Etimologjia e fjales.

[Zeus10]

Namely perkthehet: që thotë që është=domethënë



Fjala ""greke"" tout esti s'eshte as me pak e as me shume vecse fjala shqipe, (që) thotë (që) është
Nuk e di, se cfare ti "perkthej" më kesaj fjale "greke".

[Arban Blandi]

[col]Kujtim nga trashëgimia jonë
Etimologji: shënime etimologjike të Konstandin Kristoforidhit (1827 - 1895)

Nga libri "Kristoforidhi përmes dokumentimit", po sjellim një fragment nga faqja 223 – 224 ku ai përpiqet të ndriçojë origjinën e fjalëve greke me anë të gjuhës shqipe.

Banorët e Shqipërisë quhen nga europianët albanianë, nga arabët, persianët dhe nga turqit arnautë ose arnabutë, por kjo është e njëjta fjalë, vetëm me ndërrim të 1 në r. Ndoshta emrin kombëtar ua kanë dhënë romakët a pse rrinin në viset veriore të Alpeve, a pse visheshin me petka të bardha (alba), që i mbajnë edhe sot e kësaj dite. Por është interesante që shqiptarët e quajnë veten Σκιπαρ (Skipar) njerëz të shqipes, ndoshta sepse kanë qenë dikur ithtarë ose adhurues të shqipes, ose të fesë së shqipes, simbolit të Jupiterit. Fjala πελακ ose πελασκ (pelak ose pelask) do të thotë në gjuhën e tyre prindi plak, kreu, shenjë që ata janë pellazgët e lashtë, raca origjinale e vendit dhe jo ardhës të një kohe më të vonë. Gjuha shqipe jep ndihmesë të madhe për filologjinë greke, hedh dritë mbi prejardhjen e fjalëve mitologjike e poetike, rrënjët e të cilave nuk mund të gjenden në shkrimtarët e prozës së mëvonshme greke, as edhe në gjuhën e sotme, p.sh.

Ζενς kallëzore Δια (Jupiter). Në shqipen Περεν-Δια është perëndia.
Αθηνα (Minerva) është perëndesha e përkujdesit.
Θεα της Φρονηδεως και τον λογον.
Në shqipen E Θανα është fjala e thënë.
Ηρα (Juno) është, në mënyrë alegorike sipas besimit të Orfeut, e lidhur me ajrin.
Në shqipen Ειρα është ajri.

Ερμεασ dhe Ερμης (Merkuri) bënin shërbimin e lajmëtarit ose engjëllit të Jupiterit e të perëndive të tjera dhe kishin detyrën të merrnin shpirtrat e njerëzve nga kjo botë e dukshme për t'i çuar në botën e padukshme (αδης ose αιδις) ose në vendin e vdekjes në mbretërinë e Plutos. Në shqipen χερ do të thotë të korrësh dhe χερμες korrës.

Μουσαι (Muzat) që nganjëherë quhen edhe Nimfa (nuse), Muzat thuhet se janë të bijat e Jupiterit dhe të Kujtesës, pasi dija të cilën e paraqesin alegorikisht, është një efekt i mendjes dhe i kujtesës. Muzat adhuroheshin si perëndesha, si mbikëqyrëse të arteve të bukura e të shkencave, si edhe të çdo dijeje tjetër. Në shqipen νουσε do të thotë nuse dhe folja μουσοι mësoj.

Δημητρα (Ceres) është perëndesha e bujqësisë, që paraqet alegorikisht tokën si ushqyesen e parë dhe bamirësen e njeriut. Në shqipen Δε (greqisht Δη-Δα) është toka dhe μητηρ (greqisht) është nëna, pra nënë e tokës.

Δευκαλίων (Deukalion) le të shihet tradita e tij mitologjike. Në shqipen Δε është toka dhe καλιων është kalli. Folja καλ do të thotë fus brenda.

Ερις gjin. εριδος (Ira) është e bija e natës, që alegorikisht paraqet perëndeshën e përleshjes, e grindjes, debatit etj. Në shqipen Ερ është erret, ερετ ose ερε-σιρ ose ερεσιν është errësirë.

Απολλων (Apollo), i lindur nga Jupiteri dhe Λητων (Leto) paraqet alegorikisht diellin ose dritën dhe për këtë arsye thuhet se është i biri i Λητους (i Letos) të dritës. Në shqipen απ është jap dhe υλ ose ολ drita, që këtej pra dritëdhënës, kështu fjalët υλ, ελ. ιλ, ουλ duan të thonë në shqipen drita, p.sh. υλ ose ιλ, yjet, dritat e natës; Διελ ose Διιλ dielli, i përbërë nga dy fjalë Δι ditë dhe ελ ose ιλ drita, drita e ditës, υλbερ ylberi, i përbërë nga dy fjalë υλ dritë dhe bερ hark (greqisht βελος).

Λητω (Leto, natë) e ëma e Apollos, duke e kthyer shkronjën λ në ν (mbasi shkronjat e lëngshme m n r mund të ndërrohen njëra me tjetrën) dhe shkronjën η në α (si γη ose γα) do të kemi fjalën Νατ-α Λητω , natë në shqipen. Αφροδίτη (Venus) meqë del në mëngjes është quajtur Αφροδίτη dhe mbrëmja Εσπερειος (Vespertinë) ylli i mbrëmjes. Në gjuhën shqipe Αφερ afër dhe folja αφροί vij afër, dhe διτα dita, pra do të thotë në gjuhën shqipe (ylli) afër ditës.

Unë mund të sillja qindra fjalë të tilla greke me prejardhje fatlume nga gjuha shqipe, por qëllimi im këtë radhë nuk është të hyj thellë në këtë çështje, duke treguar origjinën e shqiptarëve dhe prejardhjen e gjuhës së tyre, megjithatë dua të prek disa pika interesante lidhur me këtë popull të veçantë, që jeton në mes të Europës jugore. Në një rasë tjetër mund të jap njoftime më të plota për këtë çështje.
-------|[/col]

[Arban Blandi]

[col]Etimologji – lat. aboriri

Latinishtja aboriri don të thotë abortoj, "këputja e jetës në mes e një foshnje në barkun e nënës", shtatzania e ndërprerë apo e parakohshme, dhe kjo fjalë ka lidhje me shqipen ‘barrë’


abortive late 14c., from L. abortivus "causing abortion," from abortus, pp. of aboriri "disappear, miscarry," from ab- "amiss" + oriri "appear, be born, arise" (see orchestra); the compound word used in L. for deaths, miscarriages, sunsets, etc. The Latin verb for "to produce an abortion" was abigo, lit. "to drive away." Not originally used to imply forced or deliberate miscarriage; from 14c.-18c. stillborn children or domestic animals were said to be abortive. Also see abortion.
url: http://www.etymonline.com/index.php?term=abortive
-----

[Zeus10]

τὸν μὲν perkthehet me të vërtetë(in truth, indeed, certainly)

ku gjuhesisht ton eshte nyja e kallezores

Por a nuk themi ne shqiptaret: "me gjithe mend e ke?" qe do te thote ne gegerisht : 'me ton men'=me te vertete
Ndoshta nje ""rastesi"" tjeter impresionuese.

[Zeus10]

εὔκολον(εύκολος) perkthehet easy (e lehte)

Por ne fakt fjala popullore eshte e kollajte ose thjeshte kollaj.

Sigurisht qe indoevropianistet do e klasifikojne dhe kete nje ""rastesi"".

[Zeus10]

Vazhdojme me fjalorin e Wharton.Interesante eshte fjala e nenvizur, ajo ne sanskrisht per fjalen "HA" (eng. EAT) apo "aç" ku ne sankskrisht ben e njejte si ne shqip dhe kjo mund te jete nje ndihme per zgjidhjen e enigmes se mozaikut te Mesplikut:

Besoj se kjo fotografi:



i jep pergjigje te qarte dilemes. Ky eshte emri i njeres prej ererarve ne gjuhen ""greke"".

[Orakulli]

Me shkrimet tuaja mbi gjuhën shqipe ju mund të fitoni besimin e të tjerëve teorikisht në tre rrugë, duke qenë gjitmonë të sinqertë dhe të hapur kështu ata do t’ju besonin në atë që thoni , duke mbështetur kenaqësitë dhe shqetësimet e tyre, dhe duke përdorur argumente të mirë asrsyetuara dhe mbështetura.
Atyre qe shkruajnë reth çështjes të shumëndërlikuar të gjuhës Shqipe kanë vetëm një rrugë,unë mendoj rrugën ë e tretë.
Rruga e parë në shumë raste ka qënë rruga e njëjtë më atë qe ka zgjedh në ditët tona z.Alberto Areddu, por që nuk çan dot më tashmw në përçartjen që ka pushtuar gjuhësinë në përgjithësi. Ne konceptin Shqiptar ajo duhet te kishte nji afërsi me besën, por në sistemin e njejtë që bota po jeton tani ajo ka vdekur po thuaj.Ajo quhet ndryshe naivitet ose në ndoni rast edhe primitive ,ose e dalë tashmë nga moda e të shkruajturit, pamvaresisht se shkencetarët në degët e e shkencës e kanë atë si parim kryesor.
Rruga e dyte ka të bëje vetëm me anën shit e bli te librit, ose çfarëdolloj mjeti përcjellës i shkrimit.Rëndësi ka vetëm motoja: “Shkruaj mbi gjuhën reth asaj që kërkon blerësi”,ose e thëne ndryshe me gjuhën e kesaj menyre: çfarë do audienca.Në këtë fushë ka rëndësi më tëpër të shkruash çfarë të tjerët do të kenaqeshin kur ti lexonin.Pra, me shkruajt shumë por pa thelb të vertëtë ,pa ndërlikim, sepse do të ishte e vështirë të kuptohej nga niveli i blerësit, dhe kuptohet pa më të rëndësishmë: të renë.E reja në gjuhësi është armike e opinionit tashmë të gurëzuar të blersit.Çdo blërës gjuhësor kërkon diçka të njohur prej tij, të pritshmë dhë mundësisht sa më të lehtë.Siç thotë gjuha Shqipe; “pendë fare”.Kwshtu që detyra e shkruesit është vetëm të sirasi fjalët,që gjithmonë janë të njëjat, në një mënyrë të ndryshme nga të tjerët para tij.Renditja e tyre është e re, ndersa historia që ato thonë është e vjetër.Njerëzit blerës në pergjithësi blejnë atë që dinë ose kanë deshirë të jete.Njerëzit blerës besojnë si të vertetë atë ç’ka ata duan që të jëtë e vërtetë.Për ata e vërteta në vetvete është e panjohur si koncept, sepse ata nuk kanë mundësi niveli për ta dalluar atë.
Ushqimi shpirterore dhe material gjuhësore përsëritet ne pafundësi, pamvarësisht nga epokat zhvilluese.Dikush shkruan për gjuhën vetëm për me kenaq intersat nacionaliste te kombeve përkatese, dikush tjetër shkruan përt të kenaq dëshirat e pushteteve politike për kujdesje-manipulimin e arsimiimit, dhe dikush për të ujit gjuhësisht pemën tashmë te tharë biblike,ose kuranike me kenaq dhe shtuar besimtarët. Ndërsa nevoja për të njohur dhe kuptuar gjuhën njerzore është një detyrë e përhershme që vjen prej vetë natyrës së krijimit tonë.Ajo nuk do ndalet ne kete shekull si dhee ne ata qe do te vijne.Ajo do te ndalet vetem kur ne te njohim plotesisht se si eshte ndertuar gjuha prej fillimit,prej 10 fjaleve te para, sic shkruan Derek Bickerton.Vetem dhe vetëm atehere ne do te jemi ne gjendje te krijojme nje gjuhe te perbashket njerezore duke u nisur kesaj radhe nga nje qellim i larte.Jane krijuar shume gjuhe artificiale, por ato kane deshtuar sepse nuk kane pas njohje te plote dhe kuptim te thelle te asaj qe fshihet pas "fjaleve' te gjuheve ekzistuese
Ne jemi krijuar që të njohim pafundesisht të panjohurat që këmi përpara nesh, pamvarësisht se jo të gjithë “ne”-t kanë genin dhe përgatijen për të marrë pjesë në këtë process të pandërprerë kërkimor.Dhe une jam i sigurt qe njerezimi do ta njohi nje dite se si eshte krijuar elemnti baze i gjuhes "fjala".

[tomaras]

Megjithate, struktura e fjales verdhë, duket sikur bart ne vetvete fjalen erdhë, qe shpreh nje kuptim te paster shqip, qe e kombinuar me v-ne ne krye te saj, mund te shpreh kuptimin e transformimit, pra shpreh kuptimin qe :'e verdhe, eshte ngjyra qe vjen(erdhi) pas dekolorizimit te te gjelbres'. Pra eshte e veshtire te thuash, cila gjuha ka dhene dhe cila ka marre.

Pik s'pari pershandetje t'gjithve ktu ke arpnianlajn.

U' menoj sè fjala verdh asht e formume prèj ver- + -dh. Po' qysh?.. Ja qysh.
Kjo ngjym asht dhë nj'ajo e diellit. Ani çka: i thon ver'+'ber, atij qi asht qerrùm pi' ksài ngjym, qàshtu dhë i verbuemun.
E i thon ver- stinës me dièll.
E i thon, pra, ver'+'dh- ksài ngym, pasi zani i dh-ës nep 'i far lëvizje, e pra, u ver.. dh.
Qi'kto shëmùjt dëftónj se ver-dh vjèn pi t'parve tàn.
A thue s'à kshtu? Ngë pe'dim ahíerna.

Ju përshëndes edhe unë dhe ju përgëzoj për punën që bëni.
Për ta plotësuar këtë pkëpamje që dha Strokull Rrokulliqi, për fjalën verdh që lidhet me verë dhe erdh desha t'ua kujtoj që kjo fjalë në Kosovë mbart në vete edhe kuptimin gjelbër, sidomos për kuptime të lidhura me zgjimin e natyrës në pranverë. Bari i verdhë(i gjelbër - i blertë), apo verdhoi fusha, verdhoi mali. Disi të krijohet përshtypja që kjo fjalë ka një kuptim të ndryshueshëm që varet drejtpërdrejt nga stina e verës dhe etapat e saj të zhvillimit.

[Mallakastrioti]

Faleminderit Zeus per gjetjen teje interesante qe pa tjeter duhet te kerkojme ta shtjellojme me tej.

Le te kerkojme te bejme disa hipoteza lidhur emrave te ererave sipas ketij shkrimi qe solle gdhendur ne gur.

Ne shikim te pare shoh qe ererat mbartin emra vendesh apo fisesh.Kete e kemi ne numrin
4) Apheliotes qe ndoshta lidhet me AMPHILOTES
Ndoshta nr. 8) Libonotos (?)
dhe sigurisht nr. 11) Iapyx (Iapyges)
si dhe nr. 14) Thrakias (Thrakia)

Te pakten tre prej ketyre qe permenda jane emertime vendesh.

----

Ne zonat tona rurale (te pakten zona nga vij une) njerezit ererat i kane quajtur dhe vazhdojne ende sot ti quajne me emertimet e zonave nga fryjne ato, pra drejtimin e eres p.sh ato veriore qe jane shume here me te egrat thuhet p.sh "Po fryn Elbasani" dhe dihet drejtimi i eres si dhe egersia apo intensiteti i eres.Apo p.sh ne se vijne nga Jugu thuhet "Po fryn Gllava" etj...
Sigurisht qe kjo ndryshon ne zonat e tjera pasi varet nga pozicioni gjeografik, por ne popull gjithmone ererat jane percaktuar me zonen e pare apo qytetin e pare ne drejtimin e kesaj apo asaj ere, pra nga frynte.

[Mallakastrioti]

Hipoteze:

Disa te dhena te tjera lidhur ketij emri te mozaikut te Mesaplikut.

Ne se do e ndanim ne rrokje do kishim:

Apar-keas apo Apak-keas

Le te marrim rrokjen e dyte "KEAC" dhe te shohim te kerkojme te dhena:

1)
"The coinage of Kea"
Charikleia Papageorgiadou-Banis, Ch Papageorgiadou-Banis

si dhe ne se do kerkojme p.sh ne wiki. kemi disa info te tilla:

"The kouros type appears to have served several functions. It is certain that it was used to represent the god Apollo, as attested by its depiction on a vase painting in the presence of suppliant.[5] As does the description of the statue of the Pythian Apollo at Samos by Diodoros[6] as "Egyptian works, with his arms hanging by his sides and his legs parted". However, not all kouroi are images of a deity; many have been discovered in cemeteries where they most likely served as commemorative tombstones of the deceased, also the type was used as a memorial for victors in the games (like trophies) (Pausanias describes the statue of Arrhichion, an Olympic pankratiast, as in the kouros scheme[7]), and some kouroi have been found in sanctuaries other than that of Apollo. Indeed some kouroi placed in sanctuaries were not inscribed with the name of the god but with a mortal, for example the 'Delphi Twins' Kleobis and Biton were honoured for their piety with matching kouroi.[8]

A direct influence between Egyptian monumental sculpture (in particular the figure of Horus) and the kouros type has long been conjectured, not least of all because of known trade and cultural relations that had existed since the mid-seventh century. "

---------

"many have been discovered in cemeteries where they most likely served as commemorative tombstones "

Ne se eshte e vertete qe shkronja "A" eshte forma mohuese "PA" po ta rimarrim shkrimin si rrjedhoje do kishim diçka te ngjashme:

(P)A-PAK-KOUROS=Dikush qe rroi pak?
Pasi jeta e njerzve ishte ne dore te zotit edhe ne lashtesi apo jo? Sigurusht ne se burri i paraqitur ne mozaikun e Mesaplikut do kish qene nje njeri jo ne jete (dhe ne se mozaiku eshte nje veper funebre, vdekje), zakonisht vepra te tilla me ato qe njohim beheshin ne nder te njerezve qe nuk ishin ne jete dhe nje mozaik i tille pa tjeter qe eshte bere per nderin e nje njeriu te pasur dhe me rendesi.
----
Ο θεός του φωτός, Απόλλων, ο γιος του Δία και της Λητώς, γεννήθηκε μαζί με την δίδυμη αδελφή του Άρτεμη, στις παρυφές του όρους Κύθνου, στο νησί της Δήλου.

Pra Apolloni ishte zoti i drites apo i diellit dhe rrjedhimisht i jetes.

[Mallakastrioti]

Ouzaqi kai neraqi...

Fjala ouzo ( gr. ούζο) na qenkesh fjale turke






Te pakten ta dijne mos e bejne fjale te lashte "greke" si puna e "elliniko kafedhaqi"

[Arban Blandi]

[col]Etimologji: shq. kuvend, rum. cuvânt, bullg. чувам, serb. čuti

shq. kuvend > rum. cuvânt, vendi ku bullgarët чувам (dëgjojnë) dhe научавам (mësojnë dhe kuptojnë), aty ku serbët čuti (dëgjojnë), por edhe začuditi (çuditen). Çfarë duan më tepër të mësojnë ata nazistët?

Etimologji: sllav. opiri, bullg. vapir - 'dhâm pirë' dhe gjakpirës

1734, from Fr. vampire or Ger. Vampir (1732, in an account of Hungarian vampires), from Hung. vampir, from O.C.S. opiri (cf. Serb. vampir, Bulg. vapir, Ukrainian uper), said by Slavic linguist Franc Miklošič to be ult. from Kazan Tatar ubyr "witch." An Eastern European creature popularized in Eng. by late 19c. gothic novels, however there are scattered Eng. accounts of night-walking, blood-gorged, plague-spreading undead corpses from as far back as 1196. Applied 1774 by Fr. biologist Buffon to a species of South American blood-sucking bat.
http://www.etymonline.com/index.php?term=vampire

A Dhampir (also dhampyre, dhamphir or dhampyr) in Balkan folklore is the child of a vampire father and a human mother. http://en.wikipedia.org/wiki/Dhampir

starosllavonishtja opiri, bullgarishtja vapir, serbishtja vampir|[/col]

[Orakulli]

Nuk vjen nga Dilli,por vjen nga koncepti i numerimit nji dhe dy.Gjelber eshte nji,Verdh' eshte e dyta qe vjen pas saj dhe fundi i lidhjes gjelber-verdhe dhe mbartese se tyre, gjethes.Eshte dalja nga jeta e emrit dhe mbiemrave cilesues.Gjelber eshte e para dhe 'Verdhe eshte e dyta dhe qe e mbyl ciklin, ku kemi "vdekjen" e tyre .Dielli eshte me nje nocion te perafert qe ka gjysmen e kodikut.Kane te ngjashme ate qe dielli qe eshte i pari si e gjelbera:/g'jel+ber/d'jel(l)..Dielli per te paret tane ishte i pari,Dielli kurre nuk ndryshon ngjyren dhe nuk mund te jete i lidhur ngushte ne nje mbartes te perbashket si nje sistem nje trup-mbartes, por me dy e me shume elementesh te ndryshem perberes, per me pas mundesi krahasimi t'lementeve perberes.Them krahasues,sepse mendoj ajo ka qene cfare ka qene baza e ndertimit te njesive gjuhesore.Ardh eshte me nje nocion tjeter, por qe ka pjeserisht lidhje me nocionet "diell" ,'gjelber" dhe "verdhe"
Nesa doni ta shikoni "verdh" si ngjashmeri kodike;ka vetem me njesine "dhè", qe kupton perfundimi ,mbyllja.
Doni njesite e tjera qe lidhen me kete nocion:
*Des*vdes*hades*daj(die).
Vdes ne disa gjuhe:
Ne gjuhen koreane:
다이

Read phonetically
dai
Norwegian:
dø

Icelandic
deyja

E verdhe ne disa gjuhe:

Icelandic
gulur

Korean
황색
hwangsaeg

Norwegian
gul

Filipino
dilaw

Dutch
geel

Shikojini me kujdes!
Jane te gjitha folje te gjuhes Shqipe, perdorur per te percaktuar nje "plotprur"-i gjuhesore.
"plotrprur" ose "bollprur" e kane shume te lehte te transformohen e "putpuri" ku dihet kalimi i "o'-se ne 'u" dhe i humbjeve te "bashtingelloreve", ose edhe heqje te mevonshme te qellimshme.

[Mallakastrioti]

Si eshte e mundur kjo?

"Lajthitje" te Thomas Curtis kjo me poshte, apo Cameria eshte thirrur ndoshta me nje emer tjeter nga te paret tane?

[Strokulli]

Ty t'falemnêrit, Mallakastrioti, për kto hetime.

Ja dhe vrojtimi 'êm i përvutë. Mbállë ksaj fletë qi dëftóve, u' përséks tri emna: Thyamis, Dai e Tzamouria. Dhe ja çka vëzhgonj:

Thyamis → Thy- → 'me thye'
Dai → Daj- (ndaj-) → 'me nda'
Tzamou_ria, Çamë_ria → Çamët → 'me ça'

...klofsha i gabuar, por mblenj skurse i përbashkojnë rrâjt dhe domethâniet e tyne.