri i ka kthyer edhe ne simbole abstrakte. Keshtu qe, mut e Shqipes nuk duhet krahasuar me "mutum" te Latinishtes sepse mutum e latinishtes vjen nga nje koncept i perbashket shqiptaro-latin , kur ata ishin nje familje qe simboli i memecit ishte sound -symboli :mmmm. Vetem "mmmm" mund te zonoje nje memec. Por, nga na tjeter eshte mese e qarte qe nje memec nuk mund te shqiptoje "U" sound, keshtu qe memec, ku shtesat midis mm të "e" zanores e jane te zeshmet pjese perberese te "m" sound, tregojne te kunderten qe shqipja nuk eshte infektuar nga shkrueso-kopjuesit. Na vjen e kulluar. Na vjen me e paster se latinishtja nga lashtesia dhe na thote nje nga rruget se si ndertohet njesia,gjuha me thelle, me sound simbolizem.
Duke u nisur nga se si i thone shqiptaret kafshesh per ta ndaluar si " ysh ë dreq", them gjithashtu qe kafshet e kane kuptuar me mire kete tingull nga gjuhetaret qe supozojne qe y-ja ka hyre vone, perderisa kafshet shqiptare ndalojne nga y-ja, ndersa gjuhetaret shqiptare , dhe ca Meyer-Orel, nuk kane ndaluar ne teorite e tyre qe tregojne injorancen e gjuhesise, si edhe bollmutin veten. Si kjo e y-se, e kane per qejf ca Orelo_meter_Vllehbira , e plehra politko-etnike, te cilen Rina e papagallis si te vertete absolute meqe dikush e ka shkruajt.
Rina!
Shumica e qenieve njerezore sot nuk pranojne evolucionin dhe aq me pak te pranojne evolucionin e gjuhes, prej nga, kur dhe si u zhvillua gjuha.
Pothuaj nuk eshte shkruar shume reth origjines se gjuhes. Vetem ne 10 vitete e fundit kemi nje shperthim te papritur reth kesja teme , ku kemi nje lulezim te librave, ideve te reja , artikujve.
Me ne fund, pak a shume asht e pranuar nga te ata qe kuptojne cik me shume se populli qe qeniet njerezore filluan te flisnin si spec-je te pakten 50-70 mije vjet me pare pera se ndokush filloi te shkruante. Atehere ishte vetem fjala e folur, dhe ka mundesi te kete ndodhur e kunderta, qe pasuria e madhe e tingujve te Shqipes, te jete zvogeluar, nen efektin thares te shkrimit.
Natyrisht qe I-ja eshte me e vjeter ne moshe, por sduhet nga ngaterruar transformimet fonetike me "a ka qene apo jo ajo ne gjuhne shqipe". Te thuash qe ajo nuk ka qene , vete direkt tek bibla. Y-ja ka humb ne gjuhet bija per arsyen e vetme te veshtersive dhe cilesive te kordave zanore qe kerkon. kete humbje e kemi tek "due", dhio, "two", "dwa". Ne ca gjuhe u be "u', ne ca u be "ui", ne ca u be "i", brenda te cilit hyn edhe dialekti tosk, ne ca u zvendesual kodikisht, dihej shume mire kodi, u zvenedesua me "w", qe ne fakt eshte dy "u", por shqiptohet nga pamundesia ne "vu" a ne "v'.
Ne shqipe nuk humbi per dy arsye: Aparati i tesheguar zanor eshte i afte ta shqiptoje dhe organi i lindur gjuhesor i shqiptareve eshte me i zhvilluar se organet e gjuhefolesve te mevonshem. Ne shqipe jane fjalet unike te saj qe tregojne edhe njekohesisht e tij tingulli simbol: Eshte Y zon dhe dy numer. Ne toskerisht ketu kemi nje transformim fonetik dhe ka rnenie te kodikut te dyshit, ndersa ne disa fjale te tjera kodiku i njesit, i I-se qendron i perbashket ne dy gjuhet. Nuk duhen ngaterruar asnjehere dhe marre ne analize njesite qe kane burimi formimi te ndryshme, ose njesite qe duken njesoj per arsye te transformimeve te njepasnjeshme fonetike , pamvaresisht se mendimin mund ta kene njesoj, ose te edhe te ndryshem. Y-ja eshte nje kodik shume i rendesishem gjuhesor. Eshte Y-psilon i famshem , qe harresmesisht shqiptaret e lashte te jugut e thane ne ipsilon dhe humben kodikun e pare, do me thene llogjiken ndertimore te tij. Heta behet eta, I-ja behet jota, del behet delta, teta behet theta. E bukura qendron kur H-ja kalon ne I ne greken moderne. Nje injoranci e pashembullt qe tregon qorrsokakun e qellimshem te poltikes gjuhesore te ndjekur nga finacuesit e kesaj pseudoshkence ne pese shekujt e fundit. Ata nuk dine asgje dhe nuk kane kuptuar asgje por vecse kane mjegulluar qellimisht rrugen evolutive te gjuhes. Dhe pastaj kemi magna greke kur ajo nuk ka ekzistuar ndonjihere.
