bardus wrote:Nuk jam kunder asaj qe solli Mallakastrioti dhe nenvizimit te sakte te Rreqebullit , A`fër`dita , A`fro`dita .Per fjalen Dita as qe mund te dyshohet qe eshte shqipe e paster ,por per ndajfoljen A`fër ka shume dyshime dhe po i rendis ato qe na kane dhene etimologjistet.
OREL : afër adv., prep. 'near'. From PAIb *apsera representing a contamination of *aps, a variant of IE *apo reflected by Gk aps 'backwards', and of *apero, a derivative of *apo-: Skt apara 'posterior, later', Goth afar `after' and the like. Thus, PAlb *apsera reflects IE *apero influenced by *aps (OREL Festschr. Shevoroshkin 257). Possible but less probable is the borrowing of afër from Germanic: Goth afar, OHG avar 'again' and the like.
GIL`FERDING otn. 20 (to Skt apara-);
M1KLOSICH Rom. from Lat.finis ;
MEYER : Wb.3 (borrowed from Rom *affinare `to approach' — Lat affinis 'near' with Geg < Tosk);
JOKL : Studien 103-104 (preposition a followed by -fër borrowed from Goth fera `side');
BARIC :Lingv. Studien 87 (links afer to Lat sperno 'to sever, to separate, to remove', Gk spairo `to gasp, to pant, to quiver), ;
POKORNY I 53-54; MAYRH0FER I 38; CABEJ St. 128-29 (privative a- < *n- and -fër compared with E far .
Unë vetjakisht nuk jam i një mendjeje me asnjërin prej gjuhëtarëve të cekur më lartë sepse nuk shoh as edhe një lidhje midis fjalës `afër` dhe fjalëve me të cilat e kanë përqasur.
Duke ndjekur një prej rrugve shtjellimore të mundshme (po sjell vetëm këtë, sepse është ajo që më bind më së shumti nga të gjitha), mund ta shohim si një ndajfolje mbiemërore që mbaron me prapashtesën -ër, porsiç kemi edhe
nesër, sipër, tepër etj
..
Dhe ja ku na del zgjidhja, duke pasur parasysh fjalëhetimet më se të sakta të Xhuvanit dhe Çabejt:
sipër < së epër {së epërmi do thoshim sot por, pse jo, edhe °së hipërmi, me humbje të pastajshme të h-ës}
tepër < të epër {të epërmi, do thoshim sot}.
Dhe kjo ç'ka na tregon? Na jep një (tjetër) shëmbull të shkëlqyeshëm të fuqisë ndërtuese dhe fare të natyrshme të ilirShqipes.
Nashti që kemi bërthamën fjalore `epër`, ku mund të dallojmë pjesën kuptimore
ep- dhe mbaresën mbiemër/ndajfolje-ndërtuese
-ër, mund fare mirë ta përdorim si shëmbull për të kundruar strukturën e ndajfoljes `afër`, e cila është e njëjtë.
Pra, shtjellimi është se edhe në rastin e ndajfoljes `afër`,
af- përbën rrënjën kuptim·tingullore, ndërsa
-ër është mbaresa ndajfoljore.
Pa përjashtuar edhe motërzimet e mundshme ap-/ab-/of-/op-/ob- si dhe shumë të tjera si këto — që i kanë kaluar edhe latinishto-greqishtes, gjermanikeve e baltikeve [shëmbull mbi shëmbuj lituanishtja
Lithuanian ap- "about, near" — atëherë, shohim se fare thjesht kemi të bëjmë me një pjesëz tingullore e cila, nga veshi i iliro-shqiptarit, është cilësuar si treguese e pranisë, prirjes, prurjes si dhe e shumë vendndodhjeve apo lëvizjeve të tjera.
{Siç do bënim p.sh. në rastin e rrënjës
bu- tek fjala `bubullimë`, arsyet duhen kërkuar tek mendësia natyrore, madje tek dhuntia, frymëzimi e vullneti i pellazgo-shqiptarit për të qënë Zëdhënës i Natyrës, sepse Gjuha Shqipe kjo është: Zâni i Natyrës}
