Histroria Vëllahe: miqësija shqiptaro-vëllahe nga antika ?

[kreksi]

Emrat e vendëve te Greqisë franke në shekullin XIII-të
Histroria Vëllahe: miqësija shqiptaro-vëllahe vijim nga antika ?
Pse është e rendësishme te diskutojmi për miqësinë shqiptaro-vëllahe ?

Gjatë periudhes së Mesjetes, filluan levizjet e medhaja të akspansionit me ekpedita te largëta, posaqerishtë gjatë kohës së Kryqzatave i vën françezët në kontakte të ngushta me vendet e huaja e të largëta në lindje, lindjen greke, sirinë e arabinë. Të shtyër nga këto eksplorime u vëndosen në këto vende dhe kur ia arrinin të iu japin emra te rinjë këtyre vendeve apo keshtjellave që i ndertonin, në te shumten e rasteve iu ruhej emri i vjetër por duke ia pershtatur emrin për nevojat e tyre në gjuhën frenge. Pra bëhëj një pershtatje e emrit, jo si transmetim shkrimi nga origjinali por me deformimet qe iu pershkruhej gojarishtë nga arsyjet të ndonjë interpretimi te gabuar, ose ndegjim i keqkuptuar dhe në disa raste, iu lehtësohej që këtyre emrave t'iu ipej kuptimi perafersishtë në frengjishte.

Njihën format e shumë emrave te vendëve në Greqi permes frengjishtes, në Greqinë qendrore si edhe Peloponez ku duke u bazuar nga numri i shumtë i teksteve të kësaj periudhe pra, në shekullin e XIII të e XIV-të sipas rrefimeve të pushtimit të Konstantinopojes nga françezët nga Geofrua si dhe Rober Klari në tekstet si: Libri i pushtimit të principatës së Amores(Morejes) tekste te çmuara për detajet e veçanta ku gjejmi edhe format greke të këtyre emrave te vendeve që perputhen edhe me frengjishtën:Një kategori e këtyre toponimeve jo aqë te shumta e që janë te perkthyera nga emertimet greke por që janë te veçanta, si, Nisi, që shtrihet tek delta e lumit Pamisos ku më parë ky vendë quhej Ille(ose Isle) nga koha e princave te Mores, Voukolia=Beukolia, tani është perkthyer si Boveries. Siderokatro bëhët =Kastel de Ferr.(keshtjella e hekurit shq.) Klisura bëhët Klozyrë, shuë më lehtë për tu shqiptuar sepse ruajnë dy zanoret e njëjta.
=Aetos=Kastelo della Akila, =Beroe=Veroj, bëhët Verrë(qelqi) por gjithashtu edhe me me emrin tjetër Berua.
=Larisa, bëhët =Larsë,
=Mégara bëhët =Mégre( e n'hallshme) por edhe në kronikat tjera=Meguare.
=Tebë bëhët =Estive që thuhet Stivas, poashtu edhe Athenes ia ndrrojnë emrin duke e quajtur;=Setines.
Nganjëherë kopjimi i shkrimit bëhëj duke i ndryshuar disa gerrma greke në fillim të emrit ose mbarim; Tek deti marmara qyteti Pigae(burimi) bëhët për françezët=Spigas dhe pershtatur si Espigas.
Viset malore të Arkadisë që grekët e quanin Skorta, nga francezët emrohët Eskorta, Stenimakos që gjëndet në Traki, bëhët Estenemak kurse Skutari bëhët Eskyter, Egripos bëhët Nigrë.


Blakia=Vlakia ose Megalo Blachites dhe Bizanti
Mirëpo kemi edhe raste te habitshme ku pershtatja thjeshtohet dhe mbi letër emri i atij vendit sikur se zhduket dhe merr një emër krejt tjetër, Gritzena bëhët Grit, krejtë e thjeshtë, ndërsa Kizimos bëhët Krusemont.
Motoni bëhët Moson, në një dokument tjetër Itaka bëhët Tiaki nê njê tekst katalanë, e pershkruar si Siaki.
Samalet bëhet Dimalet, Simatre=Dimatre, Garsiki=Gardiki, ku s=është zëvendësuar me "d"...
leopadion=Lyper, Strophadia=Trofaria ose Trefar. Lakedemon=Kremoni...
Xeromero=Zeromera; Tsakonia=Shakoni; Andritsena=Andrishina; Tsurulon=Shurlot;
Disa toponime qê kishin tingllimin sllavishë, permes Vellahëve pa dyshim, që e hasim edhe emrin e provinces së tyre te shkruar Blaquia=Vlakia, ku emrat e tyre perfundonin gjithëmonë me "itsa" këtyre emrave iu hiqet "itsa" dhe zëvendësohej me "ice" që shqiptohet "ise" Vostitsa=Vostice; Bodonitsa=Bondonnis; (me siguri nga "Vodonica(ujishte); Toporitsa=Toporic(is) në fr; shkruhet Toporice(Toporisë);
Nikitsa=Nekiz; Tzoja=Joja(Zhoja);
Poashtu edhe ne te kundërten, emrave françezve nga grekët ndryshohën; Jean=Tzaç; Cherpini=Tzerpini;
Tsakonia=Shakuani;
Gastuni=Gastuan; Mani=Menjë;
Majna= Menjë, qe te dy te shqiptuara pa dyshim Manjë.
Mirëpo ka mbetur edhe një numer i madh i emrave te fshatrave te pa identifikuara me emertime sllave si Andriçina; Ligniçina; Kopriniç; veligurt=Makri Plagui; Nga francezët pelqehej shetitja rreth bregut Kalamatë, Gardiki dhe Lutra deri tek Val-Kalami , pastaj Druges, Mikromani Ille=tani Nisi dhe Kalamata deri tek Koron dhe deri tek keshtjella Bofort ku me tej në male jetonin sllavonët e pa rehatshëm.(siç e cekem më lart, Megalo Blachites=Vakia nuk duhet ti konsiderojmi sllavë edhe se flisnin gjuhët sllave)
Në lindje malet e Esklavonve=Tajget, me kurora bore e ndajnë fushen pjellore të Kalamatës nga vallja me ullishte e limona aty ku shtrihet qyteti Kremon dhe që dominon kështjellën Misitra. Në lindje ngritet Sigo=Zoyeç(lisi) i Shakonisë(chaconie) banuar me fise që nuk nenshtrohën lehtë.

[Zeus10]

Me vllehet, ne kemi rrenje te perbashketa, por vllehet duke mbetur pa memedhe u perhodhen nga nje dore sunduesi ne tjetren. Ata ne njefare menyre, harruan lidhjen e fuqishme qe kishin me shqiptaret, sepse historia u tregua pakza me e pameshirshme me ta. Me pas Kisha i perdori per ti shnderruar ne "greke" dhe qe nga ai moment, qendrimi i tyre ndaj shqiptareve ka qene shume hostil. Gjate komunizmit shume prej tyre, duke fituar pozita kyce, ne shtetin shqiptar, punuan forte per te dobesuar, ndjenjen e dashurise se shqiptareve per vendin e tyre. Jane ne krye te formacioneve politike, qe ose duan ta rrjepin Shqiperine ose duan ta shohin ate te neperkembur. Nuk kane udheheqesa pragmatike, qe te punonin bashke me shqiptaret, per te miren e atdheut te perbashket, e vendit te vetem, nga te gjitha shtetet ballkanike, qe nuk i diskriminon ne drejtim te gjuhes dhe kultures. Gjuha e tyre, eshte nje zhvillim neolatin me nje substratum te vjeter, te nje gjuhe qe ka qene e afert me shqipen. Shqiptaret, duhet te lejojne ata, te ruajne cfare ka mbetur nga kultura dhe gjuha e tyre.

[kreksi]

Zeus, jeni pergjigjur shumë bukur tekstit te mesiperm, ta them te drejten, te gjithat janë te verteta njashtu si i keni cekur.
Ju lutemi, kam edhe një revandikim:
Ta lejojmi popullin shqiptar te zhvillohet e te emancipohet në kushtet e duhura ngadale sepse ky procesus nuk arrihet menjëhere, dihet fort mirë se karakteristikate races sonë dinarike nê gjene janê te veçanta qe nuk kanë lidhje fare me ato te popujve te ardhur aziatike, ne kemi zgjuarsi te jashtezakonshme por jo mençuri, zgjuarsija është diçka tjetër, veti e lindjes kurse mençuria ështË veti e fituar nga pervojat e perditshme te njeriut, ku raca jonë dinarike ka dhan provat e saja prej kohesh si popull i veçant, guximtar dhe vetem ne momentin e duher kur i kanoset rreziku ai ka ditur te organizohet dhe nga këto veti kemi ruajtur veçoriut toan nga lashtesija si populli me i vjeter i europes, por jo se ne ishim te qytetruar=te mençur, sepse ne ende nuk jemi ne gjendje qe ate zgjuarsi qe posedojmi ne mbrendesi te shpirtit tonê ta ndajmi me te tjeret ne te miren e shqoqërisë sonë por, me gjelozi e ruajmi kete virtyt te komandantve si thesarin me te shtrenjte, kemi frike se na e vjedh tjetri.. por, besoj se ne keto 200 vitet qe do vijne popûlli yni do arije te barazohet edhe me qytetrim dije e kultur si kombet tjera europinane, mbetet te punojmi se bashku e jo te ndahemi, ti lemi perrallat e iluzionet se nuk shkohet ne dasem me rroba te huaja !

PS; ne jeten time, deri ne moshen 25 vjeçare as qe kam degjuar per ekzistencen vellahe, sa per sçarim; vetem se e verteta duhet te triumfoje, nuk kam nevoj qe ue t'ua shkruaj historine e vellaheve, ata e dijne më mirË se unê nga e kane prejardhjen, e dije fort mire se vendi i tyre u pushtua nga popujt tataro mongol qe ishin ne brigjet e kaspikut, turkmenistani e kazakstani=vendio i dhive, normal se sot ky popull edhe te deshiroje te revandikoje nje vend te trye kjo eshte e pamundur sepse atje tani jetojne popullesi tjera, por, kurrsesi nuk duhet t'ua mohojmi vellaheve rolin qe luajten tek popujt tjere ne qytetrim, blegtori, agrikultur, astroniomi, falgjeber, inanca, iamgjinojeni njehere, se ne perandorin austro hungareze drejtor i bankes ishte vellahë ?
Unê qe i thëm veti humanist, kam vetem se admirim ndaj ketij populli dhe e rrespektoj pa kurrfare lidhje me ta vetem se e theme ne emer te sê vertetes, pa kurrafre inetresi, mirepo meshpresen se, nje dite, nese ne populli shqiptar do te kemi konsiderat dhe rrespekt ndaj tyre, kam bindjen se ata do na ndihmojne edhe neve qê te zhvillohemi, duhet pranuiar se kemi nevoj per shtrirje dore, edhe se e di se problemi i tyre eshte iu ngatrruar, jetojnë sot në mesin e sa e sa popujve tjere, si e thash, mençuria e tyre rezulton ndryshe nga e jona; pse te ngatrrohe me problemet ne mes te rumunve, sllaveve,grekesve e shiptareve, telashe keto qe ata iu ikin me mençuri dhe duhet ti pranojmi ashtu si janë, por, kanê mundesin ta ndihmojnê edhe popullin mik shqiptar me et cilet u vellazeruan prej ketu e 5000 vite, besoj se ne emrër te kësaj miqësije aqë te vjetër qe na lidhin mes dy popujve, do gjejmi pika marrveshje sê pari në planin humanitar dhe ndergjegjsimit e vetdijes, besimit dhe bashkpunimit mes dy popujve që qe pa e rrezikuar njëri tjetrin te punohet drejte ardhmerisë;
Ironia çendron këtu se, ky person, un-i asnjehere nuk kishte degjuar me pare per vellahet...te jeni i bindur !

bashkangjitur: leksiku shqip-vellahe-bullgare..


Për fjalorin, te dhena tjera;http://renesancailire.blogspot.fr/2013/ ... on-qe.html

[bardus]

Të dhëna të përgjithshme për Minoritetin Etnokulturor të Arëmënëve ose Vllehëve të Shqipërisë
Perfaqsuesi i Minoritetit Etnokulturor të Arëmënëve ose Vllehëve të Shqipërisë pranë Komitetit Shtetëror të Minoriteteve

Arëmënët ose Vllehët e Shqipërisë janë pjesë përbërëse e Popullit dhe e Shtetit Shqiptar. Ata kanë kontribuuar pozitivisht në historinë e shekujve të fundit të vendit tonë e veçanërisht në Rilindjen Kombëtare dhe Pavarsinë e Shqipërisë.
Arëmënët ose Vllehet në Shqipëri përbëjne ndoshta komunitetin më të madh mbas shqipfolesve. Nuk ka një numur të saktë për ta por në mënyre jo zyrtare llogariten në dhjetra mijra veta. Censusi i këtij viti ( 2012 ), nuk mund të konsiderohet i saktë për vllehët për arësye të emigrimit në masën afro 80% të tyre kryesisht në Greqi por edhe ne vende të tjera të demokracive perëndimore.
Arëmënët ose vllehët i përkasin Besimit Orthodhoks.
Një pjesë e madhe e arëmënëve (vlleheve) janë plotësisht të asimiluar thjesht në shqipfolës kryesisht të besimit orthodhoks.
Vllehët e Shqipërisë ashtu sikundër edhe vllehët e Ballkanit e të gjithë Botës, flasin në gjuhën e tyre amtare Arëmëne-Vllahe që futet në grupin e gjuhëve neolatine me përzierje-heleniko-ilirike. Huazime të rëndësishme vërehen të jenë marrë nga Gjuha Turke gjatë sundimit 500 vjeçar ne Ballkan, të Perandorisë Osmane.
Gjuha Arëmëno-Vllahe sipas fakteve historike te sigurta është me moshë rreth 2200 vjeçare. Por sipas fakteve të reja mund të jetë më e vjeter, mbi 3000 vjeçare.
Gjuha Arëmëno-Vllahe, është shkruar për herë të parë në vitin 1813 nga intelektuali iluminist Arëmën, Mihail G. BOJAXHI, në kryeqytetin e Austrisë, Vjenë në shtypshkronjen e patriotit tjetër arëmëno-vllah Ioanni SNIRER. Gramatika ka 233 faqe dhe është shkruar në gjuhën origjinale Arëmëne –Vllahe. Spjegimet janë kryer në Gjuhën Greke të cilën Arëmënët e njihnin shumë mire në shek. 16, 17, 18. Spjegime dytësore janë kryer në Gjuhë Gjermane.
Ekzekutivi Shqiptar qysh nga v.1999 i njeh zyrtarisht Vllehët (por jo me ligj te vecantë), si Minoritet Etnokulturor.
Parlamenti dhe Qeveria Shqiptare në v.2005 krijuan Komitetin Shtetëror të Minoriteteve që varet direkt nga Kryeministri. Në këtë

Komitet përfaqësohen pesë minoritete etnike e etnokulturore ndër të cilët minoriteti etnokulturor Vllah-Arëmën. Vllehët janë popullsi nga më paqedashëset dhe kozmopolitet e Shqipërisë.
Vllehët ruajnë ndjenja të vecanta në marrdhëniet me vllehët e tjerë të Ballkanit. Këto cilësi respektohen nga shtetet përkatëse si Greqia, Rumania, FIROM dhe Bullgaria.
Ata njohin dhe respektojnë origjinën e tyre autoktone nga trevat e Pindit të Epirit, Thesalisë të Maqedonise dhe të Shqiperisë së Jugut.
Vllehët e Shqipërisë konsiderojnë shumë të rëndësishme marrdhëniet me vllehët e Ballkanit e veçanërisht me ata të Greqisë të cilët janë më të shumtë në numur.
Konstatohet abandonimi në masë i Gjuhës Vllahe.
Shteti ka njohur de facto vllehët në kuadrin e statusit të minoritetit etnokulturor por ndihma ndaj tij duhet të jetë më e dukshme.
Pas ndryshimeve të mëdha demokratike të shoqërisë shqiptare dhe me rritjen e nivelit ekonomik të vendit, ka filluar kthimi i një pjese të konsiderueshme të tyre për rindërtimin e shtëpisë e të jetës ne atdhe.
Vllehët kanë tendencën e vetëorganizimit me mjetet dhe forcat e tyre në shoqata të ndryshme kulturore.
Në Shqipëri pas vitit 1990, janë krijuar shumë shoqata kulturore të cilat japin kontributin e tyre për ruajtjen e gjuhës dhe traditave të komunitetit vllah. Një nga këto është edhe organizata jo fitimprurese dhe jo politike “Consiliul a Armãnjloru” (Këshilli i Arëmënëve - Vlleheve), me pjesëmarrje të shoqatave të vllehëve të Shqipërisë dhe jashtë saj me qendër në Voskopojë e miratuar në Gjykatën e shkallës së parë të Tiranës në Korrik te v.2008.

Ç’mund të bëhet ?!
Me mirëkuptimin e Qeverisë, sipas ligjit ekzistues, atje ku vllehët plotësojnë numrin 35 të fëmijve, mund të hapet mësimi në Gjuhën Vllahe. Realizimi i këtij objektivi kërkon ndërgjegjsimin e vllehëve (armënëve), për mundësinë reale që ekziston sot në Shqipëri për këtë problem.
Në kuadrin e implementimit të dokumentit ndërkombëtar “Konventa Kuadër për Minoritetet Kombëtare”, sipas Planit Kombëtar të Zbatimit të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit të Shqipërisë me Komunitetin Europian, vllehët (arëmënët) kanë aksesin e tyre te përfitimit nga zbatimi i ketij dokumenti.
Të hapet katedra e Gjuhës Vllahe, në Universitetin Shtetëror të Tiranës.
Televizioni Shtetëror i Tiranës të emetojë në një program special javor aktivitete në gjuhën Vllahe ashtu si realisht bëhet prej disa vitesh ë FIROM dhe Rumani.
Te realizohet nje ligj për minoritetet në mështetje jo vetëm të ekzistences fizike të tyre por edhe të prosperitetit shoqëror e kulturor të tyre.
Të bëhet e mundur që Qeveria Shqiptare të mbështesë financiarisht projekte për gjallërimin e jetës kulturore të minoriteteve, midis të cilëve edhe të Minoritetit Etnokulturor Arëmëno - Vllah.
Të shikohet mundësia e mbështetjes financiare nga Brukseli të projekteve tona kulturore.
Të realizohet Kongresi i parë i drejtëshkrimit të Gjuhës Vllahe. Etj….

Perfaqsuesi i Minoritetit Etnokulturor të Arëmënëve ose Vllehëve të Shqipërisë pranë Komitetit Shtetëror të Minoriteteve

[kreksi]

Prejardhja Arumune

Kolonia arumune e Dobrugjes duket se ka një prejardhje më të vjetër se ajo që ndodhet në Serbi e Bullgari.
Kantiz i cili i ka marrur burimet nga Lejean, ai jep në vitin 1868 shifren rreth 123 000 frymë, dhe ai konstaton se, popullêsija arumune e Dobrugjes, edhe në munges te mbeshtetjes së shkollimit nga administrata serbe, ky komunitet vijon te zhvillohet dhe te rritet, mbrenda 5 vitesh ka fituar popullësi 20% një rritje e konsiderushme.
Arumunët transdanubianë pra në Rumani janë rreth 200 000, një shifer e perafert.
Arumunët e Maqedonisë, te quajtur me emrin Tzinxarë, ose Valak të pergjysmuar,
(KouToêXapi) ose vellahët e zinjë (Kapaêaoi) jetojnë në regjionet malore te pashkeluara
ku rrallë ndonjë udhëtar ka patur rastin ti shkeli këto vende.
Ne pepiqemi që permes këtij libri, pa qellime tjera perpos njoftimit me një
libër të thjeshtë bibliografik, disa pika te pa njohura nga etnografia europiane.
E kemi thënë se, udhëpershkruesit rrallëherë kanë folur për rumunët e Epirit, të Thesalisë,
e të Maqedonisë. Mirëpo ata kanë folur mjaftë që të na zbulojnë ekzistencën e tyre, por, jo aqë te mjaftueshme që të kemi një ide te sakët të perhapjes së tyre gjeografike.
Historianët te cilët janë marrur nga besimi i të dhanave te pakompletuara, nuk kanë mundur të bien në një pajtim mbi prejardhjen e kësaj popullsije të veçantë, dhe as lidhjet e tyre me me Rumunet e anes së djathtë te Danubit.
Janë te njohura der me sot tri forma ende te mbështetura nga autor te ndryshëm për te spjeguar se si janë vendosur kjo popullsi në jug te Ballkanit te cilët flasin gjuhën rumune.
Në sistemin e parë(formen e parë) te mbrojtura nga Thunmann, arumunët e maqedonisë janë pasardhësit e Trakëve te vjetër te cilët kishin marrur nga kolonizusit ushtarakë të Romes antike gjuhën latine. Perndryshe, nuk kanë patru asnjë lidhje direkte me Rumunet e Karpateve.
Nga ky opinion i dyti pra, mbeshtetur edhe nga Kolonel Lake, ata kanë te njëjten origjinë si popullsija rumune e Dakisë, te cilët ishin ndarë prej tyre rreth shekullit të IX ose X-të dhe u shperngulen në Ballkan.
Një opinion tjetër, i treti, i zhvilluar së pari nga Engel dhe i rimarrur nga Rosier, e konsideron shpernguljen e kësaj popullsije nga Dacia nën sundimin e Aurelianit ( Aurélien Lucius Domitius Aurelianus, empereur romain (270-275). Né en Illyrie ... ) si të kompletuar: Dakët e latinizuar në Daki u terhoqen krejtësishtë nga atje dhe u vendosen në brigjet e lumit Danub, (anes Bullgare te sotme) te cilët kthehen në vendin e tyre në Daki (rumani) në shekullin e XI-të pas krishti, do thotë, pas 700-800 vitësh !
Kthimi i tyre nuk nuk ndodhi në mënyrë masive siç kishin ardhur në këto vende dikur 800 vite më parë, do thotë qê nga shekulli i III-të pas krishti dhe kthimi i tyre nê shekullin XI-të? .. pra, një grup prej tyre mbeti në Ballkan që forojnë sot komunitetin arumun të Olimpsisë dhe shpatijet e maleve Pinde.
Këto tri forma opinionesh neve na duken te papranueshme dhe ne tentojmi ti shtojmi edhe opinionin e katertë;


Ne mendojmi se, në kohën kur u terhoqen kjo popullsi nga Dakia në kohën e Aurelianit, pra shekullin e III-të pas krishti, arumunët ndahën në dy grupe: njëri grup u vëndos në Moesi(mizië) e tjetri grup kerkonte strehim në skajin e Karpateve. Ne nuk mudn ta spjegojmi në mënyrë aqë të perputhur sipas kronikave te Nestorit e as nga letra e papes Gregori IX i cili dergon letër mbretit Bêlla IV, e as emrin e qytetit Szatmâr Németi, i pershkruar në shekullin e X-të që në rumanishte thueht Satit Mare, ose =katundi i madh=(perkthimi ne vijim)...

[kreksi]

=vijimi=në fund do sjelli edhe referimet=
Ngjajshmëria mes dy dialekteve na jep një ide për të perfunduar se, kjo ndarje e Arumunve në dy deg nuk mund të ishte edhe aqë e vjetër, mirêpo ata që kanë patur rastin që ti studiojnë fshatrat rumun, mendohet pra se kjo është e mundshme.
Asnjë popull nuk ka treguar rezistenc aqë të madhe, duke ditur se rumunët jetojnë në mesin e racave të ndryshme dhe nuk u shuan, jo vetëm se iu ofruan një rezistenc paqësore, ku as sllavët, as gjermanët as grekët e as hungarezët nuk triumfuan mbi ta, mirëpo perkundrazi, ata fituan territore mbi fqinjët e tyre.

Studimet që ne deshirojmi ti ndermarrim mbi rumunët e pertej Danubit neve ndosht a do të na mundësoje të njihëmi me idet e reja natyrishtë që të ndryshohën bindjet e deritanishme, por as duke mos insistuar t'ua paraqesim opininin tonë.
Qellimi yni pra është thjeshtë, të përgatitët vijimi i për studime atyre që do vijnë pas neve dhe t'i njohim ata, me një fjalë, të njihën me punimet tona rreth këtij syzheu nga ky publikim.
Autori i parë që ne e permendëm më lartë ishte Tunmann i cili i ka perkushtuar një studim të gjatë dhe fortë interesante mbi rumunët dhe shqiptarët.
Tumanni i konsideron rumunët si pasardhës të Trakve dhe shtyhët të dëshmoje këtë opinion më ndihmën e të gjitha të dhanave që ka mbledhur në lidhje me Vëllahët në perandorin e Bizantit. Ai zbulon dy fjalë rumune të shkruara nga Theofani në fund të shekullit VI-të pas krishti.
"Torna, torna frate" fjalë të cilat mbesin shumë te kundershtuara. Pepos këtyre ideve që ai është perpjekur të na bindi, hipotez kjo e cila sot më nuk mund të mbrohët.
Megjithate Tumanni i ka dhën shkencës një fjalor grek-rumun-shqip, të publikuar në Venedik në vitin 1770, i cili sot nuk gjëndet, vetëm nëse ai ka marrur kujdesin që ta ribotoje.
*Johann Thunmanns, ordentlichen Lehrers der Beredsamkeit und Philosophie auf der Universitàt zu Halle, Untersuchungen ûber die Geschichte der
ôstlichen europâischen Vôlker. £rster Theil. Leipzig, bel Siegfried Lebrecht
Grusius, 1774, ia-8o.

Pra ky fjalor, për të cilin do flasim më tej, na bën të njohur gjuhën e thjeshtë(vulgare) të folur para një shekulli (do thotë nga1700-1770) nga rumunët e Maqedonisë: ky fjalorë është kompozuar pa asnjë pretendim shkëncor dhe për këtë arsyje njihët si dokument i sakët.
Hulumtimet e Trumannit u rishikuan në vitin 1808 nga një rumun i Maqedonisë, George Rosa i cili e botoj në Pest(Budapest) një pasqyrim të vogël mbi të njêjtin syzhe.

Leksiku shqip-vellahe-bugare-ang.fr;

[illyrianboyful]

N'realitet gjenetika aramune është e njëjta me atë Shqipëtare dmth arrin nga 85% deri 100% e njëjtë, çka dëshmon se në origjin jan popullë i njëjtë, por gjuha tyre ka marrë direkcione të ndryshme nga shqipja. Ndërsa rrënjët e fjalëve gjthmon mbesin Shqipë.

Dhe sa më shumë ngjitemi në kohë aq më shumë Aramunishtja apo vëllahishtja është më afër Shqipes..lol. Apo jo kjo dëshmon prejardhjen e përbashkët Pëllazge.

Kam hapur një temë në forumin shqipëtar, me titullë: sllavishtja e influecuar nga gjuha Shqipe, ku vërejm se sllavishtja është ndërtuar në themel nga gjuha Shqipe, por njëkohësisht vërejm edhe se ai themelim është shumë i hershëm. Që na qet deri te baballarët e njejtë pëllazgë.

Sipas mendimit timë Shqipëtarët duhemi që të lujm rëndësin e këtyre të dhënave gjenetike të ngjashme mes popullit aramun që nihet njërëzisht si Ilirë, dhe mëse kjo është arsyeja se përçka në bibliotekat e vatikanit sllavishtjas konsiderohet si Ilirisht, sepse kan bër ngatërrim, duke marrë parasyshë vetëm faktorin Aramun, nga të cilët jan të emërtuar edhe të gjitha toponimet nël dukje sllave por në fakt aramune në Kosovë dhe Shqipëri.

Dhe gjithashtu rëndësin e faktorit gjuhësor që dëshmon se Aramunishtja është bijë e Shqipes, çka është një nga dëshmit se Në Ballkan nuk jetuan vetëm Vëllahët Por edhe Shqipëtarët krah për krah me ta në fqinjësi të mirë.

Sepse është e çuditshme se si u emërtuan ato toponime sllave ups vëllahe në fshatra dhe qytete nganjëher tërësisht të banaura nga Shqipëtar.

KRAHASIMI GJENETIK i etnicitetit TË SHQIPËTARËVE DHE ARAMUNËVE (VËLLAHËVE)

lloji i gjenit: ------------------ R1b ------------------- R1a -------------------- i --------------------- E1b1b -------------- J

Albanians ------------------17,6-------------------- 9,8 -------------------19,6 -------------------21,6----------------23,5
Albanians -------------------18,2-------------------- 9,1 ------------------- 21,8------------------25,5-----------------23,6

Alb Kosovars------------------21,1--------------------4,4 ------------------- 7,9 ------------------ 47,4-----------------21,9

Alb macedon -----------------18,8 --------------------1,6--------------------17,2------------------39,1-----------------21,9

alb tirana -----------------13,3 --------------------13,3 ------------------16,7----------------- 23,3 ----------------20,0


__________________________________________________ ______________________________________


Aramuns(andon---------------- 36,8-------------------0,0--------------------42,1------------------15,8-----------------5,3
poçi) Albania

Aramuns dukasi------------------2,6 ------------------ 2,6--------------------17,9------------------17,9----------------48,7
Albania

Aramuns, krushevo--------------27,9------------------11,6-------------------20,9------------------20,9----------------11,6
Macedonia

Aromuns, Romania----------------23,8-----------------2,4 -------------------19,0-------------------7,1-----------------33,3

Aromuns, Stip -----------------23,1---------------- 21,5-------------------16,9------------------18,5----------------20,0
Macedonia

Siç e vërejm Aramunët e maqedonis dhe të rumanis jan më të afërt ma Shqipëtarët gjenetikisht se sa aramunët e shqipëris, por ka aramun edhe në greqi, Siri, liban etj.

Ndërsa gjenetiksht Aramunët kan të njëjtin DNA me Shqipëtarët, nuk mund të mos jen i njejti Popullë, kurrë nuk kam parë
kësi afërsi në gjenetik.


i kam thënë unë kreksit se origjina jonë dhe e vëllahëve është e njëjtë, dhe këtë e dëshmon gjenetika shumë e afërt
mes Shqipëtarëve dhe Aramunëve, por se kjo për kreksin nuk do me thënë asgjë.

kreksi është i bindun se ne nuk jemi pasardhësit e Pëllazgëve. Por të gjitha meritat duhet të i shkojn vëllahëve gjaja shumë më të kulturuar se ne.

[faon perrovarri]

Zotěrinj gjuhětar , historianě,hulumtues , po ju jap dy shembuj me posht :
-aca ako akasě akacu =atě atje te shtepia kape
- di sus = nga,prej larte (" di n'sus")
-sěnt di = jane nga, prej..

ps. Lexojini shqip , dhe perkthimin fjale per fjale sipas radhes.

Pervec konstatimit te lidhjeve absolute midis dy gjuhve ,si pasoja dhe i bartesve te tyre ,c'fardo mendim apo konkluzion tjeter i shprehur me larte eshte teresisht i gabuar per mua personalisht.
Me lart ju kam dhene nje segment te zinxhirit evolutiv gjuhesore ne gjuhen e věllehve nga Andon Poči . Si ju i argumentoni ne lidhje dhe duke bere krahasimin me shqipen.

[kreksi]

I nderuari Faon,
gjuhëtarë as historianë nuk jemi, thjeshtë te pasionuar pas historisë dhe gjuhëve, në këtë tem mundohemi të sjellim dëshmi të shkruara të cilat ne perpiqemi ti perkthejmi nga gjuhë te huaja me mundêsit tona, pa kurrfarë pretendimesh nga ana ime, vetem në emër të së vertetës.
Në vijim do sjellim edhe leksikun e kolonelit Lake i cili kaloi disa herë në zonat e banuara më popullsi vëllahe të rrethit të Pidneve dhe deri në Thesali gjatê viteve 1800 deri 1808 derisa i botoi këto te dhëna më vlerë te konsiderushme për vëllahët e shqiptarët, do sjellim pastaj edhe dëshmi tjera si dhe opinione te ndryshme rreth prejardhjes vellahe që sipas të dhënave nga dijetarët e njohur si Lenoma e duke u bazuar nga autoret e shquar si Kuinte Kunce i cili permend gjatë ekspeditës së Aleksandrit te Madh, një prijs vëllahë ka biseduar në gjuhën e tij më Aleksandrin disa fjalë te cilat unë nuk i kam vrejtur ende, edhe se teksti është nga latinishtja na duhët kohë për te vertetuar këtê deshmi, prandaj nuk mund te bazohëmi vetem tek një studiues pa e gjetur shkrimin origjinal dhe ta vertetojmi se, cilat janë ato fjalë vëllahe apo mos ndoshta janê shqipe ?
Për këtë arsyje duhët te jemi i kujdesëshëm, por, me sa kam vrejtur, ka fjalë vëllahe në disa tekste të vjetra te autorve grekë të shekullit IV para krishti, njërën prej tyre e kam identifikua dhe jam i sigurt se ështê vëllahe, pa hyrë në detaje tjera tek gjuha vêllahe e shkruar në tabletat e Linear B dhe A si dhe tek stela e Lemnos, pra do sjellim në këtë tem me aqë sa kemi mundësi te dhena nga autor te ndryshëm dhe pastaj do ti diskutojmi këtu duke dhën mendimet tona, flm. shëndet.